6-7 EYL?œL?’?œN UTANCI

HEP ?œST?œM?œZDE KALDI

?

Hiç unutamam.

???????????

1955 yılının 7 Eylül sabahı, Beyo?Ÿlunda gördüklerim hala gözlerimin önündedir.

???????????

14 ya?Ÿındaydım ve Galatasaray Lisesinin hazırlık sınıfına yazılmak üzere, Lise?’ye gitmem gerekiyordu. Binbir zorlukla Beyo?Ÿlu?’na kadar gelebilmi?Ÿtim. Karaköy?’den tünele çıkınca ?Ÿa?Ÿırıp kaldım.

???????????

Manzara deh?Ÿet vericiydi.

???????????

Koskoca cadde, iki taraflı vitrinleri yıkılmı?Ÿ, malları yerlere da?Ÿılmı?Ÿ adeta bir sava?Ÿ alanını andırıyordu.Top top kuma?Ÿlar, kırtasiye e?Ÿyaları, sobalar, avizeler ve daha neler neler... Ma?Ÿazalar ba?Ÿtan ba?Ÿa didik didik edilmi?Ÿti. Perdelik tüller yerlerde sürükleniyor ve insanlar ne bulurlarsa alıp götürüyorlardı. Beyo?Ÿlu caddesi koltuklarının altında radyolar, lambalar ta?Ÿıyanlardan, birkaç top kuma?Ÿı yüklenmi?Ÿ olanlara, onlarca erkek kadın elbisesi kaçıranlara kadar bir mah?Ÿer yeri gibiydi.

???????????

?‡ocuktum ve ne oldu?Ÿunu tam anlayamamı?Ÿtım.

???????????

Dikkatimi çeken en ilginç nokta, ço?Ÿu dükkan parçalanıp ya?Ÿmalanırken, di?Ÿer bazı dükkanlara hiç dokunulmamı?Ÿ olmasıydı. Baktım, dokunulmayanların vitrinlerinde Türk bayrakları asılmı?Ÿtı. Yıkılanların kapılarında ise hep Rum isimleri vardı.

???????????

?‡apulcu kılıklı insanlar, kara sakallı ve hırsız bakı?Ÿlı tipler etrafta dola?Ÿıyor, üstü ba?Ÿı düzgünler ise, dükkanların içine saklanmı?Ÿ bakıyorlardı.

???????????

Polis ve Asker adeta ?“ Yeter artık. Hadi aldı?Ÿınız aldınız, yaptı?Ÿınızı yaptınız artık gidin?” der gibilerdi. Hem müdahele ediyorlar, hem de etmiyorlardı.

???????????

Bu manzaralar hala gözümün önündedir.

???????????

Aradan 50 yıl geçmesine ra?Ÿmen ürpertiyle hatırlarım.

???????????

Ertesi gün gazetelere bakınca olayın büyüklü?Ÿünü biraz daha iyi anladım.

???????????

Sadece Beyo?Ÿlu de?Ÿil, Taksim, ?ži?Ÿli gibi Rum kökenli vatanda?Ÿların ço?Ÿunluklu ya?Ÿadıkları bölgelerdeki ma?Ÿazalar, kiliseler, hatta mezarlıklar tahrip edilmi?Ÿ ve ya?Ÿmalanmı?Ÿtı.Aralarında bazı Yahudiler de vardı, ancak asıl darbeyi yiyenler Rumlardı.

???????????

Gazeteler, evini veya i?Ÿyerini kurtarmak isteyen bazı ki?Ÿilerin ellerine bayrak alıp ?“Ne olur yapmayın, ben Türküm, Türk vatanda?Ÿıyım?“ diye saldıranlara yalvardıklarını yazıyorlardı.

???????????

İ?Ÿrenç, acı ve küçültücü bir durumdu.

???????????

Ba?Ÿta annem ve büyükler olayları ayıplıyor, resmi cevreler? ?“Selanik?’teki Atatürk?’ ün müzeye dönü?Ÿtürülmü?Ÿ evine bomba konulmasına ve Kıbrıs olaylarına halkın duydu?Ÿu tepkiden?” söz ediyorlar ve halkın galeyana geldi?Ÿini açıklıyorlardı.

???????????

