AB, 89?’DA T?œRKİYE?’Yİ

NEDEN REDDETMİ?žTİ?

Dönüp dola?Ÿıp yine Turgut ?–zal?’ı anaca?Ÿız. Türkiye?’de son yıllarda do?Ÿru yapılan hangi ta?Ÿı kaldırsak altından ?–zal?’ın imzası çıkıyor. Avrupa Birli?Ÿine tam üyelik sürecinde de onun imzası var.

1987 yılında, resmi ilk ba?Ÿvuruyu yaptı?Ÿı sırada neler neler söylemi?Ÿtik... Ne takunyalı?’lı?Ÿını bırakmı?Ÿ, ne gizli bir oyun oynadı?Ÿını... Bizim laik kesimlerdeki genel kanı, ?“?–zal AB?’nin bizi reddedece?Ÿini biliyor. Red kararı çıkınca da, tepki gösterip Türkiye?’yi İslam ülkelerinin arasına çekecek. Din devleti projesini gerçekle?Ÿtirecek.?” ?Ÿeklindeydi. Bu sözler? söyleniyor, bu yönde? de?Ÿerlendirmeler yapılıyordu.

Yani bugünkü filmleri 14 yıl önce de görmü?Ÿtük. Söylenenlerden, yapılan tahminlerden hiçbiri do?Ÿru çıkmadı ve ?–zal?’ın 87 ba?Ÿvurusu sayesinde? bugün hala tam üyelik yolunda yürüyebiliyoruz.

Geçenlerde, Türkiye?’nin 1987 ba?Ÿvurusuna, AB Komisyonunun 1989?’da verdi?Ÿi yanıt elime geçti. Merakla okudum, acaba hangi gerekçelere? dayanmı?Ÿlardı?

AB Komisyonu?’nun (SEC (89) 2290 KESİN/ 2. Brüksel, 20 Aralık 1989) rumuzlu kararını özetlemek gerekirse, verilen mesaj ?“Ne Türkiye, ne de AB müzakere açmaya ve tam üyeli?Ÿe hazırdır. Bu ba?Ÿvurunun ko?Ÿullar uygun olana kadar bekletilmesi? daha do?Ÿrudur?”?Ÿeklindeydi.

Yani, ba?Ÿvuru reddedilmiyor, aksine Türkiye?’nin ?“tam üyeli?Ÿe ehil?” oldu?Ÿu açıklanıyor, ancak ?“henüz zamanı de?Ÿil?”deniyordu.

Toplumda hayal kırıklı?Ÿı ya?Ÿandı ancak, AB Komisyonu?’nun gerekçe olarak ortaya koydu?Ÿu veriler öylesine do?Ÿru ve öylesine inandırıcıydı ki pek tepki yaratmadı.

Rapordaki gerekçelere özetleyerek yeniden bakar ve bugünkü durumla kar?Ÿıla?Ÿtırırsak, ilginç kimi benzerlikler ve kimi farklılıklar ortaya çıkıyor.

YENİ GENİ?žLEDİK,

T?œRKİYE?’Yİ HAZMEDEMEYİZ

87-89 döneminde Avrupa geni?Ÿlemi?Ÿ ( Avusturya, Finlandiya, İsveç) yeni gelen 3 ülke ile sayısı 15?’e çıkmı?Ÿtı.? Topluluk çevrelerinde hep aynı uyarılar yapılıyordu: Daha yeni geni?Ÿledik, bu ülkeleri yerle?Ÿtirelim, Türkiye?’yi sonra alalım. Zira Türkiye çok büyük bir ülke hazmedemeyiz.

FARK: 80?’lerin sonundaki bu gerekçe, ?Ÿimdilerde de kar?Ÿımıza çıkıyor, ancak çok daha az kullanılıyor. Türkiye?’nin büyüklü?Ÿü ve AB?’nin hazımsızlık çekece?Ÿi de, yine daha az vurgulanıyor.

