Asker-sivil ili?Ÿkilerindeki en önemli dönemeçlerden birinin ya?Ÿandı?Ÿı son krizde ba?Ÿrolü, Cumhurba?Ÿkanı Abdullah Gül oynadı. En kritik anda, en önemli hamleler ondan kaynaklandı. YA?ž öncesinde ilkeleri o koydu ve sonuna kadar da ısrarlı oldu.
?“Ba?Ÿkomutan Gül, kendine ba?Ÿkaldıran subaylarından intikam aldı?” diyebiliriz. Ancak, Ba?Ÿbakan Tayyip Erdo?Ÿan da, sonuna kadar Gül?’ün yakla?Ÿımını destekledi. Asker cephesinde ise, Org. İlker Ba?Ÿbu?Ÿ?’un neden I?Ÿsız Pa?Ÿa konusunda ısrarcı oldu?Ÿunu inceledim. Ortaya çıkan sonuç ilginçti.
?–te yandan da, Erdo?Ÿan?’ın tam öldürücü adımını ataca?Ÿı sırada, Ergenekon Savcısı Zekeriya ?–z?’ün araya girmesinin anlamını ara?Ÿtırdım. Hatanın nereden kaynaklandı?Ÿına baktım. Sonuçta ortaya çok ilginç bir manzara çıktı.
Gül ba?Ÿrolü oynadı Erdo?Ÿan tam destek verdi
Son??žura toplantısı?bence asker-sivil iktidar çeki?Ÿmesinin son raundu idi.Erdo?Ÿan, iktidarı süresince asker-sivil ili?Ÿkilerinde tutumuyla çok etkili oldu, ancak son krizde en kritik rolü, Ba?Ÿkomutan konumundaki Cumhurba?ŸkanıGül oynadı. Ba?Ÿbakan?Erdo?Ÿan?da, sonuna kadar destek verdi.
Ya?Ÿananları, ?Ÿimdi geriye dönüp baktı?Ÿımda??“...Ba?Ÿkomutan?’ın, ba?Ÿkaldıran subaylarından intikam alı?Ÿı...?”?diye niteleyebilirim. Genelkurmay Ba?Ÿkanı ile Ba?Ÿkomutan açıkça restle?Ÿtiler, ancak sonunda kazanan Gül oldu. Ba?Ÿbakan bu duru?Ÿu sergilemese,?Gül?de istedi?Ÿini elde edemezdi.
Cumhurba?Ÿkanı,?toplantılardan çok önce ilkelerini ve beklentilerini Genelkurmay Ba?Ÿkanı?’na açıkladı.?1. Ordu Komutanı Org. Hasan I?Ÿsız?’ın ileride?Kara Kuvvetleri Komutanlı?Ÿı?’na (KKK) atanmasını istemedi. Hem kendinin, hem de iktidarın,?Org. I?Ÿık Ko?Ÿaner?sonrasında,?Genelkurmay Ba?Ÿkanlı?Ÿı?için tercihi?Org. Necdet ?–zel?idi.
Kendine göre birçok ilkeli gerekçesi vardı, ancak asıl gerekçe,??“sivil iktidarların, Genelkurmay ve kuvvet komutanlarının atamalarında söz sahibi olması gerekti?Ÿi, geleneklere dayandırılan atama yöntemi döneminin bitti?Ÿi...?”?idi.
Beklenmeyen geli?Ÿme, I?Ÿsız?’ın yerine önerilen?Org. Atila I?Ÿık?’ın ?“ki?Ÿisel gerekçelerle?”?aniden istifası oldu. Bu geli?Ÿme ?‡ankaya?’da,??“TSK?’nın resti, Ba?Ÿbu?Ÿ?’un kar?Ÿı ata?Ÿı?”?olarak algılandı.
Bunun üzerine?Ba?Ÿbu?Ÿ, 2?’nci Ba?Ÿkan?’lı?Ÿını yapan?Org. Aslan Güner?’i önerince, Cumhurba?Ÿkanı?yine diretti. Güner?’in atanması,?Necdet ?–zel?’in Genelkurmay Ba?Ÿkanlı?Ÿı?’nı kaçırması anlamına geliyordu.
