T?œRKİYE RAPORU

OLUMLU, ANCAK...

BR?œKSEL

Türkiye?’ye tam üyelik müzakerelerinin ba?Ÿlama tarihi verilip verilmemesi, siyasi bir kararla alınacak. 2004? Aralı?Ÿında, yeni üyeleriyle birlikte 25 ülkeli Avrupa Birli?Ÿi (AB)? -kimse veto etmedi?Ÿi taktirde-? son sözü söyleyecekler. Ancak, bu kararın alınabilmesi için en önemli? dayanak, AB Komisyonunun hazırlayaca?Ÿı iki ?“ Türkiye ilerleme raparou?” olacak. Biri önümüzdeki ay, di?Ÿeri de 2004 Ekiminde yayınlanacak olan bu raporlar, 25? ülke kararının temelini olu?Ÿturacak. E?Ÿer AB Komisyonu ?“Türkiye Kopenhag kriterlerine uyumu sa?Ÿlamı?Ÿtır?” diye rapor? verirse, üye ülkeler içinde Türkiye?’nin katılımını isteyenlerin elleri güçlenecek, erteleme isteyenlerin gerekçeleri azalacak. AB Komisyonunun ?“müzakere açılmalı?” ?Ÿeklindeki görü?Ÿünü reddetmek zorla?Ÿacak.

İ?Ÿte bu raporlardan ilki ?Ÿu sıralarda hazırlanıyor. Geçen hafta Zeynel Lüle, her zaman oldu?Ÿu gibi, yine önceli?Ÿi aldı ve taslak halindeki raporun ana hatlarını yayınladı.

Brüksel?’de benim de temas etti?Ÿim kaynaklar Lüle?’nin haberini do?Ÿruluyorlar. Bu yılki rapor, hele geçen yıllardaki raporlarla kar?Ÿıla?Ÿtırıldı?Ÿı taktirde, son derece olumlu bir resim çekiyor.

Türkiye?’nin, Kopenhag kriterlerine uyum yönünde attı?Ÿı? adımlar ve kararlılıktan? övgü ile söz ediliyor.

Abdullah Gül?’ün? dün Brüksel?’de, geni?Ÿlemeden sorumlu Gunther Verheugen ile görü?Ÿmesinde, rapor tasla?Ÿının ana çizgilerini ele aldı. İçinde nelerden söz edildi?Ÿini ö?Ÿrendi.

Bu taslak ?Ÿimdi Komisyon?’un üst katlarına yollanacak ve son rötu?Ÿlar yapılacak. Bazı komiserler onaylayacak, bazıları daha sertle?Ÿtirilmesini veya yumu?Ÿatılmasını isteyecekler. Ekim ayı ba?Ÿında yayınlanacak.

MADALYONUN ?–B?œR

Y?œZ?œ DE VAR...

Tahmin edebilece?Ÿiniz gibi, raporun tümü olumlu de?Ÿil. Ayrıntılarını henüz bilemiyorum, ancak eksikliklerden söz ediliyor.

Raporun en çok üstünde durdu?Ÿu nokta, dönüp dola?Ÿıp? uygulamaya geliyor.

Herkesin ku?Ÿkusu aynı : Türkler bu reformları acaba uygulayabilecekler mi, yoksa hepsi ka?Ÿıt üstünde mi kalacak?

Aslında bu son derece haklı bir ku?Ÿku. ?œlkemizin verdi?Ÿi sözlere uyum göstermemek konusundaki sabıkası öylesine ?Ÿi?Ÿkin durumda ki, insanlar yo?Ÿurdu üfleyerek yiyiyorlar.

Aynı ku?Ÿku bizlerde de yok mu?

Bizde ?“acaba uygulanır mı??” diye? kendi kendimizi sorgulamıyor muyuz?

Ancak öyle bir noktaya geldik ki, artık geri adım atmak veya uygulama konusunda gönülsüz hareket etmek, bu ülkeye açıkça kötülük etmek olacaktır.

GERİYE KALAN

D?œZENLEMELER NELER?

Brüksel?’e gitmeden önce, Ankara?’da uyum yasalarını hazırlayan yetkililerle konu?Ÿtum ve aynı soruyu sordum:

?“Türkiye?’nin tam uyum sa?Ÿlayabilmesi için daha nelerin yapılması gerekiyor??”

Hemen hemen tümünden aynı yanıt çıktı. ?–zetlemek gerekirse ?Ÿöyle bir manzara ile kar?Ÿı kar?Ÿıyayız:

?“Yasalarımızda çok sayıda net olmayan, mu?Ÿlak yani her yöne çekilip yorumlanabilecek hükümler var. Bunların mutlaka temizlenmesi ve açıklı?Ÿa kavu?Ÿturulmaları gerek.?

Anayasa?’nın bazı maddelerinin de?Ÿi?Ÿmesi ?Ÿart. ?–yle kararlar anayasaya ba?Ÿlanmı?Ÿ ki, uyum sa?Ÿlayabilmek için anayasa de?Ÿi?Ÿikli?Ÿi kaçınılmaz. ?–rne?Ÿin DGM?’leri kaldırmamız gerekiyor, ancak? anayasa de?Ÿi?Ÿmeden yapamıyoruz.

Yargıtay?’ın birçok içtihadını de?Ÿi?Ÿtirip, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına uyum sa?Ÿlanması giderek kaçınılmazla?Ÿıyor. Yargımız, 80-90 yıllarının terör korkusuyla aldı?Ÿı kararları artık günümüzün ko?Ÿullarına uydurmazsa biz bu i?Ÿin? içinden çıkamayız. Yargıç ve savcılarımız son derece tutucu ve Avrupa?’daki anlayı?Ÿtan çok uzaklar.

Uygulamanın? do?Ÿru dürüst gerçekle?Ÿebilmesi için, bürokrasinin mutlaka bilgilendirilmesi ve e?Ÿitim gerekiyor, bugün bürokratlarımız hala i?Ÿin tam farkında de?Ÿil.?”

SE?‡İM YASASI

VE RUHBAN OKULU

Yine Türk yetkililere göre, önümüzdeki 15 ay içinde AB?’nin kararını etkileyecek en önemli konu, Kıbrıs olacak.

Kıbrıs Rumları ve Yunanistanın, çözüm yolunda ciddi adımlar atılamadı?Ÿı taktirde mutlaka veto kullanacakları? inancı giderek artıyor. ?“Ba?Ÿka türlü hareket etmelerini beklemek çok hayalcilik olur?” diyen bir üst düzey yetkili, AB?’nin de bu konuda hiçbir i?Ÿaret vermedi?Ÿini, yardımcı olmadı?Ÿını vurguladı.

Di?Ÿer bir unsur, Heybeliada Ruhban okulunun açılması konusunda hala karar verilememi?Ÿ olması.? Patrikhaneye AKP hükümetinin yakla?Ÿımı, eski hükümetlere oranla çok daha yumu?Ÿak, ancak onlar da bir türlü karar alamıyorlar. Oysa Ruhban okulunun açılması, Türkiye?’nin prestijini arttıracak.

Bir de seçim yasasındaki yüzde 10?’luk barajın yüzde 5?’e indirilmesi zorunlu?Ÿundan söz ediliyor. Avrurupa?’nın hiçbir ülkesinde böylesine yüksek bir barajın görülmedi?Ÿi ve toplumun önemli bir bölümünün (özellikle Kürtlerden söz ediliyor) temsil? edilememesinin sakıncalarına dikkat çekiliyor.

Brüksel?’deki turumu sürdürüyorum.

İlginç noktalar çıktıkça sizlerle payla?Ÿaca?Ÿım.