T?œRKİYE ARTIK

CEPHE ?œLKESİ DE?žİL (2)

Irak sava?Ÿı sonrasında, hem global anlamda, hem de bölgesel açıdan tüm dengeler, beklentiler yava?Ÿ yava?Ÿ de?Ÿi?Ÿiyor.

?žu sıralarda henüz kesinle?Ÿmi?Ÿ bir?Ÿey yok. Tartı?Ÿmalar yapılıyor ve yeni formüller olu?Ÿturulmaya çalı?Ÿılıyor. Irak?’ta henüz hiçbir?Ÿey yerli yerine oturmadı?Ÿından dolayı, .u olu?Ÿumların kalıplara sokulması daha zaman alabilecek. Ancak, daha ?Ÿimdiden özellikle Türkiye açısından ilginç ipuçları görülüyor. Bu yazımda sizlere, Washington ve Brüksel?’den (AB) Türkiye?’ye yönelik? bazı görü?Ÿleri aktarmak istiyorum.

WASHİNGTON A?‡ISINDAN

T?œRKİYE?’NİN YENİ KONUMU...

Eskiden Türkiye?’ye? bakan Amerikalı ?“politika olu?Ÿturucuları?” genelde büyük bir üs görürlerdi. Türkiye bir ?“cephe?” ülkesiydi. Orta Do?Ÿu?’da, ABD açısından tehlikeli sayılan, Irak-İran-Suriye üçgenine kar?Ÿı bir jandarma rolü verirlerdi. Temel amaç ?Ÿuydu:

Köktendinci müslüman terör örgütlerine destek veren bu ülkeleri caydırmak...

İsrail?’in güvenli?Ÿini sa?Ÿlamak...Orta Asya ve Kafkaslarda denge unsuru olu?Ÿturmak.

Laik-Demokratik bir islam ülkesi? olarak bu modeli, tüm İslam dünyasına örnek göstermek.

?žimdi bu de?Ÿerlendirmelerin, kavramların veya verilmek istenen rollerin önemli bir bölümü de?Ÿi?Ÿiyor.

?–rne?Ÿin, Türkiye artık bir ?“cephe ülkesi?” de?Ÿil. Zira ABD artık fiilen bölgeye girdi. Eskiden cephe diye nitelenen co?Ÿrafya kalmadı. Aynı ?Ÿekilde, ABD?’nin Türkiye?’deki üslere eskisi kadar? ihtiyacı da kalmadı. Yine de defterlerinden silmiyorlar, ancak eski hayati önem yok olmu?Ÿ durumda.

ABD?’nin artık bölge?’de bir jandarmaya veyaİsrail?’in güvenli?Ÿini güvenceye almak için bir müttefikler kordonuna da, gereksinimi yok. Zira bu rolü kendi ba?Ÿına ?–hiç de?Ÿilse önümüzdeki 10-15 yıl- oynayabilecek bir konuma girdi.

T?œRKİYE?’DEN NELER

BEKLENİYOR?

Türkiye?’nin tezkere konusundaki tutumu, zaten eskiden de söylenmeyen ancak gizlice hissedilen? ?“güvensizlik?” olgusunu büyük oranda arttırdı. Hem bu olgu, hem de de?Ÿi?Ÿen ko?Ÿullar, Türkiye?’den beklentileri de ister istemez farklıla?Ÿtırıyor.

Ankara?’da politikaları saptayanların bu de?Ÿi?Ÿimi? iyi saptamaları ve buna göre yeni yakla?Ÿımlar olu?Ÿturmaları gerekiyor.?

?–nümüzdeki dönemde, Türkiye?’nin elindeki en de?Ÿerli kart artık üs-asker gibi unsurlardan çok,? laik-demokratik sistemi ve istikrarı olacaktır. Bu olguyu ne kadar güçlendirir ve ne oranda dı?Ÿa yansıtabilirse, bölgede o oranda a?Ÿırlı?Ÿı artacaktır.