Gül,?bu manevraların,?Ba?Ÿbu?Ÿ?tarafından düzenlendi?Ÿinden ku?Ÿkulandı?Ÿı için, teamüllerin dı?Ÿına çıktı ve onu atlayıp, gelece?Ÿin Genelkurmay Ba?Ÿkanı Ko?Ÿaner?’i Kö?Ÿk?’e davet edip, itirazlarını sıraladı.
Sonucun alınması ise, krizin 6?’ncı gününde, Ba?Ÿbakan?Erdo?Ÿan?’ın Eski?Ÿehir gezisi dönü?Ÿünde gece 23.00?’te?Ba?Ÿbu?Ÿ?’u ça?Ÿırıp, iktidarın kesin ?Ÿekilde Cumhurba?Ÿkanı?’nın arkasında durdu?Ÿunu söylemesiyle gerçekle?Ÿti.
Dikkatleri çeken nokta,?Erdo?Ÿan?’ın son??žura?toplantısını bir gövde gösterisine, güç denemesine dönü?Ÿtürmemesiydi. Ba?Ÿka konulardaki tutumuyla kar?Ÿıla?Ÿtırılırsa, Ba?Ÿbakan?’ın ne kadar dikkatli davrandı?Ÿı daha iyi anla?Ÿılıyor. Kriz boyunca sert demeç vermemesi ve?Genelkurmay?’ı zor duruma sokacak söz söylememesi bu algılamayı yerle?Ÿtirdi. Dı?Ÿ görüntü, sivil müdahalenin askeri küçük dü?Ÿürücü bir manzara yaratmamasına özen gösterildi?Ÿi ?Ÿeklindeydi.
Ancak, bu dik duru?Ÿ ve??“TSK?’nın üst düzeyi benden sorulur?”?yakla?Ÿımını Ergenekon Savcısı Zekeriya ?–z?’ün tutumu bozdu.
Krizin tam ortasında, I?Ÿsız?’ın internet andıcı soru?Ÿturması ile ilgili ifade vermeye ça?Ÿırılması, kamuoyunda??“İktidar, askere sözünü geçiremedi ve kendi yapamadı?Ÿını yargıya yaptırdı. Savcıya emir verdi, I?Ÿsız?’ı ifadeye ça?Ÿırttı?”?izlenimini do?Ÿurdu. Ba?Ÿbakan istedi?Ÿi kadar yalanlasın, Adalet Bakanı istedi?Ÿi kadar reddetsin, genel algı bu ?Ÿekilde gerçekle?Ÿti. ?œstelik Ba?Ÿbakan?’ın kriz sırasında birkaç kez Adalet Bakanı?’yla görü?Ÿmesi bu algıyı peki?Ÿtirdi.
AK Parti?iktidarının elde etti?Ÿi di?Ÿer önemli bir geli?Ÿme, uzun zamandır ilk defa??“irticai faaliyetlerden dolayı ihraç?”?istemiyle hiçbir subay veya astsubayın dosyasının gündeme getirilmemesi oldu.
?–zetlemek gerekirse, bundan böyle?YA?ž?toplantılarında iktidar ön plana geçecek gibi görünüyor.?AK Parti?veya bundan sonraki iktidarlar aynı yakla?Ÿımı sürdürürlerse, üst düzey komuta heyetinin atamaları önceBa?Ÿkomutan, ardından da?Ba?Ÿbakanlık?’tan geçirilip, ondan sonra Askeri ?žura?’ya getirilecek.
Yeni bir düzene do?Ÿru önemli bir adım atılmı?Ÿ oldu.
Ba?Ÿbu?Ÿ, yenilece?Ÿini biliyordu, yine de çarpı?Ÿarak çekilmeyi tercih etti...
Hemen her Genelkurmay Ba?Ÿkanı, kendi görev süresinin en zor dönem oldu?Ÿunu söyler. Ancak, herhalde bu konuda kimse?Ba?Ÿbu?Ÿ?ile yarı?Ÿamaz.
