“TÜRKİYE  KÜRT VE

İSLAM  SORUNUNU ÇÖZÜYOR”

Graham Fuller, özellikleri olan önemli bir uzmandır. 8 yıl süreyle CIA’nın siyasi değerlendirme bölümünün başındaydı. 12 yıl ABD’de ünlü  Rand Corp’ta  Orta Doğu-Orta Asya’da, Siyasal İslam ve etnik çatışmalar (özellikle de Kürt sorunu)  konularında uzman olarak çalıştı. Siyasal İslam ve Kürt sorunu ile ilgili kitaplar yazdı.

Gözlemleri ve görüşlerine katılır veya katılmazsınız ancak izlenimleri son derece ilginç. Ankara’da, ASAM’ın (Avrasya Araştırmalar Merkezi) bir konferansına katıldı ve ODTÜ’de konuşmaya çalıştı (!) “Konuşmaya çalıştı” diyorum, zira konuşturulmadı. Bence hata ettiler. Unutmamak gerekir. Konuşturmamakla belki de, çok ilginç bulacakları görüşleri öğrenme fırsatını kaçırdılar.

Fuller, MANŞET’te (CNN TÜRK saat 17:00) bu görüşlerini açıklama fırsatı buldu. Programı kaçırmış olanlara, Fuller’in bazı saptamalarını bu yazımda tekrarlamak istiyorum.

KÜRTLER BEKLEDİKLERİNİ

BULAMAYABİLİRLER...

Fuller’e göre, ABD Irak’ta risklerle dolu bir maceraya girmiş durumda. Ülke’de Arap Milliyetçiliğinin  patlayabileceğini düşünüyor, ancak İran tipi bir din devleti kurulmasına pek ihtimal vermiyor.

Fuller’in, Irak’lı Kürtlerle ilgili sözleri çok daha ilginçti. Barzani ve Talabani’nin , bugüne kadar adeta bağımsız bir devlet gibi hareket edebildiklerini, ancak Irak’ta hükümet kurulduktan sonra, eski hareket serbestisini bulamayacaklarına inanıyor.

“Kurulacak devlet, ülkenin toprak bütünlüğüne büyük önem  verecek ve yetkilerin yeniden Bağdat’ta toplanmasını isteyecektir. Bu durum da, Kürtlerin genel beklentileriyle ters orantılı sonuçlanacaktır” diyor.

Acaba Kuzey Irak Kürtlerinin oluşturacakları düzen, Türkiye’de yaşayan bazı Kürt gruplarında iştahını kabartabilir mi?

Fuller buna inanmıyor...

TÜRKİYE, KÜRT

SORUNUNU ANLADI

Aksine, Türkiye’nin Kürt sorununu anladığını ve nasıl çözüm getirebileceğini gördüğünü, sorunun çözümü yolunda da önemli adımlar   attığını belirtti.

“Gidişten çok ümitliyim” dedi.

Fuller’in bu görüşü önemli, zira Türkiye’deki Kürt sorununu  yakından incelemiş, yani bilinçli konuşan bir uzman.

Yaptığı bir gözlem var ki, daha da ilginç.

“Mutlu bir Diyarbakır, Türkiye’ye refah getirir, ancak bölgedeki diğer ülkelere sorun yaratır... Mutsuz bir Diyarbakır ise,  Türkiye için tehlike oluşturur.”

Fuller’e göre, Türk vatandaşı  Kürtler, Kuzey Irak’a imrenmezler, nedeni de, Türkiye’de buldukları demokrasiye başka hiçbir yerde  kavuşamayacaklarını bilmeleri...

TÜRKİYE SİYASAL

İSLAM SORUNUNU ÇÖZDÜ

Fuller’in bir başka saptaması da, Türkiye’de  Siyasal İslam  sorununun çözüldüğü.

Nasıl oldu bu iş?

“Türkiye, demokrasisi sayesinde sorunu çözdü. Bölgede hiçbir ülke bunu başaramadı. Seçim yoluyla, İslam vurgusu olan bir partiyi, TBMM’ne taşıdı. Yarın, bir başka seçimle iktidarı onlardan alıp başka bir partiye verebilir. Yani, demokratik sistem işliyor. Böyle bir ortamda Siyasal İslam yaşayamaz. Bu yönden Türkiye, bölgedeki diğer İslam ülkeleri için model oldu.”

Yazımın başında da belirttiğim gibi, Fuller’in saptamalarını paylaşmayabilirsiniz. Ancak bunlar kolaylıkla kulak ardı edilemeyecek veriler.

ABD’YE HAYIR

DİYEBİLEN BİR TÜRKİYE

Fuller, Türkiye’ye gelmeden önce Mısır’daymış.

Tezkere’nin reddedilmesinin, diğer Müslüman ülkelerde inanılmaz etki yaptığını ve “Amerika’ya hayır diyebilen Türkiye’ye bakışların çok değiştiğine” değindi.

Aynı izlenim Avrupa’da da var.

AB Parlamentosunda sayısız parlamenterle konuştum ve aynı sözleri duydum: “Türkiye’de demokrasinin sakat olduğuna, Meclis’in Asker veya ABD’nin söylediklerinin dışına çıkamadığına inanırdık. Tezkere olayı, bu inancımızın yanlış olduğunu ortaya çıkarttı.”

Peki, bu ortamda İran ile ilişkilerde neler yaşanabilir?

Fuller, İran’a bir askeri harekat beklemiyor. Buna karşılık, Washington’un Tahran’ı siyasi baskı altında tutacağını, belki de nükleer tesisleri tahrip edebileceğini düşünüyor.

Dikkat edecek olursanız, hem bölge hem de Türkiye büyük  bir hızla değişiyor. Eğer bu değişime ayak uydurabilir, eski kalıplaşmış görüşleri bir yana bırakabilirsek, hepimiz rahatlayacağız. Ancak, değişmemekte direnenlerimizin sayısı da az değil...