AB, TÜRKİYE’YE

RAĞMEN TARİH VERECEK

Avrupa Birliği ile ilgili gelişmelere Brüksel’den baktığınız zaman, bambaşka bir manzara ile karşılaşıyorsunuz. Türkiye’den baktığınız zaman ise, durum çok farklı görünüyor.

Brüksel’deki hava, Türkiye’ye tam üyelik müzakerelerini başlatmak için bir tarih verilmesinin giderek güçleştiği şeklinde. Bundan birkaç ay öncesinde konuştuğum resmi yetkililer olsun,  Türkiye’yi yakından izleyen Sivil Toplum Örgütleri veya Parlamento  üyeleri  olsun “Zorluklarla karşı karşıyayız.  Kopenhag kriterlerini yerine getiremeyeceksiniz. Getirseniz dahi, uygulayamayacaksınız. Kararlar kağıt üstünde kalacak” diyorlardı.

Aynı insanlarla, geçen haftaki doruk toplantısı sırasında konuştum. Önemli bir bölümü de, Türkiye’ye çok eleştirisel açıdan bakıyorlardı. Ancak söylemlerinin değiştiğini gördüm. Hergeçen gün Türkiye’nin lehine tutumun yaygınlaştığını  ve HAYIR demenin güçlüğünün  anlaşıldığını söylemeye başladılar.

Rüzgarlar hala Türkiye’den yana esiyor. Hükümetin attığı adımlar, hergeçen gün biraz daha anlaşılıyor ve övgü dolu  sözler   artıyor.

“Bizi şaşırttınız” diyorlar. “Bu kadar asıldığımız için HAYIRCILARIN  etkinliğinin azaldığını” ileri sürüyorlar.

Tabii bütün bu açıklamalar, Türkiye’ye mutlaka tarih verileceği anlamına gelmiyor. Ancak bu aşamada, 2004  Aralığında Türkiye’ye kesin ve açık  şekilde  bir HAYIR denmeyeceğini söyleyebilirim. Benim edindiğim izlenim bu... Şimdiki hava, Türkiye’ye verilecek yanıtın “EVET, ANCAK...” şeklinde olacağı ve tüm pazarlıklarında bu “ancak” kelimesinden sonra konulacak koşullara yoğunlaştığı şeklinde. Henüz kimsenin kesin bir formülü yok. Herşey, önce Kıbrıs’ta yaşanacak gelişmelere, ardından da eksiklerin  tamamlanmasına ve uygulamalara bağlı.

YARGI VE BÜROKRASİDEKİ

DİRENME KIRILABİLECEK Mİ?

Gelişmelere Türkiye’nin içinden bakarsanız, AB’nin durmadan yeni isteklerle ortaya çıktığı, hatta Güney Doğu’da bölücülük yaptığı gibi  bir izlenime kapılabilirsiniz. Oysa AB, ilk Katılım  Ortaklığı belgesinden bu yana yeni hiçbir talepte bulunmadı. Eski sorunları yeni bir dille tekrarlamanın ötesine geçmedi.

Önümüzdeki 12 ay içinde, Türkiye’yi AB yolunda bekleyen zorluk veya engellerin en büyük bölümü içerden kaynaklanacak gibi görünüyor.

En önemli sorun, yargıda ortaya çıkıyor.

Savcı ve yargıçlarımızın bir bölümü  değiştirilmiş olan yasaları ya bilmiyor veya uygulamamakta  direnç gösteriyorlar. 

Bunun en tipik  iki örneği, DEP davasındaki Zana ve arkadaşlarının hala –adeta inatla- tutuklu yargılanmalarıdır. Yeni uyum yasaları yargıçlara bu imkanı  sağlamasına, özellikle AB parlamentosunun bu konuda ne kadar duyarlı olduğu bilinmesine rağmen, eski DEP’lilerin davası tutuklu sürdürülüyor. 

Diğer bir ilginç gelişme, geçen hafta Brüksel’da AB liderleri  toplandıkları ve Türkiye ile ilgili kararlarını açıklayacakları gün, Van’da bir mahkemenin aldığı karardır.

Yasaların değişmesine rağmen,  Van’da asılan ve dostluk kardeşlikten  söz edilen Kürtçe duvar afişlerinin, Kürtçe  yazılmasının ülkenin bütünlüğünü tehlikeye soktuğu gerekçesiyle toplatılması, yargıdaki karmaşayı gösteren bir diğer örnekti.

Yargıda buna benzer, daha birçok karar olmasına rağmen,  Yargıtay hala harekete geçmiyor. Oysa Yargıtay içtihatlarıyla yargıçlara yol gösterebilir...

Bürokraside de önemli direnmeler var.

RTÜK’ün hazırladığı ve başbakanlıktan geri çevrilen Kürtçe yayın yönetmeliği bir başka örnek. “Yönetmeliğin içine böylesine gizli kısıtlamalar koymuşlar ki, bu şekilde çıktığı taktirde bir işe yaramayacağını anladığımız  için, geri gönderip yeniden yazılmasını istedik” diyen bir yetkili, AB’den çok içerdeki  direnişlerle mücadeleye zaman harcandığına dikkat çekti.

Türkiye’nin yelkenleri giderek doluyor, ancak içerdeki dirençler  dışardaki Türk aleyhtarlarının çok işine yarıyor.

Her gelişme anında Brüksel’e yansıyor ve hemen çarklar işlemeye başlıyor. Türkiye’ye tarih verilmesini isteyen çevreler de, ellerindeki gerekçelere bu unsurları hemen ekliyorlar.

Ankara’nın işi kolay değil.

Hem içerden, hem de dışardan gelen kışkırtmaları kontrol altında tutmak giderek zorlaşıyor.

Ancak herşeye rağmen, Türkiye 2004 Aralığına  adım adım yaklaşıyor...