MAHKEME, SE?‡İM BARAJINI

İNDİREBİLECEK Mİ?

?

2002 seçimlerinde DEHAP?ın ?žırnak listesinden aday olan Mehmet Yunak ve Resul Sadak, yüzde 46 oy almalarına ra?Ÿmen, parti ülke genelinde yüzde 10 barajını geçemedi?Ÿinden dolayı TBMM?ne girememi?Ÿlerdi.

???????????

Oysa Avrupa İnsan Hakları Sözle?Ÿmesinin 1?inci protokolünün 3?üncü maddesi, bütün imzacı ülkelerin uymaları gereken bir kural getirmi?Ÿti. Buna göre, sözle?Ÿmeye taraf olan üyeler, seçim yasalarını, ?Halkın iradesini serbestçe yansıyacak ?Ÿekilde? düzenlemeyi taahüt etmi?Ÿlerdi.

???????????

Mehmet Yunak ve Resul Sadak, kendilerini örnek göstererek, Türkiye?deki yüzde 10?luk seçim barajının ?halkın iradesini seçim sandı?Ÿına serbestçe yansıtmasını engelledi?Ÿi, dolayısiyle de?Ÿi?Ÿtirilmesi gerekti?Ÿini? belirtip, Türkiye?yi ?Ÿikayet ettiler.

???????????

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ilk defa, bu ba?Ÿvuruyu ?incelenmeye de?Ÿer? buldu. Böylece yeni bir sürece girildi.

???????????

Mahkeme, 5 Eylül?de Strasburg?da tarafları dinleyecek ve ardından da -birkaç ay içinde- kararını verecek.

???????????

Mahkemeden iki karardan biri çıkacak.

???????????

Ya, Türkiye?nin uygulamasının normal oldu?Ÿu belirtilecek ve ceza verilmeyecek veya ?Türkiye haksız? görülecek.

???????????

E?Ÿer Türkiye haksız görülürse ne olacak?

???????????

İ?Ÿte i?Ÿin en zor yanı, daha do?Ÿrusu püf noktası da bu?

???????????

Mahkeme kararında ne diyecek?

?

Yüzde 10?luk barajın, halkın iradesinin sandı?Ÿa yansımasını engelledi?Ÿini, dolayısiyle Avrupa İnsan Hakları Sözle?Ÿmesi?nin 1?inci protokolü 3?üncü maddesinin ihlal edildi?Ÿini söyleyebilir.

?

Ancak, Mahkeme bu saptamanın ötesine geçemez. Zira, ?baraj oranı ne olmalı ki, halk iradesi sandı?Ÿa serbestçe yansıyabilsin? sorusuna yanıt veremez. Hemen her ülkede farklı uygulamalar var. Baraj Avrupa?nın genelinde yüzde 5, bazılarında daha yüksek, di?Ÿerlerinde daha dü?Ÿük.

?

O zaman ne olacak?

?

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi?nin T?œRKİYE S?–ZLE?žMEYİ İHLAL EDİYOR? kararı, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi?ne yollanacak. Dı?Ÿi?Ÿleri bakanlarından olu?Ÿan bu Komite, önce kararı Ankara?ya iletecek, ardından da ?Bu durumu düzeltmek için ne yapıyorsunuz?? sorusunu soracak. Türkiye de kendine göre gerekçeler verecek.

?

Sonra?

?

Kar?Ÿılıklı bu mesajla?Ÿma devam edecek. Nedeni de, en iyi baraj oranının ne oldu?Ÿu konusunda kesin bir kıstasın bulunmaması.

?

Ne olursa olsun, bilinen bir tek ?Ÿey var, o da Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi veya Avrupa Konseyi?nin, barajın de?Ÿi?Ÿtirilmesi giri?Ÿiminin önümüzdeki ilk seçimlere kadar bir sonuç vermeyece?Ÿidir.? Ancak, bilinen bir ba?Ÿka nokta daha var. O da, Türkiye?nin yüzde 10 barajını çok uzun yıllar sürdürmesinin giderek imkansızla?Ÿtı?Ÿıdır.