KENDİ TARİHİ İLE

BARIŞIK OLMAK

Çanakkale savaşlarının 90 ıncı yıldönümünde yapılan konuşmaları dinlerken, ülkelerin kendi tarihleriyle barışık olmalarının ne anlama geldiğini bir defa daha hissettim.

Geriye dönüp baktığınızda, bazı şeyleri yanlış yaptığınızı görürsünüz. Yanlış kararlar alınmış, yanlış uygulamalar gerçekleştirilmiş. Bunların sonucunda da, birileri zarar görmüş. Kimi ölmüş, kimi sakat kalmış, kimileri de acı çekmişler.

Bu tip olaylarda kimse tek başına sorumlu olamaz. Mutlaka karşılıklı hatalar işlenmiştir.

Devletlerin, ülkelerin, toplumların büyüklükleri böyle durumlarda ortaya çıkar. Kendine güvenen, özür dilemekten utanmayan, göğsünü gererek “hata ettim” der.

Bunun güzel örneğini Mustafa Kemal vermiştir. Gelibolu savaşlarından dolayı kimseyi düşman ilan etmemiş, aksine Çanakkale’de ölen onbinlere “artık bizim çocuklarımız” demek büyüklüğünü göstermiştir.

Yeni Zellanda Başbakanı Helen Clark  da bu yönden beni çok tekiledi. Söyleşimizin sonuna gelmiştik ki “hatalıydık, buraya gelmemeli, sizlerle savaşmamalıydık” diyerek özür diledi.

Özür dilemek küçüklük değil, aksine büyüklüktür. Özür dilemek bir zaaf değil, son derece önemli bir vasıftır. Özür dilediğiniz zaman suçlu duruma düşmezsiniz. Tersine, insanların sempatisini kazanırsınız. Uluslararası kamuoyunda güvenirliğiniz artar.

Ancak, özür dilemenin de bir yolu, yordamı ve zamanlaması vardır. Yanlış yöntemler ve zamanlaması iyi ayarlanmamış özürler ters teper. Meziyet değil dert savmak; kendine güven değil politik manevra olur. Ödün vermiş, küçük oyun oynamak isteyen ülke konumuna düşersiniz.

Yakın tarih, birbirinden özür dileyen toplumlar  ve devletlerle doludur. Türkiye’de -özellikle  Atatürk döneminde- özür dilemiş ve hiçte küçülmemiştir.

Çanakkale savaşlarının 90 ıncı yıldönümündeki tartışmalar, konuşmalar ve yaklaşımlar bana çok şey öğretti. Keşke bu önme törenlerini sadece Avustralya ve Yeni Zellanda değil de, bir bölümünü bizler de seyredebilseydik.

Kimbilir , toplumumuz belki yeni birşeyler öğrenirdi.