G?œL ABD İLE

SON RANDEVUYA GİDİYOR?

WASHİNGTON

Sizler bu satırları okudu?Ÿunuz? sıralarda, ben Washington?’a do?Ÿru uçuyor olaca?Ÿım. Abdullah Gül?’ün? ?“ABD ile? barı?Ÿma gezisini?” izleyece?Ÿim. Yaz neredeyse bitecek, ben ise hala do?Ÿru dürüst izin yapamadım. Hele ?Ÿu sıralarda Washington,? en son gidilmesi gereken ba?Ÿkentlerden biriyse, siz? bir de beni dü?Ÿünün. Rutubetli, bo?Ÿucu bir sıcakta, Türk-Amerikan ili?Ÿkilerinin yeniden in?Ÿasına tanıklık edece?Ÿim.

Bu ziyareti nasıl nitelememiz gerekiyor?

Acaba içinde risk unsurları var mı?

Her?Ÿeyden önce, 39 yıllık gazetecilik deneyimime dayanarak bir gözlemimi payla?Ÿmak isterim.

?žimdiye kadar, Washington?’a davet edilmi?Ÿ veya ziyaret etmek istedi?Ÿini bildirip, geni?Ÿ bir program? hazırlanmı?Ÿ hiçbir Türk Devlet adamının gezisi ?“ba?Ÿarısız?” geçmemi?Ÿtir. Kapalı kapılar ardında (nadiren) sert konu?Ÿmalar yapılmı?Ÿ, kar?Ÿılıklı tehditle?Ÿmeye varan tartı?Ÿmalar ya?Ÿanmı?Ÿ olsa dahi, ziyaret dı?Ÿarıya daima ?“büyük ba?Ÿarı?” diye yansıtılır. Amerikalılar kavga edip, dayak atmak istedikleri insanları ba?Ÿkentlerine getirmezler. Hele böylesine üst düzeyde görü?Ÿme yaptırtmazlar.

G?œL?’E BA?žBAKAN

MUAMELESİ YAPILACAK

Bu ziyarette benim en çok dikkatimi çeken, Gül için hazırlanan program.? Yani görece?Ÿi ki?Ÿilerin nitelikleri, Bush yönetimindeki yerleri. Normal olanı, sadece Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Powell ile görü?Ÿmesi, ardından da örne?Ÿin Milli Güvenlik Konseyinin patronunu Rice?’ı görmesi olurdu. Abdullah Gül Powell ile Rice?’ın dı?Ÿında, Ba?Ÿkan yardımcısı Cheney, Savunma Bakanı Rumsfeld ve Wolfowitz ile de görü?Ÿtürülecek. Dikkatleri çekmesi gereken nokta, Rumsfeld-Wolfowitz görü?Ÿmelerinin Türk tarafı de?Ÿil, Pentagon tarafından istenmi?Ÿ olması. Amerikanın asker kanadının söyleyeceklerinin bulundu?Ÿu açıkça anla?Ÿılıyor.

Peki, bu ziyareti nasıl nitelememiz gerekiyor?

Eminim bazı gazetecilerimiz bunu ?“Amerikanın özür dilemesi?” veya ?“Türkiye?’nin a?Ÿzına bir parmak bal çalınması?” gibi, ba?Ÿlıklarla yansıtacaklardır. Bence, bu nitelemeler çok hatalı sonuçlar getirir.

KAR?žILIKLI YENİ BİR

SAYFA A?‡ILACAK

Bu ziyareti, çe?Ÿitli olaylardan dolayı yıkılmı?Ÿ olan ?“Türkiye ile ABD arasındaki ili?Ÿki köprüsünün yeniden in?Ÿasına ba?Ÿlanması?” diye nitelemek en do?Ÿrusu olur.

Bu bir, ilk adım olacaktır.

Kar?Ÿılıklı bu krizlerin nedenleri üstünde durulacak, ancak geçmi?Ÿ olaylarla fazla zaman harcamadan, gelece?Ÿe bakılacak. Amerikalılar fazla günah çıkartmaktan ho?Ÿlanmazlar. ?“olan oldu, ileriye bakalım?” derler.

Gül?’ün görü?Ÿmelerinin en önemli yanı, ?“Türkiye ile Amerikanın önümüzdeki dönemde dikkat etmeleri gereken KIRMIZI ?‡İZGİLERİN yeniden çizilmesi olacak.

Belki ba?Ÿlıklar? farklı çıkabilir ancak, genelde üzerinde durulacak noktaların büyük bölümü ?Ÿimdiden biliniyor.

KUZEY IRAK:

Gündemin en önemli bölümünü, Kuzey Irak?’taki durum olu?Ÿturacak.

