CALLAGHAN 74?’TE

DO?žRU MU S?–YLEMİ?ž?

Sizinle bir anımı payla?Ÿmak istiyorum.

1974 yılında Türkiye, Kıbrıs?’a askeri müdahelede? bulunmu?Ÿ ve? A?Ÿustos ayında? Cenevre?’de 2 inci Kıbrıs Konferansı toplanmı?Ÿtı. Tarih 14 A?Ÿustos 1974? idi.

Kıbrıs?’ın Türk lideri Denkta?Ÿ, Rum lideri Klerides, Türk Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Turan Güne?Ÿ, Rum Dı?Ÿ?Ÿileri Bakanı Mavros ve İngiltere Dı?Ÿi?Ÿleri bakanı Callaghan, çözüm bulmaya çalı?Ÿıyorlardı.

Türkiye, 5 kantonlu bir çözüm önerisinde bulunmu?Ÿ, Rumlar ve Yunanlılar ?“Bize 36 saat verin, gidip ba?Ÿkentlerimize danı?Ÿıp geri dönemil. Hemen imza etmemizi istemeyin?” diyorlar, Türk tarafı ise hemen ?“evet veya hayır?” yanıtı verilmesini istiyordu.

Ankara?’nın bu kadar ısrar etmesinin nedeni 1 inci harekatın ba?Ÿarısız olması ve 2 inci harekata? ba?Ÿlamaktaki sabırsızlı?Ÿı idi. İlk harekatta eldeki askeri olanaklar, gereken takviyenin zamanında gerçekle?Ÿmesini önlemi?Ÿ ve istenen hedeflere varılamamı?Ÿtı. Türk ordusu adeta küçücük bir cebin içine sıkı?Ÿmı?Ÿtı. Mutlaka 2 inci bir harekat yapılmalı ve Türk kontrolündeki bölge geni?Ÿletilmeliydi. Türkiye sıkı?Ÿmı?Ÿtı. ?–te yandan Yunanistan?’ın? Türkiye?’yi durduracak hava gücünün bulunmadı?Ÿı da artık anla?Ÿılmı?Ÿtı.

Herkes Türk tarafının gerçekle?Ÿtirdi?Ÿi 1 inci askeri harekatını haklı görmü?Ÿ, uluslararası kamuoyu Yunan? cuntasının Kıbrıs?’ta Makarios?’a kar?Ÿı bir darbe düzenlemesini sert biçimde ele?Ÿtirmi?Ÿti. Ancak ?Ÿimdi hava tersine? dönmü?Ÿtü. Bu defa, Türkiye?’yi alkı?Ÿlayan dünya, 2 inci bir askeri harekat i?Ÿaretleri yo?Ÿunla?Ÿtıkça oklarını Ankara?’ya yönlendirmi?Ÿti.

Cenevre?’deki konferans salonuna Ba?Ÿbakan? Ecevit?’ten bir mesaj gelmi?Ÿti: Ay?Ÿe tatile çıkıyor

Ay?Ÿe, Turan Güne?Ÿ?’in kızıydı. Mesajın anlamı da ?“konferansı biran önce bitirin, TSK 2 inci harekatı ba?Ÿlatıyor?” idi.

İngiliz dı?Ÿi?Ÿleri bakanı Callaghan ise, bunu engellemeye çalı?Ÿıyor. Türkiye?’nin büyük? kayıplara u?Ÿrayaca?Ÿını söylüyor ve ?“Bırakın, Rumlara 24 saat verin?” diyordu.

Gece 02:00 civarında Türk heyeti konferans salonunu terkederken, Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs?’ta ikinci harekatını ba?Ÿlatıyordu. Aynı saatlerde İngiliz Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı basın toplantısı düzenliyor ve ?“Türkiye büyük hata etti. 24 saat bekleyip Rumların yanıtını alabilirdi. Kendini

bataklı?Ÿa soktu?” mesajını verdi. Ardından da, yıllar boyunca tekrarlanacak bir cümleyle toplantıyı bitirdi:

?“... Bugün Kıbrıs Türkiye?’nin esiri durumundadır, yarın Türkiye Kıbrıs?’ın esiri olacaktır...?”

Geçen 30 sene içinde bir çözüm bulmayan, askeri harekatı ? bir barı?Ÿ antla?Ÿmasına dönü?Ÿtürmek için? fazla çaba harcamayan Türkiye, acaba gerçekten Kıbrıs?’ın esiri mi oldu?

Acaba Callaghan do?Ÿru mu söyledi?