NASIL M?œZAKERE ETTİLER-1-
JAN TRUSZCZYNSKİ
?
?“GURURUNUZU ?–N PLANA ?‡IKARMAYIN?”
?
Dizimizin ilk gününde Polonya?’dayız.Polonya, yakla?Ÿık be?Ÿ yıl süren müzakerelerin ardından Avrupa Birli?Ÿi üyesi oldu. AB ile müzakerelerde birli?Ÿe kök söktürdü. Di?Ÿer adaylar içinde tarım sektörü en büyük ülkeydi. Pazarlıklar sonunda AB'den tarım için büyük bir destek almayı ba?Ÿardı. İthalatçı ülkeyken ihracatçı oldu.?Polonya bir çok yönden Türkiye?’ye benziyor. Büyüklü?Ÿü, nüfusu ve özellikle kendine özgü sorunlarıyla Polonya AB ile müzakerelerde epey zorlandı. Sadece onlar de?Ÿil Avrupa da zorlandı. Avrupa ile en uzun ve sorunlu müzakereleri Devlet Bakanı Jan Truszczynski yönetti. Truszczynski hem Polonya?’nı zorlu yolunu anlattı, hem de Türkiye?’nin ba?Ÿmüzakerecisi Ali Babacan?’a altın de?Ÿerinde ö?Ÿütler verdi. ?žimdi söz Jan Truszczynski?’de:
?
- AB?’ye tam üyelik ba?Ÿvurusu yaptı?Ÿımızda kamuoyunun deste?Ÿi yüzde 80?’in üzerindeydi ama halk AB konusunda bilgisizdi, genellikle kimse tam olarak ne olaca?Ÿını müzakerelerin nasıl yürütülece?Ÿini bilmiyordu. Ekonomik çıkarlar ön plandaydı. Geçi?Ÿ döneminde ekonomik reformları gerçekle?Ÿtirmek için a?Ÿır bir bedel ödedik. İ?Ÿte o dönemde destek azaldı. AB, bütün ekonomik sıkıntılar için suçlanan hedef oldu. AB?’yi desteklemeyenlerin sesi daha güçlü çıkmaya ba?Ÿladı. Sosyal dokunun bozulaca?Ÿı, ba?Ÿımsızlıktan taviz verilece?Ÿi söylendi. Ama sonuçta AB?’yi destekleyenler kazandı.
?
- EN ?–NEMLİSİ HALK DESTE?žİ-
?
- Müzakereler sırasında ciddi bir halk deste?Ÿine ihtiyaç var. ?–nce halk Avrupa Birli?Ÿi?’ne katılmanın, dı?Ÿında kalmaktan daha iyi olaca?Ÿına ikna olmalı. ?“Bu i?Ÿin bir bedeli var ama fayda da sa?Ÿlayaca?Ÿız?” fikrine inanmalı. Bilinç düzeyi artmalı. İnanç olmazsa hiçbir hükümet kendi kamuoyunu ikna edemez. İ?Ÿ dünyasının da Avrupa entegrasyonunun taraftarı olması ?Ÿart. Biz küçük esnaf ve çiftçiler ile sorun ya?Ÿadık. Sınırların açılmasından, piyasanın açılmasından korkan küçük i?Ÿletmeler vardı. ?‡iftçilerin büyük bölümü korktukları için kar?Ÿı çıktılar. Gençler genellikle destek oldu. Medya belki karar alan bir merci de?Ÿil ama önemli bir faktör. Gerçekten de Avrupa yanlısı politikacılara destek olunması açısından önemliydi.
-???????? Siz de benzer sıkıntılarla, tepkilerle kar?Ÿı kar?Ÿıya kalacaksınız. Müzakereler sırasında en zorlu nokta kamuoyunu kontrol edebilmek, siyasi elitin, askerlerin, i?Ÿ dünyasının beklentilerine cevap verebilmek. AB?’ye kar?Ÿı olanlar üyeli?Ÿin bir fırsat olmadı?Ÿını, risk anlamına geldi?Ÿini söyler. Bütünle?Ÿmenin geleneklere zarar verece?Ÿi dü?Ÿünülüyor. ?“Biz kendi evimizi yöneten ki?Ÿi olmaktan çıkaca?Ÿız duygusuna kapılıyorlar. Sizin için de benzeri bir süreç söz konusu olabilir. Polonya?’da bu grup azınlıkta kaldı.
?
-? M?œZAKERE EKİP İ?žİDİR-
?