O yıllarda Erenköy Ethem Efendi caddesinde otururduk. Etrafımız Rum kökenli dostlarla doluydu. En iyi arkada?Ÿlarım onlardı. Birden bire evlerine kapandılar. Kimselerle konu?Ÿmaz oldular. ?“Bize de saldırırlarsa size gelebilirmiyiz??” diye soran Madam Eleni?’yi hiç unutamam. Kocasıyla i?Ÿlettikleri iki sandalyeli berber salonu paramparça edilmi?Ÿti. Deh?Ÿet içindeydiler. Annem bir hafta süreyle onlara yemek yolladı. Bizim evin bir odasını onlara açtı.

???????????

Küçük kafamda bir türlü çözemiyordum: Madam Eleni?’ye neden saldırılsındı ? Onlardan ne istenebilirdi ki? Onların benden ne farkları vardı ki ?

???????????

Ben daha bu soruların yanıtlarını ararken, mahallemizdeki Rum aileler, yava?Ÿ yava?Ÿ ba?Ÿka yerlere ta?Ÿınır veya Yunanistana döner oldular. 1963?’ten sonra da tümüyle yok oldular. İstanbul?’u terkettiler.

???????????

Beraberlerinde de, önemli bir kültürü, bir rengi, farklı bir ya?Ÿamı da alıp götürdüler.

???????????

Bizleri, kupkuru renksiz ve kavruk bir İstanbul?’da ,kendi ba?Ÿımıza yapayanlız bıraktılar.

???????????

Sonradan çok pi?Ÿman olduk, ancak çok geçti.

???????????

T?œRKİYE BU OLAYIN T?œM

SORUMLULU?žUNU ALDI

6-7 Eylül olaylarının, ünlü Derin Devlet?’in bir kurgusu oldu?Ÿunu çok sonra ö?Ÿrendik.Siyasi otoritenin ye?Ÿil ı?Ÿık yakmasıyla birlikte, Kıbrıs?’taki geli?Ÿmelerin BM?’deki görü?Ÿmeleri sırasında Türk diplomatların ?“ halk tepki gösteriyor ?“diyebilmeleri için planlanan, ancak sonradan kontrolden çıkıp, utanç verici bir ya?Ÿmaya dönü?Ÿen olay, Derin Devletin yüzüne gözüne bula?Ÿtırıp, Türk ulusunu rezil etti?Ÿi bir suç konumuna girdi.

???????????

İlginçtir, birkaç yaralamanın dı?Ÿında ölüm yoktu. Bir katliam de?Ÿildi. A?Ÿa?Ÿılık bir ya?Ÿma ve korkutma hareketiydi.

???????????

?‡ok ilginçtir, 6-7 Eylül Ulus olarak hepimizi derinden lekeledi, yaraladı.

???????????

Aynı zamanda bu ya?Ÿananlar, T.C Devletinin belki de ilk defa resmen sorumlulu?Ÿunu kabul edip özür diledi?Ÿi ve zarara u?Ÿrayanları tazmin etti?Ÿi tek olay olarak tarihe geçti.

?

21 Mayıs ihtilalinden sonraki Yassıada duru?Ÿmalarında 6-7 Eylül en ince ayrıntısına kadar incelendi, sorumlular yargılandı ve cezalandırıldı.

???????????

Tabii her zaman oldu?Ÿu gibi Derin Devlet?’ten hiç söz edilmedi. O, i?Ÿin içinden sıyrılıp kurtuldu. Birkaç çapulcu ile birkaç ilgili ilgisiz sivil ve siyasi cezalandırıldı.

???????????

Sonraki yıllarda 6-7 Eylül konusu açıldı?Ÿında hep utanç duymu?Ÿumdur ve? Uluslararası toplantılarda ma?Ÿdurlardan özür dilemi?Ÿimdir.

??????????? ?

6-7 Eylül olayları sırasında Türklü?Ÿümüz ayaklar altına alınmı?Ÿtı. İ?Ÿte o zaman anladım ki, bu tip olayları kınamadı?Ÿımız, ma?Ÿdur duruma dü?Ÿenlerden özür dilemedi?Ÿimiz sürece de kendimizle gururlanamayız.

???????????

?–zür dilemek büyüklüktür. Kendine güvenmektir.

???????????

Küçüklük, kaba kuvvet kullanarak zayıfları ezmek, dili, dini veya kültüründen dolayı ayırımcılık yapmaktır.

???????????

Sizi bilemem, ancak ben Erenköydeki kom?Ÿumuz Madam Eleni?’ den özür diliyorum.

?

?

?

?