ABD,BUNDAN SONRA

NE YAPACAK ? ( 1)

Bir sava?Ÿı kazanmak kolaydır. E?Ÿer üstün bir teknolojiniz , büyük bir ate?Ÿ gücünüz ve iyi bir komuta kontrol sisteminiz varsa kazanırsınız. Ancak önemli olan, sava?Ÿ sonrasıdır. Sava?Ÿ sonrasında yeni bir düzen kurabilmektir.

? ?

Hele Irak gibi, bölgenin tüm hastalıklarını içinde ta?Ÿıyan, etnik ve dini bölünmelerin, gaddar bir rekabetin ya?Ÿandı?Ÿı bu ülkede, 30 yıllık diktatörlükten sonra yeni bir düzen kurabilmenin güçlü?Ÿü ortadadır.

? ?

Amerika bu bataklı?Ÿın içinde çıkabilecek mi, yoksa ba?Ÿına büyük bir dert mi aldı?

? ?

Bu soruya kimseler ?Ÿimdiden kesin bir yanıt veremiyor. Herkesin farklı bir tahmini var.?

? ?

ABD Irak?’a yerle?Ÿebilir mi yerle?Ÿemez mi, sorusunu bir yana bırakalım ve Washington?’da ?Ÿu sıralarda tartı?Ÿılmaya ba?Ÿlanan bir ba?Ÿka konuya geçelim.

? ?

Tartı?Ÿmanın temelinde, ABD?’nin önümüzdeki dönemde? bu bölgede ne yapmak istedi?Ÿi yatıyor. Bu soru son derece önemli. Zira ABD?’ nin gerçek niyetlerini iyi anlayabilirsek, Türkiye?’yi bekleyenleri de daha iyi de?Ÿerlendirebiliriz. Zira bundan sonra her ?Ÿey çok farklı olacak.

YOL HARİTASININ

İLK İPU?‡LARI

? ?

?žu sıralarda Pentagon?’dan Dı?Ÿi?Ÿleri Bakanlı?Ÿına kadar, hemen her kö?Ÿede? bir yol haritası hazırlanıyor. Ayrıntılar henüz tamamlanmadı, ancak ?Ÿimdiye kadar beliren ipuçları kar?Ÿımıza ?Ÿöyle bir manzara çıkarıyor:

ABD uzun sürede Irak?’tan bir model yaratmak istemektedir. Buradan? hareketle, Orta Do?Ÿu, Kafkaslar ve Orta Asya Cumhuriyetlerini etkilemeyi, yeniden ?Ÿekillendirmeyi planlamaktadır. ABD?’nin bu sava?Ÿı sadece petrol için yaptı?Ÿına inanmak, son derece yanıltıcıdır. Washington?’un amacı, bütün bu bölgede, a?Ÿamalı ?Ÿekilde yeni bir düzen kurmaktır.

Bu düzende terör desteklenmeyecek,demokrasi ve istikrarın olu?Ÿturulmasına çalı?Ÿılacaktır. İ?Ÿte bu çerçevede de, hemen her ülkeden bazı beklentiler ön plana çıkacaktır.

İlk a?Ÿamada, Filistin sorununun çözümü ve İsrail?’in güvenli?Ÿinin sa?Ÿlanması gelmektedir. Washington, Filistin sorunu çözümlenmeden terörle mücadele edilemeyece?Ÿinin bilinci içindedir. Bunun için , kendi anlayı?Ÿlarına göre, en önemli unsur bölgedeki tüm İslami örgütlerin devre dı?Ÿı bırakılmasıdır. Bush yönetimindeki egemen görü?Ÿ, bölgedeki ?“İslami?” veya onların deyimiyle ?“ terör örgütlerinin?” mutlaka la?Ÿvedilmelerinin gerekti?Ÿidir. 11 Eylül sonrasında ba?Ÿlatılan terörle mücadelenin belkemi?Ÿi olarak bu eylem öngörülmektedir. Bu bataklık kurutulmadı?Ÿı taktirde, barı?Ÿın olu?Ÿturulamayaca?Ÿına inanmaktadırlar.

