?

????????????????????????????????????????????????? HAYATIMIZ KRİZLE GE?‡Tİ.

?

Türkiye?’nin Avrupa Birli?Ÿi ( AB) ile ili?Ÿkileri sürekli krizler içinde geçti. Nereden nereye gelindi?Ÿine baktı?Ÿımız zaman, hemen hemen her atılan adımın ne kadar zor oldu?Ÿu çok daha iyi anla?Ÿılıyor. Bunun nedeni de, Türkiye?’nin büyüklü?Ÿü.Bu süreç, AB?’nin Türkiye?’yi içine almakta ne kadar zorlandı?Ÿının en tipik örnekleriyle dolu.

???????????

1987?’de Ba?Ÿbakan ?–zal, Türkiye?’nin resmi Tam ?œyelik ba?Ÿvurusunu (Roma Antla?Ÿmasının 137?’inci maddeye dayanarak) ilk defa açıkladı?Ÿında, Avrupa, olayı pek ciddiye almamı?Ÿtı. O dönemlerde Türkiye çok uzaktaki bir ülke olarak görülüyordu. Ne ekonomik, ne de Kopenhag Kriterleri açısından hazırdı. Avrupa ile aramızda büyük mesafe vardı.Buna ra?Ÿmen, AB ülkeleri Türkiye?’yi ba?Ÿvurudan vazgeçirmek için çok u?Ÿra?Ÿtılar. Hatta dönem ba?Ÿkanlı?Ÿını elinde tutan Belçika Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Tindermans?’ın bu ba?Ÿvuruyu kabul etmemesi gerekti?Ÿini belirten Yunanistan, itiraz etti. Tindermans?‘ın Türk ba?Ÿvurusunu dönem ba?Ÿkanlı?Ÿı adına kabul etmesi, büyük mücadeleler sonunda gerçekle?Ÿti. Ardından, Kıbrıs ko?Ÿulu konmak istendi ve? Mesut Yılmaz- Dietrich Gencher arasındaki ünlü kavga ya?Ÿandı.

?

KOMİSYONDA KAVGA ?‡IKTI...

?

1989?’da Avrupa Komisyonu Türkiye?’nin ba?Ÿvurusuna verdi?Ÿi yanıt, Komiserleri böldü.Bir bölümü ba?Ÿvurunun reddedilmesini, di?Ÿer bölümü kabul edilmesini istediler. Sonunda bir ara yol bulundu ve Türkiye?’ye bir hazırlanma süreci tanındı.Komisyon Türkiye?’nin Tam ?œyeli?Ÿe EHİL ?œLKE oldu?Ÿuna karar verdi.

?

G?œMR?œK BİRLİ?žİNE ALMAN İTİRAZI

?

1995?’te Türkiye Gümrük Birli?Ÿine alınması için ba?Ÿvuruda bulundu ve AB içinde kıyametler koptu. ?–zellikle Almanya, bu adımın ilerde Tam ?œyelik kapılarının açılması anlamına gelece?Ÿini savunarak, bu fikre kar?Ÿı çıktı. Alman Hristiyan Demokratların tüm itirazlarına ra?Ÿmen, Türkiye istedi?Ÿini elde etti. Kar?Ÿılı?Ÿında da, terörle mücadele yasasındaki son derece kısıtlayıcı bazı maddeleri kaldırmak zorunda kaldı. Yunanistan, Türkiye?’ye ye?Ÿil ı?Ÿık yakarken, AB ülkeleriyle Kıbrıs?’ın tam üyelik sürecinin ba?Ÿlatılması sözünü aldı. Türkiye?’ye Gümrük Birli?Ÿi verilirken, kar?Ÿılı?Ÿında da Kıbrıs?’ın tam üyeli?Ÿi güvenceye alındı.

??????????????????????????????????????????????

L?œKSEMBUG KRİZİ

?

1997?’de Lüksemburg doru?Ÿunda Türkiye?’nin ?“Tam ?œye ülke adayı?” statüsüne geçmesi iste?Ÿi, son derece uzun bir krizli bir zirve toplantısı sonunda reddedildi.Gerekçesi, Türkiye?’nin Kopenhag Kriterlerinden hiçbirine henüz uymadı?Ÿı gösterildi. Türkiye bu red kararına büyük tepki gösterdi. Siyasi diyalog kesildi. Mesut Yılmaz, Kohl?’ü ırkçılıkla suçladı.

?

HELSİNKİ KAVGASI

?

