ARTIK, STRATEJİK

ORTAK? DE?žİLİZ

?

Uzun yıllar boyunca, Türk-Amerikan? ili?Ÿkileri ?stratejik ortaklık?, ?stratejik i?Ÿbirli?Ÿi?? diye nitelendirildi. Bu kavram so?Ÿuk sava?Ÿ? döneminde olu?Ÿturulmu?Ÿtu. Kar?Ÿı? kampta Rusya vardı. ?Stratejik? kelimesi, bu i?Ÿbirli?Ÿinin genelde tek yönlü i?Ÿlemesi anlamına gelirdi. Türkiye?nin çıkarlarına ters dü?Ÿse dahi, Ankara?nın Washington?u daima desteklemesi gerekti?Ÿi varsayımına dayanırdı. Hiç de?Ÿilse, Amerikalılar bu ?Ÿekilde anlarlardı. Biz de, içeri?Ÿine bakmadan ?ABD?nin stratejik orta?Ÿıyız? diye övünürdük.

?

Bu dönemde, Türk-ABD ili?Ÿkileri genelde güvenlik konularını kapsar ve Pentagon ile Genelkurmay arasındaki temaslar a?Ÿırlıklı ?Ÿekilde ön planda tutulurdu. ?žeklen siviller konu?Ÿur, ancak fiili i?Ÿbirli?Ÿi askerler arasında ya?Ÿanırdı.

?

So?Ÿuk sava?Ÿın bitmesinden sonra, Saddam?a kar?Ÿı ilk körfez krizinde de aynı yakla?Ÿım bir miktar daha sürdürüldü, ancak de?Ÿi?Ÿen dünya ko?Ÿulları bu kavramın içini bo?Ÿalttı. Artık Rusya yoktu. ABD tek ba?Ÿına dünya gücü konumuna? girdi. Türkiye?nin? politikaları ve iç dengeleri de de?Ÿi?Ÿti.

?

Ekonomik ?ili?Ÿkiler ön plana çıktı. Askeri i?Ÿbirli?Ÿi sürdü, ancak eski a?Ÿırlı?Ÿını kaybetti. Hele 11 Eylül, Irak?ın istilası ve Türkiye?nin AB adaylı?Ÿı sürecinde ya?Ÿananlar (tezkere olayı, Kuzey Irak?taki geli?Ÿmeler, Radikal İslam?ın patlaması)? tüm dengeleri de?Ÿi?Ÿtirdi. Ankara, eskiye oranla dı?Ÿ politikalarında daha esnek ve göreceli ?Ÿekilde daha ba?Ÿımsız hareket etmek zorunlu?Ÿu hissetti.

?

Sonuç olarak, ili?Ÿkiler havada kalmaya ba?Ÿladı. Yeniden bir adlandırma, yeni bir içerik, yeni bir çerçeve çizmek ?ve yeni bir mekanizma kurmak gerekti.

?

İ?Ÿte, Gül?ün? Washington?da? imzaladı?Ÿı belgenin temel amacı bu: ?Bugünün ko?Ÿullarında ili?Ÿkileri yeniden tarif etmek, hangi ilkelerin ortak hedeflere oturtulaca?Ÿını belirlemek ve yeni bir mekanizma kurmak.