PKK-KADEK konusunda ABD, Türkiye?’ye gereken güvenceyi verecek ve eve dönü?Ÿ yasasının uygulanmaya girmesiyle birlikte, Kuzey Irak?’taki militan kampını kapatacak mı? Ankara için en önemli sorun bu...

Buna kar?Ÿılık, ABD bölgedeki Türk Askeri varlı?Ÿının faaliyetlerinin? netle?Ÿtirilmesini , ABD komutanlı?Ÿı ile koordinasyon konusunda anla?Ÿma? sa?Ÿlanmasına çalı?Ÿılacak veya büyük olasılıkla ?–askerimizin- bölgeden çıkması istenecek.

Türkiye, bir de? Türkmen varlı?Ÿının? güvenceye alınması için Amerikalılardan söz elde etme çabasında olacak.

IRAK :

Türkiye?’nin Irak?’ın genelindeki Amerikan faaliyetlerine katkısının ölçüleri? saptanacak.? Türk askerinin BM veya NATO çerçevesinde destek sa?Ÿlaması, Irak?’ın yeniden in?Ÿasında Türkiye?’nin oynayaca?Ÿı rol de kesinle?Ÿtirilecek.

İRAN-SURİYE :

Washington, Gül?’ün a?Ÿzından Türkiye?’nin İran ve Suriye politikalarını duymak isteyecektir. Ankara bu konuda, Washington ile birlikte mi hareket edecek, yoksa farklı bir tutum mu benimseyecek? Gül?’ün herhalde en çok zorlanaca?Ÿı konu bu olacaktır.

KIBRIS:

Hem Türk, hem de Amerikalıların de?Ÿinecekleri konuların arasında yeri de?Ÿi?Ÿmeyen tek konu yine Kıbrıs olacak. Washington, Mayıs 2004 öncesinde bir çözüm bulunması ve bunun da Annan planı? üzerinde? geli?Ÿmesi için? bastıracak. Ankara Washington?’dan Kıbrıs Rumları ve Yunanistan?’a baskı yapıp? KKTC?’ye daha belirgin bir egemenlik verilmesi ve Annan planı dı?Ÿında çözüm aranmasını isteyecek.

ERMENİSTAN:

Türkiye-Ermenistan sınır kapısının açılması için, Washington iste?Ÿini tekrarlayacak ve bu sayede Ermeni tasarısı baskısından kar?Ÿılıklı ?Ÿekilde kurtulunabilinece?Ÿini vurgulayacak.

Tabii bu konuların yanısıra ba?Ÿta ekonomi olmak üzere ba?Ÿka sorunlar da ele alınacak. Ancak genel çerçevesi yukarıda saydıklarımla sınırlı kalacak.?

AKP?’DE BU VİZYON

VAR MI ACABA?

Ancak bu gezide Washington az konu?Ÿacak daha çok Gül?’ü dinleyecek. Türkiye ile yeniden köprülerin kurulup kurulamayaca?Ÿı Gül?’ün anlatacaklarına ba?Ÿlı olacak.? İli?Ÿkiler de duyacaklarına göre ?Ÿekillenecek...

Hiçbirimizin unutmaması gereken bir de gerçek var.? Yıkılmı?Ÿ? bir? köprü durumundaki Türk-Amerikan ili?Ÿkilerinde Gül?’ün ziyareti, son randevu olacak. E?Ÿer bir daha geçti?Ÿimiz aylardaki olaylara benzer geli?Ÿmeler? ya?Ÿanırsa ili?Ÿkilerin tamiratına bile imkan kalmayacak. Mutlaka Gül yine ilerde Amerika?’ya gidecek ancak rutin birkaç görü?Ÿmenin ötesinde pek kimseleri göremeyecek. Dolayısıyla kopmu?Ÿ ba?Ÿların hiç de?Ÿilse bazılarını? tekrar düzeltmek için bu defaki randevular son derece önemli. Abdullah Gül?’ün Amerikalılara? söyleyecekleri de hayati önemde.

E?Ÿer? Gül ABD?’ye büyük bir vizyon ile gitmiyorsa,? bu sıradan bir geziye dönü?Ÿerek bitebilir.

Acaba Türkiye hala, 1 Mart sonrasında Türk-ABD ili?Ÿkilerinin derinden de?Ÿi?Ÿti?Ÿini görüp buna göre yeni bir politika söylemi mi geli?Ÿtirecek, yoksa eski söylemleriyle mi yetinecek?

Sizce AKP böylesine bir vizyon de?Ÿi?Ÿikli?Ÿi getirebilir mi?

Ben ku?Ÿkuluyum. Ancak Gül?’ün bizi ?Ÿa?Ÿırtmasını da istiyorum do?Ÿrusu...