RUSYA, T?œRKİYE İ?‡İN

AB KADAR ?–NEMLİDİR

?

Hiç unutmam, 21 yıl önce ilk defa Moskova hava alanına indi?Ÿimde korku içindeydim. So?Ÿuk sava?Ÿ rüzgarlarının esti?Ÿi bir dönemdi. Biz NATO?’cu, yani Kovboy, onlar ise Kızılderiliydiler. Biz iyi, onlar kötüydü ( ! )

?

Beyinlerimiz yıkanmı?Ÿtı. Komünist ideoloji en büyük tehlike olarak gösteriliyordu. Ben de ilk defa ?žeytanlar İmparatorlu?Ÿuna adım atıyordum. Sanki içeri girildi mi, bir daha çıkılamazmı?Ÿ gibi bir his içindeydim.

?

Pasaportumu alan polis uzun uzun gözümün içine bakıp, pasaporttaki resimle aynı ki?Ÿi olup olmadı?Ÿımı incelerken, sanki bir dü?Ÿmeye basıp KGB ajanlarını ça?Ÿıracak ve beni tutuklattıracaktı. Bir daha gün yüzünü göremeyece?Ÿimi sanmı?Ÿtım. Otelimde gizli mikrofonlar arar, sokakta yürürken takip edilip edilmedi?Ÿimi kontrol ederdim.

?

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birli?Ÿi (SSCB) müthi?Ÿ güçlü, Batı?’nın sadece kötülü?Ÿünü isteyen bir imparatorluk gibi görülürdü. Ancak, ilerleyen yıllarda, sürekli gittikçe bütün kavramların ne kadar aldatıcı oldu?Ÿunu görmeye ba?Ÿladım.

?

Onların da bizden korktuklarını, sırf korunmak için etraflarına bir demir duvar ördüklerini, Amerikalıların tanıttı?Ÿı gibi kötülükler imparatorlu?Ÿu olmadıklarını,? yine ileri sürüldü?Ÿü gibi son derece güçlü bir sistem kuramadıklarını, dükkanlardaki kuyrukların kıtlık oldu?Ÿu anlamına gelmedi?Ÿini, Rus insanın son derece sevecen ve ailesine dü?Ÿkün oldu?Ÿunu, gümrük kapısındaki polisin de sırf bir kimlik denetimi yapmak için beni süzdü?Ÿünü (nitekim bugün de aynı ?Ÿekilde süzüyorlar), e?Ÿer casusluk veya yasa dı?Ÿı bir i?Ÿ yapmıyorsanız sizi kimselerin izlemedi?Ÿini, zaman içinde anladım.

?

O yıllarda Moskova?’ya sık sık giderek, Ruslarla konu?Ÿarak, hayatı onlarla payla?Ÿarak gördü?Ÿüm bu farklılıkları bugün birer gerçek olarak hep? birlikte ya?Ÿıyoruz.

?

Ancak do?Ÿrusunu söylemek gerekirse, SSCB?’nin da?Ÿılabilece?Ÿini, Var?Ÿova paktının böylesine kolay, çabuk yok olabilece?Ÿini ne ben ne de ba?Ÿkası dü?Ÿünebilmi?Ÿti. ?Benim tek farkım, Moskovaya gitmenin dahi fi?Ÿlenmenize yetti?Ÿi bir dönemde, Rusya?’nın Türkiye açısından ne kadar büyük bir önemi oldu?Ÿunu görmem ve 32. G?œN programıyla bu izlenimlerimi Türk kamu oyuna aktarma cesaretini göstermekti.

?

Aradan yıllar geçti.

?

Demir perde devrildi, İmparatorluk da?Ÿıldı.

?

Tekrar Moskova?’ya döndü?Ÿümde ise ?Ÿa?Ÿırdım kaldım.

?

Benim tanıdı?Ÿım alı?Ÿtı?Ÿım Rusya gitmi?Ÿ, yerine bamba?Ÿka bir?Ÿey gelmi?Ÿti.