- Müzakere ekip i?Ÿidir. ?–nce neyi müzakere etmek istedi?Ÿinize karar verin, konuları çok dikkatli seçin. Sonra uzla?Ÿma arayın. Hedeflerinizi belirlerken gerçekçi olun. Uygun bir? uzla?Ÿmaya varılması için bazen hükümetteki bakanlıkları temsilen bir takım çıkar gruplarının sözcüleri ortaya çıkar. Ya da ?Ÿirketlerin çıkarlarını temsil eden sözcülerin görü?Ÿleri dile getirilir.?? ????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????Brüksel'de bunu mantıklı bir ?Ÿekilde sunabilece?Ÿiniz hale getirmek çok zor. Ama sonuç olarak bu çok kar?Ÿıla?Ÿtı?Ÿımız bir sorun oldu. ?‡ok talepkar bir düzeyle kar?Ÿıla?Ÿıyorsunuz. Daha sonra bu sizin beklentilerinize yakla?Ÿtırılıyor. Konular yeniden Brüksel'de müzakere masasına yatırılıyor. Sonra bakanlar arasında ya da hükümet grupları arasında, ilgili gruplar arasında tartı?Ÿmalar sürüyor.?????? ??????????????????????
?
- Biz eski üyelerin tecrübelerinden çok ders aldık. Herkes, yüzde 90 sizin çabanız, gerisi Brüksel'de diyor. Tabii ki Brüksel'den maksimumu almaya çalı?Ÿacaksınız fakat gerçeklerin ne oldu?Ÿunu, talep edenin siz oldu?Ÿunu unutmayın. Herkes bunu anlamayabilir ama ba?Ÿ müzakereci bunu anlamak zorunda.
?
- ?œye ülkelerin müzakere gücü do?Ÿal olarak sizden fazla olacak. Sonuçta siz kulübe üye olmak istiyorsunuz. Kar?Ÿı taraf size üye olmak istemiyor. Zaman zaman sıkıntılar ya?Ÿayacaksınız. Gerçekçi bir müzakere zemini hazırlayın. İ?Ÿ dünyasından gelen itirazlara kulak vermeniz gerekecek. Brüksel masaya ?Ÿartlar koyar. Siz beklentilerini anlatırsınız. Sonunda bir orta nokta bulunur.
?
- Müzakereler sırasında, ?“Neden Brüksel'in söyledi?Ÿine boyun e?Ÿelim? Biz davamızda haklıyız?” tavrı ortaya çıktı. Bu çok do?Ÿal. Kendinize yüksek hedefler belirleyin ama iddialı olmak aptalca davranmak anlamına gelmiyor. İmkansızı istemememiz lazım.
?
- TARIM BİZİ ?‡OK ZORLADI-
?
- Tarım bizi çok zorladı. AB aile gibi bir klüp ama her Euro'nun de?Ÿerinin bilindi?Ÿi bir klüp. Dolayısıyla para için müzakere etmek çok çok zor. Bunu çok iyi yapabilmek lazım.
?
- Resmi müzakere hiçbir anlama gelmez. Manevra alanı dardır. Kar?Ÿılıklı belgeler sunulur. Tam bir al-ver süreci ya?Ÿanmaz. Asıl pazarlık meslekta?Ÿlarınızla kurdu?Ÿunuz di?Ÿer ileti?Ÿimde, telefon görü?Ÿmeleri ya da yüz yüze görü?Ÿmeler? sırasında ya?Ÿanıyor. Teknik ekip ile masaya oturdu?Ÿunuzda müzakere ba?Ÿlar.????????????????????????????????????
?
- Müzakere bir çok enstrümanla, her yerde verdi?Ÿiniz bir konserdir. Büyük bir yönetim egzersizidir. Hem kamuoyunun beklentilerini kar?Ÿılamalısınız, hem de karar alma sürecini yönetmelisiniz. ?‡ok zor bir i?Ÿ. AB Komisyonu ile çok iyi ileti?Ÿim kurmalısınız. Bir takım çıkar grupları itiraz edecektir. O çıkar gruplarıyla da görü?Ÿmelisiniz.??????
?
- Ben do?Ÿrudan dı?Ÿi?Ÿleri bakanına ba?Ÿlıydım. Bir de yasal kurumsal düzenlemeler katılım öncesi yardımlarla ilgili koordinasyonun sa?Ÿlanmasından yükümlü devlet genel sekreteri vardı. Biz büyük bir koordinasyon içinde çalı?Ÿtık. Karar alma sürecinde anahtar konumdaki insanlar da i?Ÿin içine girdiler.???
????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????????
? - Müzakere ekibi her ülkenin ihtiyacına göre olu?Ÿturulur. Bir standart yok. Ama en önemli nokta ba?Ÿbakanın size güven duyması ve önemli bakanlıklardaki ki?Ÿilerin ba?Ÿbakana güven duymasıdır. Ba?Ÿbakanla do?Ÿrudan bir hattınızın olmalı. O zaman bir ?Ÿey söyledi?Ÿinizde bunun ülkedeki anahtar ki?Ÿilerin deste?Ÿine sahip oldu?Ÿu bilinir. Bir sorun çıkınca ba?Ÿbakanın size vakit ayırabilmesi, dinlemesi, hakemlik konumunda olması, size yardımcı olması gerekiyor.
?
