?
Mehmet Ali Birand
?
ASKER?İN SİYASETTEKİ YERİ VE ETKİSİ DE?žİ?žTİ
?
?

?

ASKER?İN SİYASETTEKİ

YERİ VE ETKİSİ DE?žİ?žTİ

?

2008?i tarihçiler, ?Türk Silahlı Kuvvetlerinin Siyasi İktidarlarla ili?Ÿkilerindeki de?Ÿi?Ÿimin netle?Ÿti?Ÿi yeni bir sürece giri?Ÿ yılı? olarak niteleyecekler.

?

Bu gözlemimi anlatabilmem için, öncelikle kamuoyunun TSK?ya eski bakı?Ÿını kısaca hatırlatmam gerekiyor.

?

Türk toplumunun büyük bir bölümü (özellikle laik, e?Ÿitimli orta ve üst sınıf) için? Türk Silahlı Kuvvetleri sistemin güvencesiydi,

?

Laikli?Ÿin bekçisi? sayılırdı. Bu çerçevede iktidarların tarafsız bir denetçisi gibi algılanırdı. Yolsuzluklardan arınmı?Ÿ, ciddi, disiplinli, iyi e?Ÿitim görmü?Ÿ, kendini de?Ÿil sadece vatanını dü?Ÿünen ve gerekti?Ÿinde de ?halk adına ve rejimi-vatanı? korumak için müdahale etmesi istenen? bir kurumdu.

?

Türk toplumu uzun yıllar Askerini her derde deva bir Süperman gibi gördü. Sisteme ters dü?Ÿen iktidarlar askere ?Ÿikayet edilir ve Pa?Ÿalar da halkın iste?Ÿi üzerine iktidarlara? müdaheleyi görev sayardı. Toplumdan da alkı?Ÿ alırdı.

?

TSK da, kendine verilen bu denetim? görevini severek yerine getirirdi. Ne zaman müdahale etse, yönetimde 1-2 yıldan? fazla kalmayarak, verilen görevi kendi çıkarı için? kullanmak istemedi?Ÿini gösterirdi.

?

Bu durum ona müthi?Ÿ bir güç vermi?Ÿti.

?

Halk, oy verip seçti?Ÿi ki?Ÿilerden çok Askerine güvenirdi. Asker de bu konumunu kolaylıkla kullanırdı. Gerekti?Ÿinde bir demeç veya açıklamayla, iktidarlara geri adım attırır, karar de?Ÿi?Ÿtirmelerini sa?Ÿlar, hatta? hükümetleri istifa ettirebilirdi.

?

İ?Ÿte, AKP?nin 2002?de? iktidara gelmesiyle birlikte bu denge yava?Ÿ yava?Ÿ de?Ÿi?Ÿmeye ba?Ÿladı.

?

2008?de de yepyeni bir denge kuruldu.

2004?te Kuvvet komutanlarının AKP?yi durdurmak için darbe niyetiyle bazı hazırlıklar yaptıkları, ancak dönemin Genelkurmay Ba?Ÿkanı Org. ?–zkök?den bekledikleri deste?Ÿi göremedikleri için, çalı?Ÿmalarını derinle?Ÿtiremediklerini Nokta dergisinin yayınladı?Ÿı G?œNL?œK?lerden ö?Ÿrendik. Org. ?–zkök?ün laik kesimden büyük tepki almasına ra?Ÿmen,? AKP?ye kar?Ÿı giri?Ÿimleri önledi?Ÿi zamanla anla?Ÿıldı.

?

Ancak, Genelkurmay Ba?Ÿkanlı?Ÿına Org. Büyükanıt?ın gelmesiyle birlikte, TSK?nın tutumu da de?Ÿi?Ÿti. Hele AKP?nin, ?‡ankaya?ya türbanlı e?Ÿiyle birlikte Abdullah Gül?ü çıkartmak istemesi, laik kesimi çıldırttı. Sistemin elden gidece?Ÿi korkusu yayıldı ve TSK?nın kapısı çalınmaya ba?Ÿlandı.

?

Org. Büyükanıt, 2006-2007 döneminde, laiklerin istedikleri gibi? davrandı.

?

Hem laiklik, hem de Kuzey Irak konusunda sürekli bir tartı?Ÿma, hatta kavga ortamına girildi.

?

Genelkurmay Ba?Ÿkanı her fırsatta iktidarı ele?Ÿtirdi... Asker, türbanlı e?Ÿleri davetlere? ça?Ÿırmadı... Laikçi gurupların organize ettikleri ünlü Cumhuriyet mitinglerinde, Anıtkabir?e yürüyü?Ÿ gösterilerinde Asker açık bir tavır aldı... Nihayet en büyük talihsizlik 27 nisan 2007 gecesi, TSK sitesine konan ve bir muhtıradan daha a?Ÿır bir dilde kaleme alınmı?Ÿ açıklama oldu.

?

