T?RKİYE, İKİ CAMİ ARASINDA Bİ NAMAZ
Türkiye?nin önündeki en önemli konulardan biri, hala 2 inci cephe ile ilgili kararını verememi? olması. Kolay bir karar olmadı?ını biliyoruz. Ancak öte yandan da zaman baskısı var.
Washington?dan gelen haberler, fırtınanın patlalam üzere oldu?unu gösteriyor.
Amerikan kaynakları, önümüzdeki birkaç haftaya kalmadan ABD Savunma Bakanı Rumsfeld?in sava? planlarını Ba?kan Bush?a vermek zorunda oldu?un dikkat çekiyorlar. Varsayımlar veya belirsizliklerin biran önce giderilmesinin bu açıdan önemini vurguluyorlar. Ba?kan kesin kararını verdikten sonra, mekanizmalar i?lemeye ba?layacak ve hazırlıkların son a?amasına girilecek. E?er son dakikada bir gecikme zorunlulu?u do?mazsa, 27 Ocak?ta BM denetimcilerinin raporlarıyla birlikte çarkların dönmesi gerekti?i ısrarla tekrarlanıyor.
Genel inancın aksine, belirsizlikler hem Ankara, hem de ABD?den kaynaklanıyor.
?nce Washington cephesine bakalım:
Amerika, 2 inci cepheye büyük önem veriyor. Kuzey Irak üzerinden açılması planlanan bu cephe için Türk topraklarına 80 bin asker indirilecek ve bombardımana katılmak üzere 300?e yakın uçak getirilecek. Bu ?ekilde Sadam?ın orduları bölünecek.
Amerika?nın askeri planlamacıları bu sayede, Türkiye?nin istedi?i gibi, sava?ın 1-2 haftada hızla bitirilebilinece?ini ve önemli kayıplar verilmeyece?ine inanıyorlar.
ABD, kuzey cephesi olmadı?ı taktirde, 2 inci cephenin güney?e? kaydırılabilinece?ini, ancak aynı etkinlik sa?lanamayaca?ını, sava?ın uzama ve daha fazla kayıp verme olasılı?ının artaca?ını vurguluyorlar.
T?RKİYE?NİN KAYGILARI HALEN GİDERİLEMİYOR...
Türk Genelkurmay?ı ve Dı?i?leri Bakanlı?ı bazı ko?ullarda, 2 inci cephenin zorunlulu?una inanıyor. Amerika?nın duyarlıklarını payla?ıyor, ancak AK Parti liderli?inin önemli kaygıları var.
?zal Körfez krizi sonunda büyük hayal kırıklı?ına u?ramı?tır. Baba Bush?un tüm gücüyle desteklemesine ra?men, kar?ılı?ında ne ekonomik, ne de siyasi elle tutulur bir avantaj sa?lanabilmi?tir. AKP bu durumun tekrarlanmasından çekinmekte ve sözlü mesajlara ve vaadlere bel ba?lamak istememektedir. Buna kar?ılık, ne ekonomik alanda, ne Kıbrıs konusunda somut hiçbir i?aret alınamamaktadır.
?te yandan di?er bir unsur, sava?ın ne kadar sürece?inin bilinememesi ve ABD?nin sava? sonrasında bölge?deki? planları? hakkında hiçbir bilgi? vermemesidir. Washington kartlarını göstermemektedir.
ABD, Askerini ne zaman çekebilece?ini söyleyememektedir. Oysa 80 bin ki?ilik bir kuvvetin 3-4 yıl bölgede kalması, zaten barı?ın çok zor kuruldu?u ve ekonomik yönden büyük sıkıntılar ya?amakta olan Güneydo?a?da yeni sorunlar yaratacaktır.
Tabii bir de parti içi ve kamu oyundaki sava? aleyhtarlı?ının giderek yaygınla?ma olgusu vardır. TBMM? den bir karar çıkarmakta dahi büyük zorluklar vardır ve giderekte artmaktadır.
Bölge ülkelerine yapılan gezinin amacı bir kar?ıtlar cephesi kurmak de?il, aksine nabız yoklamayı, son karar öncesinde di?erlerini dinlemeyi amaçlamaktadır. Bunun en ba?lıca nedeni de, Türkiye? nin Irak?a kar?ı tek ba?ına hareket eden, Amerikalılarla birlikte Irak?ı bombalayan bir ülke konumuna dü?memektir. Bir yandan, Washington?a ? Mısır, Suudi Arabistan gibi büyük devletleri mutlaka yanınıza çekin ve bizi tek ba?ımıza bırakmayın? mesajı yollamakta, hem de bizzat bölge? nin nabzını tutmaktadır. ?stelik bu geziden Amerikalıların önceden haberleri olmu?tur.
Türkiye yine aynı kaygıyla 27 Ocak? taki BM denetçilerinin raporunu görmek, ardından hangi İslam ülkelerinin koalisyona katılaca?ını görmek ve BM Güvenlik Konseyinden ikinci bir karar çıkıp çıkmayaca?ını görmek istemektedir.