Türkiye Balkanlar-Orta Do?Ÿu- Kafkaslar ve Orta Asya ülkelerine demokrasi ve istikrar yansıtması gereken bir konuma? sokuluyor.

ABD nasıl İran, Suriye, ?œrdün, Mısır ve Suudi Arabistan ülkelerinden terör örgütlerine deste?Ÿi (moral açıdan olsa dahi) tümüyle kesmeleri ve demokratikle?Ÿme sürecini ba?Ÿlatmaları için isteklerde bulunacaksa, Türkiye?’ye ye de bazı telkinleri olacak.

Bunların en önemlileri de ?Ÿunlar:

K?œRT SORUNU :

ABD?’nin Ankara?’dan en büyük beklentisi, Kürt sorununu çözebilecek adımların atılması. PKK?’nın terör örgütü olarak i?Ÿlevini yitirdi?Ÿi, bundan sonra Kuzey Irak?’ta da faaliyet gösteremeyecekleri, dolayısıyla Türkiye?’nin uzun süredir beklenen demokratik kararları uygulamaya sokması konu?Ÿuluyor.?

KIBRIS-EGE:

?‡özümü için telkinlerle kar?Ÿıla?Ÿaca?Ÿımız di?Ÿer sorun ise, artık birbiri içine girmi?Ÿ olan Kıbrıs-Ege?’dir. Washington, bölgedeki istikrarı ön plana çıkarmanın planlarını yaparken, bu planların arasına Kıbrıs ve Ege sorunlarını da katıyor.

Türkiye?’nin kapısı bu iki konuda? çalınacak.

T?œRKİYE İ?‡İN AB

?–N PLANA ?‡IKIYOR

Yeni kurulacak olan? dünyada güç dengelerine bakıldı?Ÿı taktirde, Türkiye?’nin AB?’ye tam üyeli?Ÿinin Irak sava?Ÿından sonra çok daha öncelikli ve a?Ÿırlıklı bir hedef durumuna girdi?Ÿi anla?Ÿılıyor.

Gerekçelerin ba?Ÿında da, Irak sava?Ÿı sorsanıda ABD?’nin kazandı?Ÿı Hipergüç konumu geliyor.? Washington bundan sonra, artık dünya?’ya kendi istedi?Ÿi düzeni dayatmaya hazırlanıyor. Global Jandarmalı?Ÿını ilan eden Amerikalılar, artık Türkiye?’ye eskisi gibi bakmayacakları gibi, Türkiye?’den de beklentileri farklı olacak.? Ancak Türkiye?’nin, bu? Hipergüç?’ün isteklerini kar?Ÿılayamayaca?Ÿının? sinyali son tezkere olayında açıkça ortaya çıktı.

T?œRKİYE SIRTINI

AB?’YE? DAYAMALI

Ankara bu yeni durumda, Washington ile yakın ili?Ÿkilerini sürdürmekle birlikte, sırtını da AB?’ye dayamak zorunda kalacaktır. ABD ile ba?Ÿba?Ÿa kalmak, Türkiye açısından artık kar?Ÿılı?Ÿının verilmesi çok güç bir ili?Ÿkidir.

Dı?Ÿ ili?Ÿkilerini, eskisi gibi, Washington ile a?Ÿırlıklı ve ikili bir ili?Ÿki düzenine oturtmanın faturası yüksek olacaktır.

Zaferiyle ?Ÿımarmı?Ÿ, her istedi?Ÿini yapabilece?Ÿine inanmı?Ÿ Hipergüç ABD ile mi, yoksa 25 üyeli Avrupa Birli?Ÿi ile mi daha dengeli bir ili?Ÿki kurulabilecektir?

Ankara bugünün ko?Ÿullarında, artık zorunlu olarak AB?’ye öncelik? vermek durumundadır.

Gözle görünen köy klavuz istememektedir.

ABD?’nin yakın müttefi?Ÿi, ancak AB?’nin tam üyesi bir Türkiye?’nin ya?Ÿamı çok daha kolayla?Ÿacaktır.