İ?Ÿte bu çerçevede de hemen her ülkeden bazı isteklerde bulunulmaya hazırlanılmaktadır. ?–rne?Ÿin, Suriye ve İran ba?Ÿta olmak üzere, bu örgütlere verilen desteklerin kesilmesi, Filistinlilerin demokratik bir yönetim kurmaları, İsrail?’in yakla?Ÿımını de?Ÿi?Ÿtirmesi istenecektir. Bu isteklerin yo?Ÿunlukları her ülkeye göre de?Ÿi?Ÿecektir.

Suriye?’ nin Baas rejimini bırakması, İran?’ın liberalle?Ÿmesi, Lübnan?’nın terör yuvası olmaktan çıkması da aynı paketin içinde bulundurulmaktadır. Daha da önemlisi, Washington için İslami terörün kayna?Ÿında Suudi Arabistan yatmaktadır. Suud ailesinin kendi iktidarlarını koruyabilmek için dı?Ÿarıdaki İslamcı örgütlere kaynak sa?Ÿlamasının mutlaka engellenmesi istenmektedir.

KAFKASLAR VE ORTA

ASYA DA İKİNCİ PAKETTE

? ?

Washington?’un hedefleri arasında sadece Orta Do?Ÿu?’ya yeni bir düzen getirmek? de?Ÿil, Kafkaslar?’ın da yeniden ele alınması söz konusudur.

? ?

Kafkaslarda istikrarın kurulması için, Rusya?’nın bölgedeki etkinli?Ÿinin azalması ve tabii Ermeni- Azeri anla?Ÿmazlı?Ÿını çözümü gerekmektedir. Bunun ne kadar güç oldu?Ÿunu söylemeye herhalde gerek yok. Ancak, Amerikalıların anlayı?Ÿına göre, Orta Do?Ÿu ülkelerinde oldu?Ÿu gibi, Kafkaslar ve Orta Asya ülkelerinde de tek çıkı?Ÿ yolu demokrasinin olu?Ÿturulması ve istikrarın bulunmasıdır.

? ?

Washington için, Orta Asya Cumhuriyetlerinde demokrasi ve istikrarın kurulması, Afganistana kadar bütün ülkelerin terör tehdidinden kurtulmalarını ve bazılarının da terörü desteklemekten vazgeçmeleriyle sonuçlanacaktır.

? ?

Bunlar son derece iddialı ve ilk bakı?Ÿta gerçekle?Ÿmesi imkansızmı?Ÿ gibi görülen dü?Ÿüncelerdir. Ancak Bush yönetimi kendinden emin görünüyor. Irak?’a yerle?Ÿmekle büyük bir adım atıldı?Ÿını, bölgeye girmi?Ÿ olan ABD?’ nin bunu ba?Ÿarabilece?Ÿini söylüyorlar.

T?œRKİYEDEN DE BAZI

BEKLENTİLER VAR TABİİ

?İ?Ÿte bu çerçeveden bakılınca, Türkiye?’den de bir beklenti ?Ÿekillenmektedir.

? ?

Acaba Türkiye?’nin bölgedeki konumu ABD?’nin yeni politikaları çerçevesinde nasıl de?Ÿi?Ÿecektir ?

?

Eski Stratejik Ortaklık veya ileri karakol rolü hala devam etmekte midir ?

? ?

Bu konuya da yarınki yazımda de?Ÿinece?Ÿim. Washington?’da Türkiye?’ye bakı?Ÿlarda yava?Ÿ yava?Ÿ de?Ÿi?Ÿiyor. Henüz tamamen olu?Ÿmadı, ancak bu konuda da ilk ipuçları beliriyor.

? ?

İlgilenirseniz, yarın yine bulu?Ÿalım.