AMERİKADAN GELEN MESAJLAR DAHA SERT.
?? Türk hükümetinin bu kaygı ve ku?kularına kar?ılık, Atlantik ötesinden gelen mesajlar da giderek artıyor. ?zellikle birkaç haftadır, Ankara? ya gelen haberler hiç iç açıcı de?il. Bush yöntiminin görevlendirdi?i ki?iler olmamalarına? ra?men, aracıların ciddiyeti, ABD basınındaki haberler, Washington? daki gerilimi açıkça yansıtıyor.
? ?
Türkiye? nin 2 inci cephe izni vermedi?i veya i?i abartılı ?ekilde uzatıp planlamayı imkansızla?tırarak Pentagon?u kendili?inden Kuzey cephesini Güney?e kaydırma zorunlulu?una itmesi halinde kar?ıla?ılabilinecek durum hakkında ?u uyarılar yapılıyor:
Türk- Amerikan ili?kileri tabii ki kopmayacak, Türkiye genel stratejilerde önemini yine saklayacaktır. Ancak Bush yönetimi ile Erdo?an arasında kurulan köprü atılmı? olacak, ? ilerde Beyaz Saray Ankara?dan gelebilecek telefonlara yanıt verilemeyece?i ileri sürülmektedir. Bu olasılık AKP? yi derinden dü?ündürmelidir.
Ekonomik deste?e en çok gereksinme duyuldu?u bir sırada, katılsada katılmasa da, sava?tan dolayı etkilecek olan Türk ekonomisine ABD?den beklenen destek gelmeyecektir. Bunun kokusunu alacak olan iç ve dı? piyasaların tepkisi, bıçak sırtındaki ekonomiyi daha da güç duruma sokabilecektir.
Türkiye, Saddam sonrasındaki Irak? ile ili?kilerini bekledi?i düzeye çıkaramayacak, Irak? ın yeniden in?ası pastasından payını alamayacak, bölge? deki di?er geli?melerde söz sahibi olamayacaktır.
Türkiye, Kuzey Irak? ta bulunan PKK militanları, olası bir göç ve Kürt Devleti gibi sorunlara kar?ılık planladı?ı askeri harekatı eskisi gibi, rahatlıkla gerçekle?tiremeyecektir. Kuzey Irak, Türkiye? nin arka bahçesi olmaktan çıkacaktır.
Türkiye Kıbrıs ve Avrupa Birli?i ile müzakereleri ba?latma konularında Bush yönetiminden destek bulamayacaktır.
Türkiye, ABD yerine bölgedeki İslam ülkeleriyle bir cephe olu?turaca?ına veya onların taktirini kazanaca?ını sanıyorsa çok yanılmaktadır. Gül?ün yüzüne söylenenler ile, ardından uygulanan politikalar birbirinden çok farklıdır. Kuveyt, Körfez ülkeleri, ?rdün, Suudi Arabistan ve sürpriz ?ekilde Suriye dahi Washington ile ?u veya bu ?ekilde i?birli?i noktasına gelmi?lerdir. Sava? ba?ladı?ında, Türkiye tek ba?ına kalır ve di?er İslam ülkeleri ABD ile hareket edebilirler.
?? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
WASHİNGTON?DAKİ G?R?? AYRILIKLARI DA İ?İ ZORLA?TIRIYOR
? ?
Ankara?yı iki cami arasında bi namaz kılan veriler i?te bunlar.
??
?İ?i güçle?tiren ve kararın gecikmesini etkileyen iki unsur da ?unlar:
?? 1) Washington ile Ankara arasında yeterli bir diyalo?un olu?amaması. Bush yönetiminin orta ve uzun vadeli niyetlerini yeterince somutla?tırmaması veya somutla?tıramaması ve? Ankara? nın kaygılarını giderebilmek için yeterince çaba harcanmaması. Yeterince anlatılmaması veya anlatılamaması.
?? 2) Bir de Washington? dan kaynaklanan görü? ayrılıkları var. Dı?i?leri Powell ile Savunma Bakanı Rumsfeld? den kaynaklanan ve kamu oyuna yansıyan faklı yakla?ımlar da Ankara? yı durdurmaktadır. ?Biraz daha bekleyelim. Baksana kendi aralarında dahi anla?amıyorlar? diyenlerin sayısı fazla. Buna bir de, BM denetçilerinin ? dumanı tüten silah bulamadıkları? yolundaki açıklamaları ve BM Güvenlik Konseyinden yeni bir kararın çıkıp çıkmayaca?ı ile ilgili belirsizlikleri de eklemek gerekir.
?zetle, harekatın planlamasında gecikmeler olmasına ra?men, Türkiye özellikle di?er İslam ülkeleri ve BM kararlarına bakacak ve yalnız kalmadı?ını gördü?ü taktirde 2 inci cepheye izin verecektir.
? ?
Ancak bu da, ister istemez zaman alacaktır.?
? ?
Anlayaca?ınız henüz hiçbir ?ey kesinle?memi?tir.
Bu yazılara cnnturk.com'dan da eri?ebilirsiniz.
|