1999?’ da ABD?’nin Türkiye adına giri?Ÿti?Ÿi büyük lobi çalı?Ÿması sonuç verdi. İki yıl aradan sonra AB doru?Ÿu Türk ba?Ÿvurusunu yeniden ele aldı. Bu konudaki tutum de?Ÿi?Ÿikli?Ÿinin ba?Ÿlıca nedeni, Almanya?’daki seçimlerde Hristiyan Demokratlar?’ın (Kohl) kaybetmesi ve Sosyal Demokratların (Schroeder) kazanması yol oynadı. Dengeler de?Ÿi?Ÿti. Ecevit, yeni Alman Ba?Ÿbakanına Güney Do?Ÿu?’daki ola?Ÿanüstü halin kaldırılaca?Ÿına dair mektup yazınca, Berlin de ye?Ÿil ı?Ÿı?Ÿını yaktı. Buna ra?Ÿmen, yine de üye ülkeler arasında büyük tartı?Ÿma çıktı. 12 saate varan bir pazarlık sonucunda, Türkiye?’ye önerilecek metin çıkarılabildi. AB Dı?Ÿili?Ÿkilerden sorumlu ki?Ÿisi Solana, bu metni özel uçakla ve gece yarısı ula?Ÿabildi?Ÿi Ankara?’da Ba?Ÿbakan Ecevit?’e anlattı. ?–zellikle Kıbrıs konusundaki cümleler sorun yaratmı?Ÿtı. Ecevit, Cumhurba?Ÿkanı Demirel?’in de deste?Ÿiyle Helsinki metnini kabul etti ve son dakikada Finlandiya Ba?Ÿkentine gelip, Türkiye?’nin adaylı?Ÿı seremonisine katıldı.

?

KOPENHAG FELAKETİ

?

2002?’de Kopenhag doru?Ÿunda, Türkiye?’nin AB kriterlerine yeterince uyum sa?Ÿlayamadı?Ÿı gerekçesiyle, katılma müzakere tarihi verilip verilmemesi yeniden büyük kriz yarattı. Aynı dorukta, Annan planının Türk tarafınca kabul edilip edilmemesi de tartı?Ÿmaları arttırdı. Rauf Denkta?Ÿ gelmeyince, Annan planına erken onay suya dü?Ÿtü. Yine sadece Türkiye?’ nin tartı?Ÿıldı?Ÿı doruk toplantısındaki kriz, bir ba?Ÿka uzla?Ÿı ile sonuçlandı ve Türkiye?’ye müzakere tarihinin 2004?’te verilmesi kararla?Ÿtırıldı.

?

BR?œKSEL ?‘DE DANANIN

KUYRU?žUNUN? KOPU?žU...

?

2004?’teki (17 Aralık) Brüksel doru?Ÿu herhalde son yılların en büyük krizi sayılabilir. Avrupa birbirine girdi. Zira artık i?Ÿ ciddile?Ÿmi?Ÿti. Bu defa Fransa, Hollanda, Avusturya ayaklandı. Türkiye birçok AB ülkesinin iç politika sorununa dönü?Ÿtü. Doruk?’taki sorun ise, yine Kıbrıs nedeniyle çıktı.Kıbrıs?’ın Annan planına HAYIR demesine ra?Ÿmen tam üyeli?Ÿe girmesi, konumunu güçlendirmi?Ÿti. Bu güçlü durumdan yararlanan Kıbrıs, Türkiye tarafından tanınmak istedi. ?‡ıkan kriz, kapıların vurulması, Tayyip Erdo?Ÿan?’ın toplantı salonunu terketmesine kadar giden dramatik bir sürecin ya?Ÿanmasına yol açtı.Ancak İngiltere ve Almanya?’nın deste?Ÿi ile,yakla?Ÿık iki gün süren kriz sonunda müzakerelerin 3 ekim 2005?’te ba?Ÿlaması kararla?Ÿtırıldı.

?

L?œKSEMBURG?’DA ZORLU

BA?žLANGI?‡...

2005?’in 3 ekiminde, Lüksemburg?’da da dram ya?Ÿandı. Bu defa ba?Ÿı Avusturya çekti. Türkiye?’ye tam üyelik yerine imtiyazlı üyelik verilmesi için bastırdılar. Toplam 15 saatlik krizin sonunda Avusturya geri adım attı. Türkiye?’ nin Kıbrıs ile ilgili (NATO?’daki veto hakkını kullanmamasıyla ilgili) itirazı ise kabul edilmedi.

?

Türkiye Cumhuriyeti yakın tarihinin en önemli adımı i?Ÿte böylesine kriz dolu dönemlerden geçerek atıldı.Bundan sonra da yine krizler ya?Ÿanacak, kapılar vurulacak, ancak sonunda Türkiye Avrupa Birli?Ÿine tam üye olacak.

?

??????????????????????????????????

?

?

?

?

?

?

?

?

?

?