Kimine göre bu bir ültimaton idi. 22 temmuz genel seçimleri öncesinde,? açıkça AKP hedef alınıyor ve a?Ÿır bir dille ?suçlanıyordu.

?

TSK, klasik rolünü oynamı?Ÿ ve iktidarın de?Ÿi?Ÿmesini istiyordu.

?

Ancak bu defa i?Ÿler alı?Ÿılmı?Ÿın dı?Ÿında geli?Ÿti.

?

İktidar açıklamaya aynı sertlikte ters bir yanıt verdi. 22 temmuz seçimlerinde de, AKP?nin yüzde 37?lik oy oranını yüzde 47?ye çıkartarak, TSK?ya ?seninle aynı görü?Ÿte de?Ÿiliz? mesajı verdi.

?

Eski dengeler bozuldu.

?

TSK, 22 nisan açıklamasına ra?Ÿmen sesini çıkaramadı.

?

2008?de bu yeni denge perçinlendi.

?

Gül, Cumhurba?Ÿkanı oldu.

?

Cumhuriyet mitingleri bitti.

?

5 mayıs 2007 tarihinde Dolmabahçe?deki Erdo?Ÿan ile Org. Büyükanıt arasında ?ba?Ÿba?Ÿa üç saat süren görü?Ÿme? ardından, TSK ile iktidar arasındaki eski kavgalar tümüyle kesiliverdi.

?

Yeni Genelkurmay Ba?Ÿkanı Org. Ba?Ÿbu?Ÿ, eski yakla?Ÿımı tümüyle de?Ÿi?Ÿtirdi. Temel ilkelere ba?Ÿlı, ancak sürekli iktidarla sürtü?Ÿen bir TSK de?Ÿil, i?Ÿini iyi yapan, gerekmedikçe konu?Ÿmayan, önceli?Ÿini PKK terörüyle mücadeleye veren ve yeni bir ileti?Ÿim stratejisi ile toplumun güvenini korumaya çalı?Ÿan bir TSK yaratmak için kollarını sıvadı.

?

?–zetle 2008, Türk Silahlı Kuvvetlerinin artık siyasi iktidarlara müdahele etme döneminin kapandı?Ÿının iyice? anla?Ÿıldı?Ÿı? yıl oldu.

?????????????????????????????

?

İLK DEFA, KENDİLERİNİ

ANLATMA İHTİYACI HİSSETTİLER

?

Org. Ba?Ÿbu?Ÿ?un Genelkurmay Ba?Ÿkanlı?Ÿının ilk dönemindeki en belirgin yanı, AKP iktidarı süresince ya?Ÿananlar nedeniyle, Genelkurmay ve TSK içinde kırılıp dökülen kalpleri, sert tepkileri tamir? etmek ve? ülkenin her kesimiyle ileti?Ÿim kurmak oldu.

?

TSK?nın PKK terörüyle mücadelesi bu ileti?Ÿim ihtiyacını arttırdı.

?

2008?in bilançosu biliniyor:

?

PKK??? : 670 ölü. 224 yaralı ve teslim olan

?

Asker? : 109 ?Ÿehit 94 yaralı

?

Sivil???? : 24 ölü? 50 yaralı.

?

Geçmi?Ÿteki sonuçlarla kar?Ÿıla?Ÿtırılırsa, TSK?nın ba?Ÿarılı bir yıl geçirdi?Ÿi söylenebilir. Ancak 2008?e asıl damgasını vuran, Washington ile istihbarat payla?Ÿımı anla?Ÿması sayesinde, sınır? bölgesinde gerçekle?Ÿtirilen, 21 ?Ÿubat?ta ba?Ÿlayan ve 8 gün süren, binlerce askerin karlı da?Ÿlarda PKK?lı avına çıktı?Ÿı? Güne?Ÿ Operasyonu ve bütün yıl süresince? insansız uçakların verdikleri bilgiyle gerçekle?Ÿtirilen bombardımanlardı.

?

Güne?Ÿ Operasyonu, PKK?nın? hazırlıklarına beklenmedik darbe indirdi. Kar altında ve büyük risk alarak gerçekle?Ÿtirilen bu harekat, terör örgütünün ilkbahar-yaz giri?Ÿimlerini büyük ölçüde bozdu.

?

TSK ilk defa PKK?yı kendi kovu?Ÿunda vurdu.

?

İnsansız gözleme uçakları da 2008?in yenili?Ÿi idi.

?

Org. Büyükanıt?ın deyi?Ÿiyle ?PKK faaliyetlerini BBG Evine dönü?Ÿtüren? ?bu uçaklar sayesinde, PKK?nın Kuzey Irak?tan Türkiye?ye geçi?Ÿi büyük oranda güçle?Ÿti, ancak tamamen kesilemedi. Yine de, Washington?un Ankara?ya istihbarat vermeye ba?Ÿlaması, PKK?nın Kuzey Irak?taki faaliyetini ?kısıtlama açısından tam bir dönüm noktası olu?Ÿturdu.