Ba?Ÿbu?Ÿ, asker-sivil ili?Ÿkilerinde?27 Nisan muhtırası?vermi?Ÿ ve kamuoyu gözünde?yenilmi?Ÿ?bir ordu teslim aldı.?AK Parti?ile en temel konularda, son derece tatsız bir ili?Ÿkiye girilmi?Ÿti.
Bir yandan?Ergenekon soru?Ÿturmaları, öte yandan birden bire TSK?’nın içinden kaynaklanan?gizli belge?sızmaları ve PKK?’nın karakol baskınlarındaki hatalar, kamuoyunda büyük rahatsızlık yaratır olmu?Ÿtu.
Askerin prestiji büyük bir hızla eriyordu.
Ba?Ÿbu?Ÿ?bu tehlikeyi gördü ve hızla kolları sıvadı. İlk i?Ÿ olarak, komutanların en büyük hastalıklarından birine el attı.??“Medyaya demeç verme?”?alı?Ÿkanlı?Ÿına bir son verdi. Ba?Ÿta kendisi olmak üzere, komutanların konu?Ÿmalarını kesti.
TSK?’nın ba?Ÿına ne gelmi?Ÿse, bu konu?Ÿma merakından geldi?Ÿini görmü?Ÿtü. Büyük sözler sarf ediliyor, iktidar yerden yere vuruluyor, ancak hiçbir ?Ÿey de?Ÿi?Ÿtirilemiyordu.?TSK?adeta bir muhalefet partisi görünümüne bürünmü?Ÿtü. Asker etkinli?Ÿini ve caydırıcılı?Ÿını tümüyle kaybetmi?Ÿti.
İkinci adımı, TSK?’yı ?Ÿeffafla?Ÿtırmak oldu. Uzun yıllardır kimselerin yapamadı?Ÿını yaptı, haftalık basın toplantıları koydu. İçeride de son derece önemli reformlar planladı.
Ne yazık ki, bunca iyi niyete ra?Ÿmen, kamuoyu ile ili?Ÿkileri toparlayamadı ve belki de son yılların en sert konu?Ÿmalarını yapmak zorunda kalan Genelkurmay Ba?Ÿkanı oldu.
Bunun nedeni de, belge ve bilgi sızmalarının devam etmesi, Ergenekon soru?Ÿturması çerçevesinde her gün yeni bir skandal ile kar?Ÿı kar?Ÿıya kalınmasıydı. Belge sızmasının önü alınamadı?Ÿı gibi, iktidarı destekleyen medya adeta Genelkurmay brifingi verir gibi, en gizli bilgilerini yayınlıyordu.
Genelkurmay Ba?Ÿkanlı?Ÿı, belge sızdırma operasyonunu,?Fethullah Gülencemaatinin bir intikamı olarak görüyordu. İktidar da, memnun ?Ÿekilde geli?Ÿmeleri izliyordu.
Ba?Ÿbu?Ÿ, Ba?Ÿbakan?’a çok ?Ÿikayet etti, ancak her defasında??“Bunun bizimle ilgisi yok. Yargı ba?Ÿımsızdır. Bizim lafımız geçmez. ?œstelik bir defa müdahale edersek, bir daha i?Ÿin içinden çıkamayız?”?yanıtını aldı.
Bu arada, TSK?’ya kar?Ÿı, nereden kaynaklandı?Ÿı somut ?Ÿekilde anla?Ÿılamasa dahi, son derece yo?Ÿun bir kampanya ba?Ÿlatıldı.?AK Parti?’ye destek veren medyada yer alan, kimi do?Ÿru kimi haksız suçlamalar kurumu altüst etti.Kozmik Oda, Bülent Arınç?’a suikast, generallerin telefon görü?Ÿmelerinin internete dü?Ÿmesi, askeri peri?Ÿan etti.
Bu durumda da, hem alt kadrolarından, hem emekli asker lobisi, hem de laik çevrelerden gelen tepkileri yatı?Ÿtırabilmek için, açtı a?Ÿzını yumdu gözünü. İktidara kar?Ÿı açıktan sava?Ÿtı. Ancak sonuç alamadı.