?

SSCB döneminde, Moskova bir gazeteci için çok daha ilginç idi. Pravda?’nın satır aralarını okuyabilmek, bir Sovyet yetkili ile konu?Ÿabilmek, onun dediklerini veya lider konumundaki isimlerin konu?Ÿmalarını yorumlayabilmek, özel bir beceri gerektirirdi.

?

Yeni Moskova, belki eskisine oranla çok daha renkli, gece ya?Ÿamı çok daha e?Ÿlenceli, istedi?Ÿiniz ürünü çok kolaylıkla bulabiliyorsunuz, ancak bir gazeteci için, herhangi bir batı ba?Ÿkentinden farksız. Eski tılsımı kalmamı?Ÿ.

?

T?œRKİYE İLE İLİ?žKİLER

HALA ?–NEMLİ, HALA ?–ZENSİZ

?

Rusya?’yı, en kötü ve en güç dönemlerde, Türk kamu oyuna ilk tanıtan gazetecilerden biri olarak, iki ülke arasındaki ili?Ÿkilerin ne denli önemli oldu?Ÿunun bilinciyle hareket etmi?Ÿimdir. SSCB?’nin, so?Ÿuk sava?Ÿ döneminde, iki farklı blokta ya?Ÿamamıza ra?Ÿmen, Türkiye?’nin sanayile?Ÿmesine ne denli büyük katkıda bulundu?Ÿunu hepimiz biliriz. Rusya?’nın? yeni dönemde Türk özel sektörüne kapılarını açarak ne denli bir katkıda bulundu?Ÿunu da halen ya?Ÿıyoruz. İki ülke arasındaki do?Ÿal gaz anla?Ÿmasıyla ekonomik ili?Ÿkilerin daha da geli?Ÿece?Ÿi açıkça görülüyor.

?

Ancak, eskiden oldu?Ÿu gibi bugün de benim garibime giden en önemli unsur, Türkiye ve Rusya?’yı yönetenlerin, bu ili?Ÿkilere gereken duyarlı?Ÿı göstermemeleridir. Kar?Ÿılıklı olarak hoyrat bir tutum içindeyiz. Birbirimizi zaman zaman, adeta görmezden geliyoruz. İli?Ÿkileri sa?Ÿlam tutmak için ihtimam göstermiyoruz.

?

Bu çice?Ÿi sık sık sulayıp, daha da geli?Ÿmesi için fazla bir çaba harcamıyoruz.

?

E?Ÿer Ruslar ?‡eçen konusunda duyarlıysalar, Türkiye bu duyarlı?Ÿa gereken dikkati göstermiyor. Türkler PKK veya ba?Ÿka bir konuda duyarlıysa, Kremlin Ankara?’nın bekledi?Ÿi mesajları vermiyor.

?

Ancak unutmayalım ki, Rusya yanıba?Ÿımızdaki bir devdir. Hele bugün ya?Ÿanan geçi?Ÿ dönemini atlattıktan sonra, eskisi gibi bölgenin en büyü?Ÿü ve en güçlüsü olacaktır. Türkiye ile iyi ili?Ÿki içindeki bir Rusya, bize hem ekonomik hem de siyasi yönden muazzam avantajlar sa?Ÿlar. Türkiye ile kötü ili?Ÿki içindeki bir Rusya?’nın, bizi rahatsız etme gücü, bizim onları rahatsız etme gücümüzden çok daha fazladır. Aynı ?Ÿekilde, Türkiye?’nin de Rusya?’ya olumlu veya olumsuz katkıları çok büyük olabilir.

???????????

İ?Ÿte bunları bu çerçeve içinde, Rusya Türkiye için Avrupa Birli?Ÿi kadar önemlidir. İ?Ÿki bu gerçe?Ÿi görebilelim ve benimseyelim.

?

Abdullah Gül?’ün Moskova ziyareti bütün bunları aklıma getirdi.?