İstanbul'daki Hristiyan-Müslüman toplantısı, belki de ilk defa gerçeklerin birbirimizin yüzüne söylenmesine vesile oldu. Ismail Cem bir ?İlk?i gerçekle?Ÿtirdi.
?‡ıra?Ÿan Sarayındaki toplantı'nın bu kadar yo?Ÿun katılımlı geçece?Ÿini kimse tahmin etmiyordu. Hele basında bunun, Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı İsmail Cem'in bir ?entellektüel gösterisi? olaca?Ÿını tahmin etmi?Ÿtik. Birkaç dost bakan, birkaç dü?Ÿünür ile bir araya gelecek, devletin fonları kullanılacak ve al sana ?Uluslararası? bir toplantı.
Hem dünya'ya kendimizi tanıtmı?Ÿ (!), hem haklı davamızı anlatmı?Ÿ (!) hem de gücümüzü göstermi?Ÿ (!) olacaktık.
Tam tersi gerçekle?Ÿti.
İnsanlar bizi, kendi kendimizi gördü?Ÿümüzden daha ciddiye aldılar ve rekor düzeyde bir katılım oldu.
İstanbul ziyaretçileri kıskandıracak bir bahar havası ya?Ÿarken, ?bedavaya? denilebilecek bir maliyet ve herkesin taktirini alan bir organizasyon ile, ilk defa Müslüman ve Hristiyan dünyasının siyasi temsilcileri, birbirlerine içlerini döktüler.
11 Eylül öncesinde bu tip toplantılarda taraflar birbirlerine çiçek atarlardı.
Farklı olmalarına ra?Ÿmen, birbirlerini büyük bir anlayı?Ÿ ve tolerans ile kar?Ÿıladıklarını anlatırlar, birbirlerinin iyi taraflarını yüceltirler ve ayrıldıktan sonra da ??Ÿu müslümanların ne kadar kaba , görgüsüz ve gayri medeni? oldukları veya ??Ÿu hristiyanların bir ka?Ÿık suda yok edilmeleri gere?Ÿi? üzerinde uzun tartı?Ÿmalar yapılırdı.
BU DEFA, GER?‡EKLER ORTAYA KONULDU?
Bu defa çok farklı bir toplantı ya?Ÿandı.
Aralarında diplomatlar, siyasetçiler ve bilim adamları olan grup, birbirine gerçkeleri söyledi.
Fransız Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı ?İstanbul tılsımından yararlanıp, birbirimize çiçek atmak yerine, do?Ÿruları söyleyelim? diyerek buzları kırarken, Alman Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanı Joschka Fischer ?‡ok açıkça ?Müslümanlar kendi kendilerine toleranslı davranabiliyorlar mı? ?–nce kendi hesapla?Ÿmanızı yapmanız gerekmez mi?? sorularını sordu.
Iki günlük konferansta do?Ÿrular tartı?Ÿıldı.
Müslümanlarla Hristiyanların kültürel açıdan hem birbirleri hem de kendi kendileriyle hesapla?Ÿmalarının henüz bitmedi?Ÿi ortaya çıktı. ?œzülerek söylememiz gerekir ki, Müslüman dünyasının durumu, Hristiyanlarınkine oranla çok daha a?Ÿır. Bizler daha kendi ele?Ÿtirilerimizi yapamadı?Ÿımız gibi, ço?Ÿumuzdaki demokrasi eksikli?Ÿi (Allahtan Türkiye hariç) İslamın, bir baskı rejimi gibi kullanılmasına yol açıyor.
Konferasta benim not defterime takılan notları da ?Ÿöyle özetlemek isterim:
- Müslümanlar, Hristiyanların kendilerine bakmalarından nee kadar rahatsız olduklarını, sanki her do?Ÿruyu kendileri bilirlermi?Ÿ gibi davranmalarının yarattı?Ÿı nefretin nasıl arttı?Ÿını anlattılar.
- Konferansta iki türlü Müslüman vardı. Biri zengin, di?Ÿeri fakir. Zenginler sadece kendilerinden söz ettiler. Bir an için dahi fakir müslümanların sorunlarına de?Ÿinmediler. Batıdan nasıl komplekslendiklerini anlatmakla yetindiler. Zenginliklerine ra?Ÿmen etkinliklerini kullanamamanın ezikli?Ÿini gösterdiler ve sadece ele?Ÿtiri yaptılar.
- Müslüman ülkeler, bugünkü suçlamalardan kurtulmak için demokrasiye geçmekten ba?Ÿka hiçbir çareleri olmadı?Ÿını ilk defa gördüler. Tek adam ve baskılı sistemlerle bir yere gidemeyecekleri ortada.
- Hristiyanlarda farklı de?Ÿillerdi. Onlar da, hala Müslümanlara ders vermekten vazgeçmi?Ÿ de?Ÿiller. En çok üstünde durdukları nokta ?Müslümanlar kendilerine saygı gösterilmesini istiyorlarsa, onlar da ülkelerindeki Hristiyan azınlı?Ÿa saygı göstersinler? idi.
- Toplantıya katılan Arap ülkeleri çok tepkiliydiler. Filistin konusunda daha sert konu?Ÿmalar ve daha sert açıklamalar beklediklerini söylediler. Oysa aynı ülkelerin Filistinliler için laftan ba?Ÿka hiçbir ?Ÿey üretmedikleri ortada.
Bunlar dı?Ÿında çok ?Ÿey konu?Ÿuldu. Sayısız ikili görü?Ÿme gerçekle?Ÿti.
ABD YOKTU, ANCAK VARLI?žINI HİSSETTİRDİ
İlk defa Amerika'nın, Rusya ve ?‡in'in katılmadı?Ÿı Uluslararası bir toplantı yapıldı. Ancak özellikle Washington'un gölgesi konferanstaydı. Ba?Ÿırıp ça?Ÿıranlar ABD'yi yerden yere vuranlar dahi, i?Ÿ yazılı açıklamaya gelince sus pus oluyorlardı.
Aslında Amerika'nın konumu giderek güçleniyor. Süper Güç konumu giderek yaygınla?Ÿıyor. Ancak aynı zamanda da, Batıyı ta?Ÿlamak isteyenlerin tek hedefi durumuna giriyor.
Washington yükseldikçe, dü?Ÿü?Ÿ noktasına yakla?Ÿıyormu?Ÿ gibi görünüyor.
