AB?’NİN T?œRKİYE?’YE

YENİ BAKI?žI

Avrupa Birli?Ÿi bürokrasisi de bizim gibi tatilden yeni çıktı. A?Ÿustos ayında hiçbir dosya açılmadı.? ?žu günlerde ? bürolar doluyor ve çarklar dönmeye ba?Ÿlıyor.

Ba?Ÿbakan Erdo?Ÿan ve Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Gül ilk temaslarını yaptılar. Hem, bu ziyarete katılan ve görü?Ÿmelerin içinde bulunanlar, hem de Brüksel?’deki AB komisyonu yetkilileriyle yaptı?Ÿım görü?Ÿmeler, ?Ÿu anki durumun bir resmini çıkarttı. Ancak unutmayalım ki, bu resim önümüzdeki haftalarda de?Ÿi?Ÿecektir. 16 ay süresince de ini?Ÿ çıkı?Ÿlarla seyredecektir.

PSİKOLOJİK BİR

BLOKAJ VAR

Almanya?’dan ba?Ÿlarsak, Schröder hükümetinin Türkiye?’ye yakla?Ÿımı birkaç ay öncesine oranla çok daha farklı. Türkiye?’ye 2004 Aralı?Ÿında, katılma müzakerelerine ba?Ÿlama tarihi verilmesine daha olumlu yakla?Ÿım var. ?–zellikle Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Ficher, Türkiye?’nin attı?Ÿı adımlar, yani reform niteli?Ÿindeki yasal de?Ÿi?Ÿiklikler konusundaki memnuniyetini? saklamıyor.

Hükümetin içinde bulunan bir ba?Ÿka kanat var ki, bunların Türkiye?’ye bakı?Ÿları biraz daha mesafeli. Daha? bir ku?Ÿkulular.

Brüksel?’deki bürokratların en çok merak ettikleri, yerel seçimler? ve Haziran ayındaki Parlamento seçimlerinde, Alman muhafazakarlarının Türkiye konusunu ne oranda polemik konusu yapacakları.

E?Ÿer muhafazakar parti, ?“Sosyal demokratlar Türkiye?’yi AB?’ye alıp, hem i?Ÿ piyasasında kriz yaratacaklar, hem de altından kalkamayaca?Ÿımız bir ekonomik yük sırtlanacaklar?” kampanyası açarlarsa, Schröder?’in i?Ÿinin zorla?Ÿaca?Ÿı tahmin ediliyor. Zira, Türkler Almanya?’da hiç popüler de?Ÿil. Türkiye lehine tutum oy kaybına? neden oluyor. Dolayısıyla, Almanya?’da durum ortada. İbre olumlu hava gösteriyor, ancak kimse kesin bir yargıda bulunamıyor.

Gelelim Fransız hükümetinin tutumuna...

Fransızlarda da, bir AB bürokratının deyimiyle ?“psikolojik bir blokaj?” ya?Ÿanıyor. Fransız hükümetinde bu konuda karar alacak üst düzey yetkililerin sık sık kullandıkları kelimeler hep aynı: ?“Türkiye konusunda acele etmeyelim. Yava?Ÿ yava?Ÿ adım atalım. Kendimizi geriye dönü?Ÿü olmayan bir açmaza sokarız?”.

Paris?’te tam bir? çekimserlik, kararsızlık var.

NE ZAMAN VE KİM

KARAR VERECEK?

Avrupa Birli?Ÿinin Türkiye ile ilgili kararı, Paris-Berlin? ikilisinden çıkacak. Bu iki ba?Ÿkentin anla?Ÿacakları tarihe di?Ÿerlerinin itiraz etmeleri beklenmiyor.

Brüksel?’deki AB? bürokratlarına göre de, bu karar büyük olasılıkla, 2004 yılının Ekim-Kasım döneminde alınacak. Kimse daha önce bir karar çıkmasını beklemiyor.

Paris-Berlin ikilisi belki kararı verecekler, ancak geri kalan üyelerin tutumu ve özellikle de Irak?’taki geli?Ÿmeler de bu kararı büyük oranda etkileyecek.

Bu arada, Türkiye?’nin BM kararı çıkmadan Irak?’a asker yollamasının Paris ve Berlin?’de ters ve sert tepki yaratmayaca?Ÿı da, son gezilerden elde edilen ilginç bir izlenim. Not etmekte yarar var.

EKİM RAPORU

NASIL OLACAK?

?žu sıralarda, Ekim-Kasım döneminde yayınlanacak olan, AB Komisyonu?’nun ?“ilerleme raporu?” taslak durumunda. ?–nümüzdeki haftalarda ince yazımına geçilecek ve ardından da Komisyonda tartı?Ÿmaya açılacak.

Raporun? Türkiye ile ilgili bölümünün içeri?Ÿini bilen bir üst düzey yetkili aynen? ?Ÿunları söyledi:

?“... Türkiye?’nin reformları anlatılacak ve övgü ile söz edilecek. Her?Ÿeyin bitmedi?Ÿine dikkat çekilecek ve uygulamanın beklenmesi gerekti?Ÿi belirtilecek. ?–zetle, ucu açık bir rapor olacak...?”

Bu raporun dili son derece önemli. Ardından, 2004 Ekiminde de son rapor çıkacak. Bu belgelerin önemli olmalarının nedeni, üye ülkeler kararlarının gerekçelerini bu raporlardaki bulgulara dayandıracaklar. Rapor kötü çıkarsa ?“zarar yok, biz yine de Türkiye?’yi istiyoruz?” diyemeyecekleri için, raporların içeri?Ÿinin oldu?Ÿunca olumlu yazılması gerekiyor.

KIBRIS,? NE

ORANDA ENGEL YARATIR?

Tabii herkesin merak etti?Ÿi di?Ÿer bir konu da, Kıbrıs sorununun çözümsüz kalması durumunda, AB?’yi ne oranda olumsuz etkileyece?Ÿi.

?–nümüzdeki Mayıs ayına kadar bir çözüme varılamazsa, Kıbrıs dosyası Rumların lehine kapanacak.

Türkiye resmi görü?Ÿmelerinde gayet net ?Ÿekilde? bir mesaj veriyor: ?“Aralık 2004?’te tarih alabilece?Ÿimizi bize ?Ÿu veya bu ?Ÿekilde bildirin. O zaman Kıbrıs?’a bakı?Ÿımız çok farklıla?Ÿacaktır.?”

Bu yakla?Ÿım mantıklıdır. Bazı ülkeler Türkiye?’nin AB?’ye Kıbrıs üzerinden ?Ÿantaj yaptı?Ÿını ileri sürüyorlarsa da, Ankara ileri bir adım attıktan sonra tarih elde edememe riskini? almak istememekte haklıdır. ?žu anki görüntü, bu yakla?Ÿımın hiç de?Ÿilse AB Komisyonunda rahatsızlık yaratmadı?Ÿı ?Ÿeklinde. Kıbrıs dü?Ÿümünün çözülüp çözülmeyece?Ÿi, ada?’daki Aralık seçimlerinden sonra, daha iyi anla?Ÿılacak.

AB cephesindeki durum ?Ÿimdilik böyle. E?Ÿer Türkiye büyük bir hata yapmazsa. Sanki tarih alabilecekmi?Ÿ gibi görünüyor.