|
KUZEY IRAK POLİTİKASINDA
HATA MI ETTİK?
?
Geçen hafta Genelkurmay Ba?Ÿkanı Orgeneral Büyükanıt?ın Akademiler?deki konu?Ÿması beni çok dü?Ÿündürdü.
?
1990?larda Türkiye?nin uyguladı?Ÿı Kuzey Irak politikalarına atıfta bulundu ve önemli bir özele?Ÿtiride bulundu. Kuzey Irak politikamızla, ba?Ÿımsız Kürdistan do?Ÿmasına yol açtı?Ÿımızı ima etti.
?
Türkiye ne yapmı?Ÿtı?
?
- Amerika ve İngiltere ile birlikte 36?ıncı paralelin üst tarafına Saddam?ın girmesini yasakladı.
?
- Barzani ile Talabani birbirlerini kesiyordu. Türkiye, Barzani ile i?Ÿbirli?Ÿi yaptı. Talabani ile uzla?Ÿmasını sa?Ÿladı.
?
Bu iki temel politika sayesinde Kürtler önce kendi aralarında barı?Ÿtılar ardından da güven içinde ya?Ÿamaya ba?Ÿladılar. Artık Saddam korkusu kalmamı?Ÿ, iç sava?Ÿ belirli oranda durdurulmu?Ÿtu. Avrupa ve Amerika?dan yüzlerce sivil toplum örgütü, Türkiye üzerinden Kuzey Irak?a girebildiler. Kürdistan?ı sıfırdan ba?Ÿlayarak, hem organize, hem de yeniden in?Ÿa ettiler. Kürtler de, BM?den aldıkları petrol paralarıyla kendilerine bir ülke kurdular.
?
Türkiye bu yakla?Ÿımıyla hata mı etti?
?
Bu soruya hem HAYIR, hem de EVET yanıtı verebiliriz.
?
HAYIR, zira Ankara?nın o dönemde ba?Ÿka türlü hareket etmesi imkansızdı. Konjonktür Amerika ve İngiltere ile Kuzey Irak Kürtleri?ni korumaya almak zorundaydı. Yüz binlerce Irak Kürdü?nün sınırı a?Ÿıp Türkiye?ye girmesi üzerine, Washington ve Londra?yı harekete geçiren, Ankara?dan ba?Ÿkası de?Ÿildi.
?
EVET Türkiye bu politikasıyla hatalı hareket etti. Zira bu yakla?Ÿımının altındaki en temel neden sadece, Kuzey Irak?a yerle?Ÿen PKK?yı kontrole alabilmekti. Kurulan ittifak, (Washington-Ankara-Londra) Türkiye?ye istedi?Ÿi zaman, istedi?Ÿi gibi Kuzey Irak?a girip çıkabilme olana?Ÿı yarattı. Nitekim bunu da yaptı. ?œç defa büyük operasyon, yüzlerce de küçük operasyonlar düzenledi. Türkiye için tek ku?Ÿku, PKK idi. Bunun dı?Ÿında ba?Ÿka hiçbir ?Ÿeyle ilgilenilmedi. Kuzey Irak?taki gidi?Ÿ o zaman da belliydi. Ba?Ÿımsızlı?Ÿın hazırlandı?Ÿı açıkça ortadaydı. Bu olu?Ÿuma katılmak ve istedi?Ÿimiz yönde etkilemek yerine, sadece PKK?yı kovalamak, Türkiye?nin ?hatalı yakla?Ÿımı? olarak ele?Ÿtirilebilir.
?
Peki neden?
?
Türkiye, PKK ile içerde yeterli ve etkin bir mücadele sergileyemeyince, belki de zorunlu olarak a?Ÿırlı?Ÿını dı?Ÿa verdi. Ayrıca unutmayalım ki, o dönemde Türkiye?nin Kuzey Irak politikası tümüyle Genelkurmay?a ba?Ÿlıydı. Ne Ba?Ÿbakanlık ne de Dı?Ÿi?Ÿleri i?Ÿin içine girmek istiyordu. İ?Ÿi askere ihale etmek herkesin kolayına gelmi?Ÿti.
?
Bugün gelinilen noktaya bakıp, kendi kendimizi hırpalamayalım. Devasa hatalar yaptık. Yanlı?Ÿ de?Ÿerlendirmelerde bulunduk. Ancak hepsinden önemlisi, ortak ve uzun vadeli bir politika olu?Ÿturamadık. Ankara?da her kafadan farklı bir ses çıktı. Her kurum ba?Ÿka bir yakla?Ÿım sergiledi. Tüm görü?Ÿleri bir araya getirip ortak bir politika çıkaran olmadı. İ?Ÿte biz asıl bu sorunumuzu halletmeliyiz. Zira bundan sonra ortak bir tutum olu?Ÿturmamız ve uygulamamız gerekiyor. İ?Ÿler giderek çetrefille?Ÿiyor...
Bu yazılara cnnturk.com'dan da eri?Ÿebilirsiniz.
|
