İRAN’I VURMAK

DELİLİK OLUR...

Son haftalarda, Bush yönetiminin İran’ı hedef alan açıklamaları ve durum değişmediği taktirde, bombardıman yaparak cezalandıracağı  konuşuluyor. Özellikle ABD yöneticilerinin basın açıklamaları, Irak’tan sonra şimdi de İran’ın bir hedef durumuna  girdiğini gösteriyor.

Nedeni, Washington’un kuşkusu:

İran’ın halen uyguladığı nükleer programın, giderek bomba yapacak bir duruma geldiği ve Tahran’ın asıl niyetinin de, bölgede (İsrail’den sonra) bir nükleer güç konumuna girmek olduğu.

İranlı yöneticiler bu iddiayı kesinlikle reddediyorlar.

Nükleer programlarının, tamamen barışçı bir kullanım olduğunu ve sanayileri için gerektiğini söylüyorlar.

Ancak, hem ABD, hem Avrupa, hem de bölgedeki kuşku ve kaygıları giderebilmiş değiller.

İran’ın nükleer bir güç olması, Türkiye’ye de tehdit oluşturur. Ankara’da buna karşı çıkıyor fakat ABD ve Avrupa’nın tersine, aksi ispat olana kadar İran’a inanıyor veya inanmak istiyor.

Tayyip Erdoğan, Davos’ta gazeteci sorularını yanıtlarken bu tutumunu açıkça söyledi. Ancak, hemen arkasından da ekledi :”İranlılar da, nükleer programlarını tümüyle şeffaflaştırmalılar. Dünya’yı, nükleer güç olma peşinde koşmadığını inandırmalılardır.”.

Batı dünyasının tutumu farklı.

AMERİKA, İran’a kesinlikle inanmıyor. Bomba sahibi olduktan sonra, hem İsrail’e karşı, hem de bölgede büyük bir güç konumuna gireceğine inanıyor ve mutlaka durdurulması gerektiğini söylüyor.

Yöntem olarak, İran’ı istila etme güçleri kalmadığı için, ya İsrail veya kendilerinin, İran’ın tüm nükleer merkezlerini bombardımana tutup çalışmayı durdurma tercih ediliyor.

AVRUPA’da, İran’a inanmıyor. Son derece kuşkululular. Ancak ABD’nin  aksine, sorunu bombayla değil, diplomatik yollardan çözmeyi tercih ediyorlar.

Türkiye, Irak konusunda olduğu gibi, İran konusunda da, ABD’den çok Avrupaya daha yakın bir tutum içinde.

Bush yönetiminin İran’ı “ gizli acendaları var” diye vurmaya kalkması delilik olur. Tahran’ı yönetenlerin genel yaklaşımlarını beğenmeyebilirsiniz, ancak İran’ın kendine özgü bir  demokrasisi vardır. Ayrıca İran’ın yapısı Irak’a hiç benzemez. İran’ı vurmak zaten  sarsıntı geçiren bölgenin daha da istikrarsızlaşmasına yol açacaktır.

Bunun yanısıra, İran’ın da şeffaflığa önem vermesi, Türkiye gibi, gelişmelere mesafeli davranan ülkeleri, Avrupa’yı inandırmalıdır.

En küçük bir hata, hepimize çok pahalıya mal olabilir. İran diplomasisinin böyle bir değerlendirme hatası yapmayacak kadar deneyimli olduğuna inanıyorum.