Mutlaka biliyorsunuzdur,?ancak?ben yine?de? hatırlatayım.
?
Wikileaks?belgeleri,?uluslararası?ili?kiler açısından?son?derece önemli?bir?dönem?ba?lattı. İlk?defa,?Amerikan?Dı?i?leri?Bakanlı?ı?nın?nasıl?çalı?tı?ı, bu dev?bürokrasinin?ve?çarklarıdöndüren?beyinlerin?nasıl?i?ledi?i?hakkında?ipuçları?elde edildi.
?
Bu?belgeler?Ba?dat'taki?Amerikan?Büyükelçili?i?nden, bir?Amerikalı?asker?tarafından?çalındı.Dünyanın?çe?itli ba?kentlerinden?Washington'a?yollanan?ve?Merkez?in de,?Ba?dat'a?servisetti?i telgrafları içeriyor.?Tabii?içlerinde?Ankara'daki?ABD Büyükelçili?i?nin ilettiklerinden?debol?miktarda?var.
?
Ankara'dan Washington'a?her?yıl binlerce telgraf?gider. Bugüne?kadar?Wikileaks'den sızan telgraf?sayısı? henüz?çok az.?Adeta?buzda?ının ucunu görebildik?diyebilirim. Ancak bu kadarı?dahi,?Amerikan?diplomatlarının?bizleri?nasıl?inceledikleri,?nasıl?de?erlendirildikleri konusunda?bir fikir veriyor.
AMERİKALILAR?TSK'YI SANDI?IMIZ?KADAR?TANIMIYOR.
Her?eyin?ba?ında,?bu?telgraflarda?beni?hayrete dü?üren?en?önemli bulgu,?Amerikanyetkililerinin,?Türk?Silahlı Kuvvetleri?ni? bizim?sandı?ımız?kadar?iyi?tanımadı?ı?izlenimi?oldu.
Eski algılama,?TSK?ile PENTAGON'un adeta iç içe?çalı?tıkları, ili?kilerinin?çok sıkı?oldu?u ?eklindeydi.?Geçmi?teki her?darbenin?altında Washington'un?parma?ı?vardı.Washington'dan??direktif alındı?ı??hikayeleri anlatılırdı.?Komplo?teorisyenleri,?TSK'yı? adetaPentagon'un?emrindeymi??gibi?gösterirlerdi.
?
Me?er?durum?farklıymı?.
?
12?Eylül?müdahalesinde duydu?umuz?"Bizim çocuklar ba?ardı" (Our?boys?did?it) dönemiçoktan?bitmi?.
?
Wikileaks?'den?sızan?telgraflarda?bu?durum?açıkça görülüyor.
?
?zellikle, PKK?terörünün?arttı?ı?1990'lardan?ba?layan?bu?ayrı?ımın, Irak?istilası?ile birlikte daha?da?yaygınla?tı?ı,?hatta?TSK'daki?Amerikan?aleyhtarlı?ının inanılmaz?boyutlara?vardı?ıanla?ılıyor.
?
Ankara'dan giden telgraflarda?bu?durum?açıkça?görülüyor.?TSK-ABD arasındaki?askeri ili?kilerin sanıldı?ı?gibi,?kar?ılıklı güven ve dayanı?maya dayanmadı?ı,?özellikle?Türk askerinin? Amerikalılara?ku?ku?ve?kaygıyla?baktıklarını? ortaya koyuyor.
" T?RKİYE?NEREYE GİDİYOR?"?SORUSU?HEP SORULUYOR...
Di?er?ilginç?bir? bulgu, Amerikan? Büyükelçili?i?nin, Türkiye'deki?milliyetçi kabarmayızamanında?görüp,? Washington'u uyarmasıdır.?
?
Sık?sık Merkez?in?dikkati çekilmi?.?Ara?tırma?yapılmı?. ?e?itli?kesimler?yoklanmı?.
?
Milliyetçi akımın?nereden kaynaklandı?ı?ve?bunun?ne?kadarının asker kökenli?oldu?u soru?turulmu?. Milliyetçi?akımın,?Türk-Amerikan ili?kilerini?ne?yönde?etkileyece?i sorgulanmı?.
?
Telgraflarda, Ak Parti ile?ilgili?olarak henüz fazla bir?de?er?yargısı yok.?
?
Erdo?an'ın farklı?oldu?u, eski?liderlere benzemedi?i sık?sık?belirtiliyor ancak kar?ıt?birtutum?da?(Edelman?dönemi hariç )?yok.?
?
İçerdeki?tartı?malar?bildirilmi?,?ancak?üstünde?çok?durulmamı?.?Hele???eriat tehlikesi??gibibir?cümleye?hiç?rastlanmıyor.?
