AB, T?œRKİYE?’YE

İNCE AYAR YAPIYOR...

Avrupa Birli?Ÿi de her ya?Ÿayan organizma gibi, de?Ÿerlendirme hatalar yapar, yanlı?Ÿ politikalar saptar, ancak baktı ki hatalı bir yola girmi?Ÿ, hiç kompleks duymadan tutumunu de?Ÿi?Ÿtirir. Gerekti?Ÿinde de özele?Ÿtiri yapar.

Haziran ayında, Türkiye-AB ili?Ÿkilerinde i?Ÿte böyle bir durumla kar?Ÿı kar?Ÿıya kalındı.

Ak Parti hakkındaki kapatma davasının karar ayı sayılan Temmuz?’a girilirken, AB yetkilileri Türkiye hakkındaki de?Ÿerlendirmelerine ince ayar yapıyorlar. Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve Konsey çevrelerinden gelen tüm i?Ÿaretler, tutum de?Ÿi?Ÿikli?Ÿinin boyutlarını göstermeye yetiyor.

Hatırlayacaksınız, AKP ile ilgili kapatma davası açılınca, özellikle AB Komisyonu sert bir tepki vermi?Ÿti. ?–zellikle Geni?Ÿlemeden Sorumlu Komisyon ?œyesi Olli Rehn ve Komisyon Ba?Ÿkanı Barroso, resmi Türkiye gezileri sırasında ?“Totaliter Kemalistlerin, demokrat müslümanları ezdikleri?” gibi bir resim çizmi?Ÿler, sert ?Ÿekilde davayı ele?Ÿtirmi?Ÿlerdi. AKP?’nin kapatılmasının demokrasiyi zedeleyece?Ÿini ve Türkiye ile müzakerelerin büyük bir baskı altına girece?Ÿini, hatta dondurulmasının istenebilece?Ÿini söylemi?Ÿlerdi.

Hemen hemen aynı tepki, Avrupa Parlamentosu?’ndan da duyulmu?Ÿtu. Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten, AKP?’nin kapatılması halinde, Türkiye?’nin bunu kimseye anlatamayaca?Ÿını söylemi?Ÿ ve Parlamento Genel Kurulu da bu yolda bir uyarıda bulunmu?Ÿtu.

AB, bu tepkileri Türkiye?’deki laik sistem bozulsun diye göstermedi. Onlar için, demokrasi vazgeçilmez, her?Ÿeyden öncelikli bir unsurdur. Laiklik de, demokrasinin bir parçasıdır. Bundan dolayı, bizdeki tartı?Ÿmaları farklı ?Ÿekilde yorumladılar.

Avrupa Birli?Ÿi ?Ÿu sıralarda,? kurumları haziran içinde, eski yakla?Ÿımlarını de?Ÿi?Ÿtirme sürecindeler.

Ba?Ÿta Olli Rehn olmak üzere, AB Komisyonu yetkilileri, ilk ba?Ÿlardaki sözlerini artık tekrarlamadıkları gibi, özel konu?Ÿmalarında laik çevrelerin kaygılarını da anlamaya ba?Ÿladıklarını ve AKP?’nin bu kaygıları giderme konusunda yeterli duyarlı?Ÿı göstermedi?Ÿini? söylüyorlar.

Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Ria Oomen-Ruijten, ile? Strasbourg?’da görü?Ÿtüm. Son? derece açık ?Ÿekilde ba?Ÿta hatalı de?Ÿerlendirme yaptı?Ÿını ve Türkiye ile ili?Ÿkilerin dondurulmasının ?“AB tarafından de?Ÿil, Türkiye tarafından kararla?Ÿtırılacak bir husus oldu?Ÿunu?” söylüyor.?

AKP?’yi genel yakla?Ÿımından dolayı destekleyen ve alkı?Ÿlayan iki önemli isim, Daniel Cohn Bendit ve Türkiye?’yi en iyi tanıyan Joost Lagendijk da, Parlamento?’daki bir oturumda tutumlarını de?Ÿi?Ÿtirdiklerini ve daha nüanslı konu?Ÿtuklarını gösterdiler. Her ikisi de bana açıkça ?“ ...Ba?Ÿı açık olanların ileride ba?Ÿlarını kapatmak için baskı altında kalma olasılıkları haklı bir ?Ÿikayet...?œstelik Erdo?Ÿan, bu konuda kaygıları giderecek hiçbir ?Ÿey de yapmıyor. Bu da kabul edilemez...?” dediler. Bu iki ismin böylesine tutum de?Ÿi?Ÿtirmeleri son derece belirleyicidir.

AB Konseyi?’nde de durum aynı. AB Dönem Ba?Ÿkanı ve Slovenya Ba?Ÿbakanı Janez Jansa basın toplantısında açıkça ?“...laiklik tartı?Ÿmaları ve dava Türkiye?’nin iç i?Ÿidir. Katılım müzakereleriyle hiç ilgisini göremiyorum...?” diyerek politika de?Ÿi?Ÿikli?Ÿini vurguladı.

Bu tutum de?Ÿi?Ÿikli?Ÿinde birkaç unsur önemli rol oynadı.

Her?Ÿeyin ba?Ÿında, Türkiye?’deki laik çevrelerin özellikle Avrupa Parlamentosu ve Komisyonu?’nu sık sık bilgilendirmeleri ve AKP politikalarını anlatmaları geliyor. Olayın sadece, Kemalistlerle müslümanlar mücadelesi olmadı?Ÿını, Türk kamuoyunun bir bölümünün önemli ve anla?Ÿılır kaygıları bulundu?Ÿunu anlatan bu çevreler, hem AB kurumlarında tek yanlı yorumların çe?Ÿitlenmesini sa?Ÿladılar.

Bu noktaya gelinmesinde Rumların ve Yunanlıların da büyük rolü oldu. Zira bu iki üye ülkenin en büyük ku?Ÿkuları, Türkiye ile ili?Ÿkilerin askıya alınması. Böyle bir olasılıkta, Kıbrıs veya Ege konularındaki yaptırım gücünü veya AB kozunu kaybedeceklerini bildiklerinden dolayı, Türkiye lehine büyük bir lobi çalı?Ÿması yapıyorlar.

Son ve belki de en önemli neden de, müzakerelerin askıya alınması durumunda, bir daha ba?Ÿlatılmasının imkansızlı?Ÿının giderek her kesimde anla?Ÿılmaya ba?Ÿlanması. Zira hiçbir üye ülke Türkiye ile müzakerelerin kesilmesini istemiyor. Nitekim Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi, AKP kapanırsa Türkiye?’yi denetime alaca?Ÿını belirterek, yükü AB?’nin üstünden aldı.? AKPM?’nin raporları AB tarafından? kullanılabilecek.

Hatırlarsanız, bundan önceki sayımızda da? ?“müzakereler kesilmez?” diye yazmı?Ÿtım. Sonunda do?Ÿru çıktı... ?