YAKI?ž?’IN S?–ZLERİNİ

TERC?œME EDERSEK...

?žu sıralarda Türkiye?’nin dı?Ÿi?Ÿleri bakanı olmak kolay bir?Ÿey de?Ÿil. Bir yandan, Irak nedeniyle ABD ve Arap dünyası; öte yandan Kıbrıs nedeniyle AB ile ili?Ÿkiler zorlanıyor. Her söylenen söz farklı yorumlara neden olabiliyor. Tabii böylesine ince bir ip üstünde cambazlık edilince de, herkesin kafası karı?Ÿıyor. Neyin ne anlama geldi?Ÿi bir türlü algılanamıyor.

Dı?Ÿi?Ÿleri bakanı Ya?Ÿar Yakı?Ÿ, son günlerde yazılı ve görsel basının kar?Ÿısına sık sık çıkmaya ba?Ÿladı. Her dı?Ÿi?Ÿleri bakanı gibi de, kelimelerini büyük bir dikkatle seçiyor. Haklı olarak elini fazla göstermemeye çalı?Ÿıyor.

Yakı?Ÿ,? Pazartesi günkü MAN?žET? programının (CNN T?œRK) konu?Ÿu idi.

Ben bu yazımda, dı?Ÿi?Ÿleri bakanının di?Ÿer meslekda?Ÿlarıma söylediklerinin, hem ekran kar?Ÿısında, hem ekran dı?Ÿındaki konu?Ÿmalarımızın bir ?“özet tercümesini?” yansıtmak istiyorum.

?“?–zet tercüme?”? bakanın medya?’ya mesajlarını, gerçekte ne demek istedi?Ÿini, yalın ?Ÿekilde ortaya koymaktır. Yani, diplomatik nüanslardan yalıtıldıktan sonra, Türk dı?Ÿi?Ÿleri bakanının ne dü?Ÿündü?Ÿünü ?“tahmin etmektir?”. Dolayısıyle a?Ÿa?Ÿıda okuyacaklarınız, bakanı ba?Ÿlamıyor. Ben, onun sözlerinden yola çıkıp, Türkiye?’nin genel yakla?Ÿımını? sizlere ?“anla?Ÿılır bir dille?” yansıtmaya çalı?Ÿaca?Ÿım.

Hatam olursa, eminim dı?Ÿi?Ÿleri? sözcüleri yarın derhal açıklama yollarlar. Onu da size yansıtırım. Böylece, hepimizdeki kafa karı?Ÿıklı?Ÿını belirli bir oranda gidemi?Ÿ oluruz.

IRAK?’TA ZOR BİR? DENGE S?–Z KONUSU

Hükümetin ilk haftalarında Irak konusunda ABD?’ye sanki çok daha olumlu sinyaller verilirken, ?Ÿimdi tutumunu sertle?Ÿtirdi?Ÿi gibi bir izlenim çıkıyorsa, bu Irak harekatı için Türkiye?’den beklentilerin, yeni yeni ortaya konmasındandır. ABD Türkiye?’den beklentilerini somutla?Ÿtırdıkça, Türk hükümeti de tutumunu saptamakta ince ayar yapmaktadır. Hükümet, kamuoyu baskısını son haftalarda daha çok hissetmeye ba?Ÿlamı?Ÿtır.?

T?œRKİYE NE VERECEK?

Türkiye, ABD?’ye üslerini ve limanlarını? açacak, hava koridorlarından yararlandıracak, kurtarma? vs gibi, 1 inci körfez? harekatında verdi?Ÿi deste?Ÿi tekrarlayacaktır. Bu konuda bir tartı?Ÿma veya anla?Ÿmazlık yoktur.

?œSLERİN KE?žFİ BA?žLAYACAK

Türkiye, üslerde ke?Ÿif ve modernizasyon çalı?Ÿmalarına itiraz etmemektedir. Ancak bu görevle fazla sayıda ABD askeri görevlendirilirse, bunların Türk hukukuna uymaları gerekmektedir. Washington henüz? kararını vermemi?Ÿtir. Bu konunun da önümüzdeki günlerde çözülmesi beklenmektedir.

TBMM ONAYI ?žARTI

Hükümet, yukardaki faaliyetler için, TBMM?’den onay isteyecektir. Eski kararların arkasına saklanmayacaktır.

2 İNCİ CEPHE YOK

Türkiye, ABD?’nin Kuzey Irak üzerinden 2 inci bir cephe açması ve binlerce askerini Türk topraklarına indirip Kuzey Irak?’a sevketmek veya üzerinden transit geçirmek gibi önerilerine kesinlikle red yanıtı vermi?Ÿtir. Gerekçe olarak, bu kararın TBMM?’den geçirilemeyece?Ÿi ve toplumda tepki yarataca?Ÿı gösterilmi?Ÿtir.

KUZEY IRAK?’A GİRME KO?žULU

Türkiye, ABD?’ye, Kuzey? Irak?’ta bir karga?Ÿa çıkması, Kürt devleti kurulması, Türkmenlere? kar?Ÿı bir harekete giri?Ÿilmesi, Musul-Kerkük petrollerinin Irak merkezi hükümeti dı?Ÿında bir ba?Ÿka gücün eline geçme olasılı?Ÿı durumlarında müdahele edebilece?Ÿini bildirmi?Ÿ,? ABD?’de böyle bir müdaheleyi istemedi?Ÿini açıkça söylemi?Ÿtir.

G?œVENCE VE FON

Türkiye, sava?Ÿ sırasında, ekonomisinin iflas durumuna dü?Ÿme olasılı?Ÿına kar?Ÿı, Ba?Ÿkan Bush?’tan açık bir destek güvencesi istemektedir. Ayrıca, miktarı ve içeri?Ÿi (ne kadarı hibe, ne kadarı kredi, ne kadarı ticari ödün olaca?Ÿı; asker borç silme oranı dahil) belli bir fon olu?Ÿturulması beklenmektedir. Ancak bu konuda henüz kesin bir anla?Ÿmaya varılmamı?Ÿtır. Görü?Ÿler arasında fark olmamasına ra?Ÿmen, bu konunun büyük bir sorun yaratmayaca?Ÿı görü?Ÿü hakimdir.

BM KARARI ?žART OLMAYABİLİR

Türkiye, e?Ÿer BM denetçileri, somut bir delil bulamazlar ve Güvenlik Konseyinden yeni bir karar çıkmasa dahi, ABD?’nin olası bir askeri harekatına destek verip vermemek konusundaki kararını son dakikada verecek. BM kararı ko?Ÿulunu ?Ÿimdiden koymayacak.

KARAR İ?‡İN ACELE YOK

ABD?’nin bastırmasına ra?Ÿmen, Ankara siyasi kararını 27 Ocak?’tan önce vermeyecektir. İ?Ÿi aceleye getiriyormu?Ÿ ve ABD ile el ele? Irak?’a giriliyormu?Ÿ izlenimi yaratmak istenmiyor.