?

2008?de, terörle mücadelede TSK?nın moralini bozan ve kamuoyunda da bazı soru i?Ÿaretlerinin do?Ÿmasına yol açan iki talihsiz olay ya?Ÿandı.

?

Biri? 21 Ekim 2007 günü Da?Ÿlıca?da 8 askerin baskın sonucunda? PKK tarafından esir alınıp, günlerce tutulduktan sonra? serbest bırakılması, di?Ÿeri de? 10 mayıs 2008? tarihinde 19 PKK?lının öldürüldü?Ÿü, 17 askerimizin ?Ÿehit? oldu?Ÿu ve 21 askerimizin de yaralandıkları? Aktütün-Bayraktepe baskınlarıydı.

?

Bu iki olay kamuoyunda tepki yarattı. TSK?nın ileri? sürüldü?Ÿü gibi çok ba?Ÿarılı olmadı?Ÿı, ihmaller ya?Ÿandı?Ÿı izlenimi yaygınla?Ÿtı.

?

?žimdiye kadar görülmemi?Ÿ bir ele?Ÿtiri kampanyası ya?Ÿandı.? Bu defa dinci basın de?Ÿil, laik medya?dan da? ele?Ÿtiri okları çıktı.

?

TSK ilk defa, bu olaylar sonrasında terörle mücadelenin nasıl yapıldı?Ÿını, ne çok özveri ve sabır gerekti?Ÿini, bu mücadeleyi TSK?nın nasıl yürüttü?Ÿünü anlatmak gere?Ÿini duydu. Eskiden ?Ordu?ya selam, yola devam?? denirdi. ?žimdi hesap soruluyordu.

?

Genelkurmay Ba?Ÿkanı bizzat, hem Ba?Ÿbakan dahil? kabineye ?ne yaptıklarını? anlattı, hem de medya ile arka arkaya bilgilendirme toplantıları düzenledi. Haftalık basın brifingleri? ba?Ÿladı. TSK ilk defa kendini, ne i?Ÿ yaptı?Ÿını ve nasıl yaptı?Ÿını anlatma ihtiyacı duydu. İleti?Ÿimin, komutanların törenlerde? siyasi içerikli nutuk atmaları veya vatan-millet? edebiyatı yapmaları olmadı?Ÿı,? halkı bilgilendirmek? oldu?Ÿu anla?Ÿıldı.

?

TSK için 2008 i?Ÿte bu açılardan? da unutulmaması gereken bir yıl oldu.

?

?



Bu yazılara cnnturk.com'dan da eri?Ÿebilirsiniz.
?
?
BU KATEGORİDEKİ EN ?‡OK OKUNAN 25 YAZI
- CEMAAT, AK PARTİ'DEN DESTE?žİNİ ?‡EKEMEZ...
- Alper Görmü?Ÿ koskoca iki cilt kitap yazmı?Ÿ. Okudukça yüzüm kızardı...
- PKK İLE SERT BİR SAVA?ž D?–NEMİNE GİRİLİYOR...
- CUMHURBA?žKANI İLE BA?žBAKAN ARASINDA NE FARK VAR?
- ?–calan...
- ?–CALAN SIRADAN BİR MAHKUM DE?žİL Kİ...
- Rüya görmeyelim. PKK böyle tasfiye edilmez
- Davuto?Ÿlu efsanesi gerçek mi, yoksa balon mu?
- PKK İKİYE B?–L?œN?œYOR
- RUSYA G?œNDEMİNDE, PKK-?‡E?‡EN VE GAZ VAR
- Türkiye artık kararını vermeli?…
- T?œRKİYE?’DEKİ, 70 BİN ERMENİYİ VATANDA?ž YAPIN...
- Referandumda neden ?“Evet?” oyu kullanaca?Ÿım?
- MEDYA TER?–RE HİZMET Mİ EDİYOR?
- Kürt kökenli olsanız, ne dersiniz?
- Hadi bir defa ba?Ÿladık...
- BA?žBAKAN BM'DE "DİZEL MOTORU" GİBİYDİ...
- PKK VURUYOR, ANCAK KI?žKIRTAMIYOR...
- Siyaset kar?Ÿı saldırıya geçti
- BİZE BAKI?žLAR DE?žİ?žİYOR...
- ?–nceki günkü ?“darbecilik genlerimizde vardı?” ba?Ÿlıklı yazım çok yankı yaptı. Aslında...
- Ba?Ÿbu?Ÿ, Kozmik odayı açarak do?Ÿrusunu yaptı?
- Ba?Ÿbakan için hepimizin farklı görü?Ÿü var. Kimimiz için bir devrimci...
- İRAN REJİMİ, KENDİNİ KURTARACAK MI?
- ?–CALAN DAVASINDA, DİKKAT ETMEMİZ GEREKENLER?
?
?