T?œRKİYE?’DE

? ? ? HAZIR DE?žİL

AB Komisyonu?’nun 89 belgesinde, Türkiye?’nin de tam üyeli?Ÿi kaldırabilecek durumda olmadı?Ÿı belirtiliyor ve ?“sonucu? alınamayacak bir müzakere sürecine girilmemelidir. Türkiye?’nin? ekonomik, sosyal ve politik durumu müzakerelerin ba?Ÿlamasını engellemektedir... Türkiye?’nin? genel geli?Ÿmi?Ÿlik düzeyi, Avrupa Ortalamasının bir hayli altındadır?” deniyordu.

FARK: Bugün Türkiye hakkında çok ?Ÿey söyleniyor, ancak geli?Ÿmi?Ÿlik düzeyinin Avrupa ortalamasının bir hayli altında oldu?Ÿu söylenmiyor.

3. BU EKONOMİ İLE

?œYE OLUNMAZ

AB Komisyonunun 89 raporunda, Türkiye?’nin içinde bulundu?Ÿu ekonomi anlatılmakta ve neden müzakerelere ba?Ÿlanamayaca?Ÿı ?Ÿöyle belirleniyor:

Türkiye?’nin satın alma gücü Avrupa?’nın üçte biri

?‡ok yüksek enflasyon ve son derece yüksek bir i?Ÿsizlik oranına sahip bu i?Ÿ gücünün Avrupa piyasasına giri?Ÿi kaygı yaratıyor.

Ki?Ÿisel gelirler çok dü?Ÿük oldu?Ÿu için, bu durum i?Ÿçilerin sosyal durumunu da etkiliyor.

Türk sanayi büyük duvarlarla korunuyor.

FARK:? Bugünkü durumla en büyük fark, Türkiye?’nin 1995?’te AB ile Gümrük Birli?Ÿi anla?Ÿması yapması ve Türk ekonomisinin? eskiye oranla çok daha güçlü bir konuma girmi?Ÿ olmasıdır. Enflasyonun dü?Ÿü?Ÿe geçmesi, serbest dola?Ÿımın ertelenebilece?Ÿinin açıklaması da, AB?’yi bir oranda rahatlatıyor.

4. KOPENHAG KRİTERLERİNE

Hİ?‡ UYUM YOK

Sözünü etti?Ÿimiz raporun en a?Ÿır bölümü ?“Politik gerekçelerle?” ilgili.? İnsan Haklarına saygısızlık, a?Ÿır i?Ÿkence, ardı ardına devam eden askeri müdaheleler, sonuç olarak ?“i?Ÿlemeyen bir demokrasiden?” söz ediliyor.?

Bütün bunlara ek olarak, Ege ve Kıbrıs sorunları da raporun sakıncalı bölümlerini olu?Ÿturuyor.

FARK: 189 ile bugünün arasında gece ile gündüz gibi dev bir fark var. Türkiye?’nin Kopenhag kriterlerine uyum konusunda gösterdi?Ÿi çabalar, atılan adımlar, manzarayı tümüyle de?Ÿi?Ÿtirmi?Ÿ durumda. Hala Ege ve Kıbrıs konularında? tam bir çözüm bulunamamasına ra?Ÿmen, Türk-Yunan ili?Ÿkilerinin yumu?Ÿaması son derece net ?Ÿekilde görülüyor.

SONU?‡: AB?’NİN HAYIR

DEMESİ G?œ?‡LE?žİYOR

Bütün bu tartı?Ÿmaları yaparken, son derece önemli bir olu?Ÿumu unutuyoruz. Bu da, AB?’nin giderek de?Ÿi?Ÿti?Ÿi ve hala Türkiye?’nin olası katılımının gerçekle?Ÿece?Ÿi 2015?’lerde, daha da de?Ÿi?Ÿmi?Ÿ bir AB ile kar?Ÿı kar?Ÿıya kalaca?Ÿımızdır.

AB artık 1970-80?’lerdeki gibi, fonlarından para yardımı yapmıyor. Aday ülkelerin fakir yörelerine destek vermiyor. En önemlisi de, AB?’nin artık 6 veya 9 de?Ÿil 25 üyeli bir gruba dönü?Ÿmesi.

?–zetle, AB?’de Türkiye?’ye artık yer var.?

AB?’nin Türkiye?’ye HAYIR demesi eskiye oranla daha zor.