YENİ BİR TEZKERE

OLAYI YAŞANMAMALI  

WASHİNGTON

Bu köşe’yi izleyenler bilirler. Gül’ün ziyareti öncesinde (23.7.2003  Çarşamba günü), Washington’un hiçbir zaman “başarısız gezi yapılmasına izin vermediğini” yazmıştım. “Kapalı kapılar ardında neler söylenirse söylensin, dışa yansıyacak olan görüntünün, Gül gezisinin büyük başarı, yeni bir başlangıç veya yeni bir sayfa açılması, gibi sloganlarla kamuoyuna yansıtılacağını” vurgulamıştım.

Ve böyle oldu...

Bir Türk diplomatı, “Gezi öncesinde felaket senaryoları yazıldı. Bazı Amerikalı kaynaklar, Rumsfeld’in kavgaya hazır olduğunu belirttiler, oysa şeker gibi görüşmeler yapıldı” diye ziyareti  resmi açıdan özetledi.

Gerçekten doğru mu?

Gerçekten herşey iyi gitti?

Washington, nihayet Türkiye’ye muhtaç olduğunu görüp, Ankara’ya bağımlılığını mı gösterdi?

O kadar da değil...

Ayaklarımız yere basmalı ve gelin gündem maddelerini teker teker gözden geçirelim. Kararı  sizler verin...

PKK KONUSUNDA GÜVENCE

Türk yetkililerin  verdikleri bilgiye göre, Amerika Birleşik Devletleri (Savunma Bakanı Rumsfeld’in ağzıyla)  Türkiye’ye güvence verdi: PKK, Kuzey Irak’ta yaşamayacaktır.

Türk tarafını en çok memnun eden de bu haber oldu. Washington, “Eve dönüş” yasasının  PKK kampının kapatılması konusunda çok yardımcı olacağını belirtti. Gül de, muhataplarına yasanın önümüzdeki Salı günü TBMM’den geçeceğini belirtti.

TÜRK VARLIĞI SÜRECEK

İkinci unsur, PKK kampı kapanana kadar   Kuzey Irak’taki Türk varlığının devam  edeceği. Kamp kapandıktan sonra, Türk askerinin de bölgeyi  terkedeceği Amerikalılar tarafından belirtildi.

SÜLEYMANİYE : ARTIK KONUŞMAYALIM

Sadece Rumsfeld görüşmesi sırasında Süleymaniye olayına değinildi. Kimse kimseyi suçlamadı ve karşılıklı olarak “Dostlar arasında kavga dahi çıkabilir. Artık üstünde durmayalım ve bir daha tekrarlanmaması için önlem alalım” dendi. Belki anılardan hiç çıkmayacak, ancak şimdilik dosya kapandı.

GÜNEY IRAK’A TÜRK ASKERİ

Başkan yardımcısı Cheney, Dışişleri Bakanı Powell, Savunma Bakanı Rumsfeld, Savunma Bakan Yardımcısı Wolfowitz, Irak Valisi Bremmer ve Genelkurmay Başkanı Meyers ile görüşen Gül ile muhatapları arasında şu konularda ortak bir anlayış çıktı:

Türkiye mi asker yollamak istedi, yoksa ABD’mi istedi tartışmasına nokta kondu. Powell “Türkiye önerine bulundu, bizde ek isteklerde bulunduk” diyerek orta yolu seçti.

Gül, Tezkere olayının deneyiminin tekrarlanmayacağını, Washington’un çok gecikmeden Ankara’nın kararını alacağı konusunda güvence verdi.

Buna karşılık Gül, “Türkiye polis veya jandarma görevi yapacak paralı asker olmaz.  Böyle bir güç göndermeyi düşünmez “ dedi.  Türk tarafı, asker yollamasının koşullarını şöyle sıraladı:

Bosna veya Afganistan’daki gibi, Türk askeri görevlendirildiği bölgenin (Bağdat’ın Batısı ve Kuzeyi) sorumluluğunu almalıdır. Genelde koalisyon gücüne bağlı çalışabilir, ancak sorumluluk aldığı bölgenin yerel kararlarını kendi verir.

Etkili çalışabilmek için, Vali Bremmer ve Komutan Abuzaid’in karargahında birer Türk  temsilci veya yardımcı görevlendirir.

Özetle, Türkiye Irak’ta geniş bir rol alabildiğini anlar, ülkenin yeniden yapılanmasına katkıda bulunabilirse (ihale ve ticaret payı) öneriyi TBMM’den geçirebilir. NATO ve BM şemsiyesi olursa, AKP hükümetinin işi kolaylaşır. Ancak, bu vazgeçilmez bir koşul değil.

Powell, Türkiye’ye bir liste verildiğini, ekonomik ve askeri alandaki olası işbirliğinin boyutlarının işaret edildiğini söyledi.

YENİ BİR IRAK POLİTİKASI

Türk tarafı konuşmalarında  artık tüm ilgisinin  Kuzey Irak değil, tek bir Irak’a yöneldiğini belirtti, Türkiye Irak’ın toprak bütünlüğüne çok önem verildiğini, tüm etnik grupların bir arada yaşayacakları bir ortam ve herkesi temsil eden bir hükümetten yana olduğunu vurguladı. Bu çerçevede, yeni Konsey’deki Kürt temsilcisinin PKK ile  yakınlığından dolayı rahatsızlık duyulduğu, Türkmenlerin de TC vatandaşı yapılmaya çalışılmadığı belirtildi. Türkmenlerin yeterince temsil edilmediklerine özellikle  dikkat çekildi.

Amerikan tarafı bunları not etmekle yetindi.

KIBRIS-AB BAĞI

Gül bu görüşmelerinde ilk defa böylesine açık bir şekilde AB- KIBRIS bağını kurdu. Çok özetlersem, “Biz, Kopenhag kriterlerine uymak için herşeyi yapıyoruz. Üstelik uygulamayı da görecekler. Bütün bunlardan sonra bize kimsenin söyleyecek sözü olamaz” diyen Gül, AB’nin Türkiye’ye tarih alacağının işaretini verdiği  taktirde Kıbrıs  konusuna bakışımızın değişeceğini çok açık biçimde Amerikalılara söyledi ve destek istedi.   Powell ise, bunun karşılığında  Annan planının ölmediğini ve bu fırsatın kaçırılmasını istedi. Yani her yönden bağ kurulmuş oldu.

ERMENİSTAN KAPISI

Amerikalılar, Ermeni soykırım tasarılarından kurtulunmasının tek yolunun, Ermenistan ile kapının açılması olduğunu söylediler. Türk tarafı bu konuyu not ettiğini belirtti.

VE DİĞERLERİ...

8.5 milyar dolarlık kredi, IMF’in 5 inci gözden geçirmesini onaylamasından sonra hareketlendirilecek,

İran-Suriye konusu açılmadı.

Asker yollanması durumundaki harcamaların paylaşılması konuşulmadı. İlerde (Türk hükümeti kararını verdikten sonra) askerler arası görüşmelerde ele alınacak.

ABD, El Kaide ile ilişkili olduğundan kuşku duyduğu 5 Türkten 4’ünü bırakacak, ancak 1’inin tutukluluğu sürecek.

Filistin konusunda, Türk tarafı Arafat’ın silinmemesi ve Başbakan Abbas’ın elinin güçlendirilmesi gerektiğini belirtti.

SONUÇ

Bütün bunları okuyup,  kararı siz verin. Kararsız kalır ve benim ne düşündüğümü  merak ederseniz, yarın bu köşede yine buluşalım.