Bu ?žura, Ba?Ÿbu?Ÿ?’un savundu?Ÿu son kaleydi...
?žura krizinde?Ba?Ÿbu?Ÿ?’un tutumunu, tüm kaleleri dü?Ÿmü?Ÿ ve sonuncusunu, kaybedece?Ÿini bilmesine ra?Ÿmen, tek ba?Ÿına savunan bir komutana benzettim.
I?Ÿsız?’ın kabul görmeyece?Ÿini biliyordu. Buna ra?Ÿmen önerdi.?Aslan Güner?’in de kabul edilmeyece?Ÿinden emindi.
Bir oranda krizi tahrik etti. Asker-iktidar ili?Ÿkilerinde öyle bir hesapla?Ÿma noktasına gelinmi?Ÿti ki, galiba ba?Ÿka türlü de davranamazdı.
Kazanamayaca?Ÿını görmü?Ÿ olmalıydı.
Ya giderayak, tüm silah arkada?Ÿlarının önünde, TSK?’nın kolunu kanadını bilerek kırdı?Ÿına inandıkları sivil iktidara boyun e?Ÿen, teslim olan komutan olarak nitelenecek ve tüm emeklili?Ÿinde bu tutumundan dolayı silah arkada?Ÿlarından ele?Ÿtiri alacak veya çarpı?Ÿarak çekilecekti.
Dolmabahçe'de gömülü kalan sırlar
4 Mayıs 2007?günü Dolmabahçe?’de Ba?Ÿbakan Erdo?Ÿan ile dönemin Genelkurmay Ba?Ÿkanı?Org. Ya?Ÿar Büyükanıt?arasında uzun bir görü?Ÿme yapıldı. 27 Nisan muhtırasının sıcaklı?Ÿı hâlâ sürüyordu. Bu görü?Ÿmeyi gizemli duruma sokan, tarafların görü?Ÿme sonrasında hiçbir basın açıklaması yapmamaları de?Ÿil, Ba?Ÿbakan?’ın??“Konu?Ÿulanlar benimle mezara kadar gidecek?”?demesiydi. Hele bu görü?Ÿmeden itibaren, Büyükanıt?’ın eski sert tutumunu de?Ÿi?Ÿtirmesi ve uyumlu bir tutum sergilemesi, hem kamuoyunda merakı arttırdı, hem de spekülasyonu yaygınla?Ÿtırdı. Garip söylentiler dola?Ÿmaya ba?Ÿladı. Ba?Ÿbakan?’ın bazı dosyalar gösterip, Genelkurmay Ba?Ÿkanı?’nı susturdu?Ÿu ileri sürüldü. Ben bu komplo teorilerine inanmadım. Ne Büyükanıt?’ın e?Ÿinin harcamalarından dolayı yolsuzlukla suçlanmasına ne de bir Ba?Ÿbakan?’ın dosya gösterip ?Ÿantaj yapabilece?Ÿine ihtimal verdim. Bu soruyu?Büyükanıt?’a?sordu?Ÿumda ?“Muhtıra konusunu tartı?Ÿtık?”?demekle yetindi. Bence do?Ÿrusu da buydu. Bu bulu?Ÿmayı Ba?Ÿbakan?’ın, TSK?’yı anlayabilme, kendini anlatabilme ve asker ile bir modüs vivendi?’ye (geçici anla?Ÿma) varma çabası olarak görüyorum.?Erdo?Ÿan, olası bir muhtıranın ülkeyi nasıl karı?Ÿtıraca?Ÿını çok iyi biliyordu ve asker-iktidar ili?Ÿkilerinin bu noktaya gelmemesini istiyordu. Ancak ne yazık ki, bu görü?Ÿmenin sırları Dolmabahçe?’de gömülü kaldı. Komplo teorileri ise hâlâ tedavülde dola?Ÿıyor.
İkinciyi tercih etti.
YARIN: TSK ve iktidar artık bir karar vermeli ve bu kavga bitmeli
