T?œRKİYE, BİR YOL

AYRIMINA KAYIYOR

?

Ak Parti?nin (AKP) seçimlerde elde etti?Ÿi sonucun artçı depremleri sürüyor. Durumu yava?Ÿ yava?Ÿ anlıyoruz. AKP?liler de yava?Ÿ yava?Ÿ hazmediyorlar. Günler geçtikçe, bu sonucun neleri de?Ÿi?Ÿtirebilece?Ÿi daha iyi algılanıyor.

?

Seçim öncesinde ya?Ÿanan tartı?Ÿmalar, zorlamalar ve seçim sonrasındaki geli?Ÿmeler, Türkiye için önümüzdeki dönemde çok derine inen de?Ÿi?Ÿimlerin sinyalini veriyor.

?

En önemli yol ayırımı da, Anayasa konusunda olacak.

?

Türkiye?nin nasıl ve kimler tarafından yönetilece?Ÿi ele alınacak. Sistem ince ayardan geçecek.

?

Bu ince ayarın kanlı mı, yoksa kansız mı olaca?Ÿı belli de?Ÿil.

?

Türkiye?nin anayasaları oldum olası otoriter rejimler tarafından yazılmı?Ÿtır.

?

Cumhuriyetin ilk anayasasından ba?Ÿlayın ve en sonuncusu sayılan 12 Eylül Anayasası?na kadar hemen hemen tümünde ilginç bir denge gözetilmi?Ÿtir. Politikacılara güven duyulmadı?Ÿından dolayı, adına demokrasi denilmekle birlikte, seçilmi?Ÿler daima atanmı?Ÿlar tarafından denetilecek ?Ÿekilde bir sistemin olu?Ÿturulmasına dikkat sarf edilmi?Ÿtir.

?

Y?–K?e ola?Ÿanüstü yetkiler verilmi?Ÿ ve üniversitelerin denetimi bu kuruma bırakılmı?Ÿ.

?

Cumhurba?Ÿkanlı?Ÿı?nın yetkileri arttırılmı?Ÿ ve ?–zal ile Demirel?e kadar, askerlere bırakılmı?Ÿ.

?

Milli Güvenlik Kurulu olu?Ÿturulmu?Ÿ ve ülke yönetimine ortak edilmi?Ÿ.

?

Bürokrasi, özellikle güvenlik bürokrasisi koruma altına alınmı?Ÿ.

?

?–zellikle 12 Eylül Anayasası, Kürt sorununu ve laikli?Ÿin korunup kollanmasını askere bırakmı?Ÿ.

?

İ?Ÿin ilginç yanı, bu anayasaların asker tarafından topluma zorla kabul ettirilmemesidir. ?–rne?Ÿin, en katı ve kısıtlayıcı maddeleri bulunan 12 Eylül Anayasası yüzde 90?ı a?Ÿan bir oy oranıyla kabul edilmi?Ÿti.

?

Ancak çok sürmedi. Elbise, kısa süre sonra dar gelmeye ba?Ÿladı. Demokrasi geli?Ÿtikçe, hükümetlerin ?Ÿikayeti arttı. Sıkı?Ÿtıkça orası burası de?Ÿi?Ÿtirildi ve yamalı bohçaya dönü?Ÿtürüldü ve sonunda de?Ÿi?Ÿim zamanı geldi. Siyasetçiler bunca yıldır, askerin vesayeti veya denetimi altında çalı?Ÿmaktan hep ?Ÿikayet ederlerdi, ancak ya i?Ÿlerine geldi?Ÿinden veya gereken ortamı bulamadıklarından son adımı atamazlardı.

?

AKP, hükümet etti?Ÿi süre içinde sık sık askerle ters dü?Ÿmemi?Ÿ olsa veya seçim öncesindeki Cumhurba?Ÿkanlı?Ÿı olayını ya?Ÿamamı?Ÿ olsaydı, belki di?Ÿerleri gibi hareket edebilirdi. Düzene göz yumar ve i?Ÿini yürütürdü. Hele bütün yukarda saydıklarımı ya?Ÿadıktan sonra, bir de yüzde 47?lik bir oy oranı yakalayamasaydı da, düzene belki de boyun e?Ÿerdi.

?

Ancak, bugünkü AKP, artık bundan iki ay önceki AKP de?Ÿil.

?

Tayyip Erdo?Ÿan da artık eski Tayyip Erdo?Ÿan de?Ÿil.

?

Bamba?Ÿka bir ortamdayız.

?

Türkiye?yi temelinde de?Ÿi?Ÿtirebilecek bir adımı atmaları gerekti?Ÿi görü?Ÿündeler. Türkiye?yi gerçekten sivil bir demokrasiye ta?Ÿıyabileceklerine ve bu fırsatın iyi kullanılması gerekti?Ÿine inanıyorlar.

?

Askeri vesayeti bitirmeye ve Türkiye?yi ça?Ÿda?Ÿ ve sivil bir anayasaya kavu?Ÿturmayı dü?Ÿlüyorlar.

?

Bu i?Ÿ hiç kolay de?Ÿil. Büyük zorluklarla kar?Ÿıla?Ÿacaklar.

?

Acaba kavgalı mı olacak, yoksa sulh içinde mi gidecek, belli de?Ÿil.

?

E?Ÿer Anayasa?yı kendi ideolojilerine uygun ?Ÿeklide de?Ÿi?Ÿtirmeye kalkı?Ÿmazlar ve gerçekten uzla?Ÿı aralarsa ba?Ÿarabilirler. Aksi halde, bu giri?Ÿim karakolda biter ve Anayasa?ya bir daha yıllarca el atılamaz.