AB, RUMLARI MI

TÜRKİYE’Yİ Mİ SATACAK?

Sizlere sık sık Brüksel’deki havayı yansıtmaya çalışıyorum. Aslında son derece karmaşık bir durum var. Tartışmalar çok teknik. Üstünde   pazarlık edilen metinlerin  anlatılması kadar, anlaşılması güç.

Şu anda sadece, Türkiye’nin Kıbrıs ile ilgili (Gümrük Birliğinin Kıbrıs’a genişletilmesinin resmi tanınma anlamına gelmeyeceği şeklinde) açıklamasına karşılık, Avrupa Birliğinin yapacağı “Karşı  Deklarasyon”(KD) tartışılıyor. Müzakerelerin kurallarını ve koşullarını koyacak olan “Müzakere Çerçeve Belgesi” (MÇB) henüz tartışmaya açılmadı.

Bu iki belge  arasında önemli bir fark var.

Karşı Deklarasyon’un (KD) bağlayıcı  hiçbir yanı yok. Bu, AB üyelerinin tek yanlı bir açıklaması olacak. Nasıl bizim Kıbrıs açıklamamız tek yanlı ve sadece bizi bağlayan bir belge idiyse, bu da sadece AB’yi bağlıyor. Yaptırımı yok. Yani, istediği kadar sert veya bizim beğenmediğimiz bir dilde yazılmış olsun, Ankara’ya yönelik bir yaptırımı yok. Oysa, Müzakere Çerçeve Belgesi  (MÇB) bağlayıcı. Oraya giren her satır 25 AB ülkesini bağlar ve Türkiye’nin de uyması gerekir.

KARŞI AÇIKLAMA SERT

MÇB ESNEK Mİ OLACAK?

Belgelerden birinin (MÇB) bağlayıcı, diğerinin (KD) tek yanlı bir açıklamanın ötesine gitmemesi nedeniyle, genel eğilim KD’nin sertleştirilmesi, MÇB’nin ise hiç değiştirilmeden (sertleştirilmeden) kabul edilmesi şeklinde. Ancak, KD’nin olduğu gibi MÇB’ye yansıtılmasını isteyenlerde var. Durum henüz net değil.

AB’nin Karşı Deklarasyonunda, iki nokta çok tartışmalı.

Biri, Türkiye’nin Kıbrıs’ı müzakereler sürecinde hukuken  tanıması. Bunu en  çok Fransa istiyor. Kıbrıs’lılara olan sevgileri veya Uluslararası  politika ilkesinden filan değil, tamamen iç politikda, Chirac’ın rakibi Sarkozy’e koz vermeme yarışından kaynaklanıyor.

Bu sorunu ortaya çıkaran Kıbrıs değil, Fransa. Kıbrıs Rumları rüyalarında bile göremeyecekleri bir fırsat yakaladılar. Fransa’nın iç politikası, Rumların işine yarıyor.

Fransa’nın yarın ne yapacağı, sonunda nasıl bir uzlaşı formülünü kabul edeceği belli değil. Paris, ya Türkiye’yi veya Kıbrıs’ı satacak.

Diğer sorun da, Kıbrıs gemilerinin Türk limanlarına kabul edilmesi. Bu konu, Türkiye açısından daha güç. Zira AB Komisyonunun hukuk servisleri tarafından  hazırlanan rapor Türkiye’ye hak vermiyor ve 25 ülke bu konuda birleşiyor.

Bugün Brüksel’de 25 ülke daimi temsilcileri bir araya geliyor.  Karşı Deklarasyon için yeniden görüşme yapacaklar, ancak sonuç alıp alamayacakları belli değil. Galiba bir süre daha beklememiz gerekecek.