YENİ BELGE

NE GETİRECEK?

Washington’da  imzalanan belge, yeni işbirliği alanları oluşturuyor ve yepyeni bir görüşme mekanizması kuruyor. İsteyen yine “stratejik”  kelimesini kullanabilecek, ancak bu defa içerik daha somut ve daha gerçekçi.

Ancak asıl önemlisi, bundan sonraki karşılıklı performans. Eğer Türkiye ve ABD, ortaya koydukları iradeyi fiilen uygulayabilirlerse, çok kazanırlar ve ilişkiler gerçekten sağlam bir zemine oturur. Eski hayal kırıklıkları veya sağırlar diyaloğu yaşanmaz.

Yeni mekanizmayı, AB ile Türkiye arasında yıllardır  yürütülen ortaklık mekanizmasına benzetebiliriz. Türkiye ile ABD arasında bir  “Ankara antlaşması veya Katma Protokol” imzalanmayacak, sadece aynı mekanizma işletilecek

Belgede, iki ülkenin siyasi-ekonomik-askeri-enerji ve bölgesel işbirliği alanında hangi pencereden, nasıl baktıklarının altı çiziliyor. Terörle mücadele başta, temel ilkeler saptanıyor.

Asıl ilginç yanı, bundan önceki aksaklıkları giderebilmek için, önemli gelişmelerden önce veya ilişkiler açısından önemli sayılacak konularda, nasıl ve hangi düzeyde görüşüleceği de tespit ediliyor.

Belirli tarihlerde dışişleri, ilgili bakanlıklar direktörleri, müsteşarları ve nihayet bakanları bir araya gelecekler. Bu mekanizma, özellikle Bush dönemindeki sürpriz kararlarla bir daha karşılaşılmaması, ilişkilerin geliştirilmesi için oluşturuluyor.

Bu imza ile birlikte, Türkiye-ABD ilişkilerinin ağırlığı da Pentagon-TSK ekseninden, dışişleri bakanlıklarına kayıyor. Eskiden, ABD Dışişleri Türkiye’yi insan hakları ve demokrasi konusunda eleştirir, Pentagon ise korurdu. Şimdi roller terse döndü. Tezkere olayından bu yana, Pentagon  daha bir mesafeli duruyor, Rice’ın başa geçmesiyle birlikte Dışişleri Bakanlığı ön plana çıkıyor. İlişkiler giderek sivilleştiriliyor. Hiç değilse bugünkü niyet böyle... Yarın ne olur, tabii ki bilinmez. Her şey uygulamaya, Ankara ve Washington’u yönetenlerin tutumuna bağlı...