?
Buna kar?ılık,? Davuto?lu'nun?en?dikkatle?izlenen ki?i?oldu?unu?da?söylemek?gerekiyor.Telgraflarda, Türkiye' nin?nereye?gitti?i?konusu?en?çok i?lenen?konulardan?biri.?Eksenkayması veya?Türkiye'?nin ba?ka denizlere?yelken?açma?e?ilimi i?lenmekle?birlikte, alarm zilleri?çaldırılmamı?.
?
Tekrar?edeyim,?bu?izlenimler elimize?ula?an belgelere?dayandırılıyor.?Bunların?sayısı da henüz çok?az.?Yani,?yanıltıcı olabilir.?İleride yenileri ortaya?çıktıkça,?bu?izlenimlerde de birince ayar?yapmak gerekebilir.
*???*???*
AMERİKA EL?İLERİ SİYASET?YAPMIYOR...
Wikileaks'den genel olarak?sızan?belgelerin tümünü?okudu?unuzda, Ankara'dakiler gibi, dünyanın dört?bir yanına?da?ılmı??olan ABD?diplomatlarının?bazı?özellikleri?çok?net ?ekildeortaya çıkıyor.?
?
Kimseler?alınmasın, ancak son?derece?profesyonel?bir kadro olu?turdukları açıkçagörülüyor.
?
Bakın?benim?saptadı?ım bazı?noktalarda?neler?var?:
- Amerikan diplomatlarını,?bırakın di?er ülke?diplomatlarını, Avrupalılardan ayıran?enönemli?özellikli?in,?yolladıkları?telgraflarda siyaset?yapmamaları, Washington'uyönlendirmemeye?dikkat etmeleri oldu?unu söyleyebilirim.?Aralarında tabii ki? ideologlarda?var, ancak sayıları çok?az.?Büyük?ço?unlu?u,?bulundukları?ba?kentin resmini?çekiyor.Washington'a bu resmi yansıtıyorlar. Politika yapmayı? merkeze?bırakıyorlar.
?- Temaslarında?da?mümkün?oldu?unca,?madalyonun tek?tarafını?yansıtmıyorlar.?Mutlakakar?ı?görü?leri?de?telgraflarına?ekliyorlar.?Madalyonun iki?tarafını?da?vermek?için?çaba harcıyorlar.
?- Washington'a?yollanan?telgraflarda, Büyükelçilerin dünya görü?lerine göre?dede?erlendirmelere?rastlanıyor. Bir?Demokrat?büyükelçi?ile bir?Cumhuriyetçi'nin yakla?ımıister?istemez de?i?iyor.?Yine?de?mümkün?oldu?unca objektif davranmaya?çalı?ıyorlar.
?-? Bizim?"dedikodu"?diye adlandırdı?ımız?ve?küçümsedi?imiz?birçok?ayrıntıyı da Washington' a?gönderiyorlar.?Merkez?in her??eyden?haberdar?olması isteniyor.
?- Bence en önemli?yanları,?toplumun?tüm?katmanlarıyla?görü?me alı?kanlıkları.?Bunu Avrupalılarda, hele?di?er?Asya?ve?Afrika?ülkelerinde?bulamıyorsunuz.
YENİ B?Y?KEL?İ?İLİ?KİLER?İ?İN?SA?LIKLI?BİR?İSİM
Ankara'ya?gelen?yeni?Büyükelçi?Francis?Joseph?Ricciardone?i?te?böyle?bir?elçili?in? ba?ına geçiyor.? En?büyük?avantajı, Türkçeye hakimiyeti?ve?Türkiye'yi?tanıması.?Uçaktan?indi?iandan?itibaren?farkını?göstermesini?bildi?.
?
Ricciardone,?sadece Türk-Amerikan?ili?kileri?de?il,?Türkiye'nin?genel?olarak batı?dünyası?ileili?kilerinin?en?önemli?geçi??döneminde Ankara'ya?geldi.?Yanlı? anlamalara?hiç yer?olmadı?ıbir?süreçte,?ülkemizi?iyi bilen birinin?atanması, her?açıından? bir ?anstır.?
?
Unutmayalım?ki,?Amerikan?diplomatları içinde?iyileri ve ba?arılı olanları kadar,?ba?arısız?vebu?bürokrasi çarkına?ayak?uyduramayan,?Washington'?u?yanıltanları?da?vardır.? Ancak?neolursa olsun bilgili?ve?sa?lam bir?Büyükelçi?her ?eyi?de?i?tirebiliyor.?Hiç de?ilse?yol kazalarını?önleyebiliyor. ?