DEVLET DE DAVA

A?‡ABİLİR, ANCAK...

?

?‡ar?Ÿamba (18.10.2006) günkü kö?Ÿe yazımda? ?Devletlerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine dava açamayacakları?? ?Ÿeklinde bir bölüm vardı. Eski Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk bey aradı ve uyarıda bulundu. Yazıya tekrar baktım. Son derece haklı. Söylemek istedi?Ÿimi? do?Ÿru? dürüst anlatamamı?Ÿım. İnsan Hakları sözle?Ÿmesinin 33 üncü maddesi devletlerin de birbirlerine? dava açabileceklerini belirtiyor. İ?Ÿte benim hatam da bundan sonra ba?Ÿlamı?Ÿ. Zira Türkiye?nin Fransa?ya dava açmasının neden zor oldu?Ÿunu yeterince anlatamamı?Ÿım.

?

Okurlarımdan özür dilerim.

?

Oysa söylenmesi gereken ?Ÿuydu:

?

Bir devlet, çıkardı?Ÿı bir yasadan dolayı bir ba?Ÿka devlete İnsan Hakları Sözle?Ÿmesine aykırı davrandı?Ÿından dolayı dava açabiliyor. Ancak bunun siyasi faturasını da yüklenmesi gerekiyor.

?

?–rne?Ÿin Fransa.. Ermeni soykırımı ile ilgili yasayı çıkarıp uygulamaya soktuktan ve bu yasaya dayanılarak herhangi bir ki?Ÿiye ceza verilmesi durumunda Türkiye, Fransa?yı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine ?Ÿikayet edebilir. Ancak arkasından ba?Ÿlayacak olan süreci iyi hesap etmek gerekiyor.? Dava açmak, boykot yapmaya, Fransa?yı devlet ihalelerinin dı?Ÿında bırakmaya, siyasi diyalo?Ÿu kesmeye benzemiyor. Nerede bitece?Ÿi tam belli olmayan dev? siyasi bir mücadeleye giriliyor.

?

Bu a?Ÿamada kendi kendimize ?Zaten bizim istedi?Ÿimiz bu de?Ÿil mi? Fransa?nın? bizim en can alıcı noktamızdan vurmasına kar?Ÿılık bizim de onlarla siyasi bir kavgaya girmemiz gerekmez mi?? diyebiliriz.? Kamuoyu açısından da haklı olabiliriz.

?

Gerçekten de Fransa?ya siyasi zarar verdirebiliriz. Ancak dü?Ÿünülmesi gereken nokta, soykırım tartı?Ÿmalarında Ermenistan?ın yanısıra bir de Fransa?yı tam taraf olarak kar?Ÿımıza alıp ve soykırım (soykırım oldu-olmadı) tartı?Ÿmalarını çok farklı zeminlere ta?Ÿımak durumunda kalabiliriz. Yani konu hiç istemeyece?Ÿimiz yerlere gidebilir.

?

İ?Ÿte bu tip kaygılardan hareketle devletler birbirlerine genelde dava açmamayı tercih ederler. Konuyu uzun sürecek, derin yaralar? açacak, tamir edilemeyecek sonuçlar getirecek noktalara götürmek yerine daha pragmatik davranırlar.

?

Tabii bu bir tercih meselesidir. Gelen i?Ÿaretler Ankara?nın bu tercihi de dü?Ÿündü?Ÿünü gösteriyor.