M?œZAKERECİ

PROFİLİ: A. G?œL

?

Her zamanki sabırsızlı?Ÿımızla, sanki 17 Aralık?’ta müzakerelere ba?Ÿlama tarihi almı?Ÿızda, geriye kimin müzakereci diye atanaca?Ÿı kalmı?Ÿ gibi tartı?Ÿmaları hemen ba?Ÿlattık.

?

Ne yapalım, biz böyleyiz.

?

Böyle oldu?Ÿumuzdan dolayı, bende Brüksel?’de bu soruya yanıt aradım.

?

İki ayrı grup insan ile temas ettim.

?

Bir bölümü, AB Komisyonu adına müzakereleri yürütmü?Ÿ ki?Ÿiler, di?Ÿer bölümü de aday ülkeler adına? müzakere masasının kar?Ÿı tarafında oturmu?Ÿ olanlar.

?

Hepsine de? aynı soruyu sordum:

?

?“Bir aday ülke?’nin Ba?Ÿmüzakerecisinin hangi nitelikleri olması gerekir? ?‡ok iyi dil mi bilmeli? AB muhteviyatını çok iyi incelemi?Ÿ mi olmalı? ?‡etin bir müzakerecilik yetene?Ÿine mi sahip bulunmalı??”

?

Aldı?Ÿım yanıtları alt alta sıralayayım:

?

-????????? İyi dil bilmesi tabii ki avantajdır. Hatta 1-2 dil bildi?Ÿi taktirde i?Ÿi daha kolayla?Ÿır.

-????????? AB muhteviyatını ya iyi bilmeli veya altındaki ekibi çok bilgili insanlardan olu?Ÿturmalı.

-????????? Ba?Ÿ müzakereci, zamanının çok büyük bölümünü bu i?Ÿe ayırmak zorundadır. E?Ÿer yetenekli bir 2 inci seçebilirse, bu yükünü bir oranda azaltabilir. Ancak bu i?Ÿ, tek ba?Ÿına yapılması gereken, insanlara fazla zaman bırakmayan bir çalı?Ÿma düzeni getirir.

-????????? Uluslararası alanda ?tanınması ve müzakerecilik yetene?Ÿinin bulunması da yarar sa?Ÿlar.

?

?“ANCAK TEK KO?žUL,

SİYASİ YAPTIRIM G?œC?œD?œR?”

?

-????????? Bir müzakereci için, olmazsa olmaz ko?Ÿulu, siyasi a?Ÿırlıktır. Siyasi yaptırım gücü az olan, çe?Ÿitli bakanlıkları ve bürokrasiyi harekete geçiremeyen, Ba?Ÿbakan ile? yakın ili?Ÿki içinde olamayan bir ki?Ÿi müzakerecili?Ÿe atanmamalıdır.

?

Bu son noktaya? öylesine vurgu yapıldı ki,? ?Ÿöyle bir örnek dahi verildi:

?

?“Müzakereler sırasında aday ülkeye en çok zaman ve prestij kaybını Müzakerecinin tutumu getirir. E?Ÿer toplantıya gelir ve ???“kusura bakmayın, tarım bakanına söz geçiremedim. Hala yönetmelikleri? çıkaramadık?” ?derse, masanın etrafındakilerin güveni kaybolur. Bu defa i?Ÿler uzamaya ba?Ÿlar. Hele müzakereci ile Ba?Ÿbakan arasında tam bir görü?Ÿ birli?Ÿi yoksa, Müzakerecinin verdi?Ÿi söz tutulmazsa, i?Ÿlerin içinden çıkılmaz olur.?”

?

BU PROFİLDEN

KİM ?‡IKIYOR?

?

Kopenhag (2002) doru?Ÿunda Türkiye?’ye müzakere tarihinin 2004 Aralı?Ÿında verilece?Ÿi ile ilgili karar çıktı?Ÿı günden bu yana, bende zihin egzersizi yapıyorum.

?

Do?Ÿrusu, ilk günden beri de bu role en çok? yakı?Ÿtırdı?Ÿım insan da, Kemal Dervi?Ÿ idi. Bunu da ilk söyleyen ve yazan ben oldum

?

Kemal Dervi?Ÿ, yetenekleri, uluslararası çevrelerdeki tanınmı?Ÿlı?Ÿı, müzakerecili?Ÿi, bilgisi ve ki?Ÿili?Ÿi ile Türkiye?’yi en iyi temsil edecek bir isim idi. Tabii? bütün bunlar, Dervi?Ÿ?’in ne dü?Ÿündü?Ÿünü dahi bilmeden yaptı?Ÿımız, sırf kendi kendimize gelin güvey olarak vardı?Ÿımız sonuçlardı.

?

Brüksel?’deki temaslarımdan ve daha önceki Müzakerecilerin profillerine baktıktan sonra fikrim de?Ÿi?Ÿti.

?

Bu görevi ancak Abdullah Gül?’ün yürütebilece?Ÿi sonucuna vardım

?

En önemli nedeni de, siyasi ki?Ÿili?Ÿi ve AKP hükümetindeki a?Ÿırlı?Ÿı. Ba?Ÿbakan ile yakınlı?Ÿı, kabineye? ve bürokrasiye sözünü geçirebilme yetene?Ÿi.

?

?‡ok iyi yabancı dil bilmek, AB muhteviyatını yutmu?Ÿ olmak, müzakerecilik yetene?Ÿi bir yana, siyasi a?Ÿırlık öbür yana. Yaptırım gücü her?Ÿeyin önüne geçiyor.

?

Gül etrafına, çe?Ÿitli bakanlıkların en etkili isimlerinden olu?Ÿacak iyi bir ekip kurabilir, çok iyi 2 inci? ve 3 üncü isimleri seçebilirse, ideal bir Ba?Ÿ Müzakereci olabilir. Tek hendikapı Dı?Ÿ?Ÿileri Bakanlı?Ÿı ile AB Müzakerecili?Ÿini bir arada götürmesinin imkansızlı?Ÿı olacaktır. Orada? bir seçim yapma zorunlu?Ÿu do?Ÿabilir.

?

Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanlarının bir süre sonra unutulduklarını, ancak Ba?Ÿ Müzekerecilerin tarihe geçtiklerini de gözden uzak tutmamak gerekir.